A është e çuditshme të mos jesh në Instagram, Facebook apo TikTok? Zbuloni se çfarë do të thotë për dikë, si Keanu Reeves, të mos ketë rrjete sociale dhe si mund të jetë kjo një akt lirie dhe shëndeti mendor.
Në një epokë ku ndarja e jetës sonë në internet duket pothuajse e detyrueshme, të takosh dikë pa rrjete sociale është e pabesueshme. Lindin menjëherë pyetje: A janë antisocialë? A janë të depresionuar apo të trishtuar? A po përpiqen të fshehin diçka? Këto pyetje janë të natyrshme në një botë ku të qenit i lidhur konsiderohet një kërkesë për të qenë pjesë e shoqërisë.
Po sikur mungesa e mediave sociale të mos jetë shenjë vetmie, por më tepër një mënyrë për të ruajtur shëndetin mendor? Aktori dhe muzikanti kanadez Keanu Reeves, i cili qëndron larg Instagramit, Facebookut dhe Twitterit, na bën të mendojmë për këtë pyetje. Pra, çfarë do të thotë në të vërtetë të jesh i shkëputur nga këto platforma? Do ta shqyrtojmë këtë në këtë artikull.
Mungesa e rrjeteve sociale nuk është sinonim i vetmisë
Mungesa e llogarive në mediat sociale në përgjithësi shoqërohet me izolim ose me të qenit tepër i rezervuar. Por provat shkencore tregojnë se ndikimi i mediave sociale në mirëqenien psikologjike nuk është aq i drejtpërdrejtë sa mendohet shpesh. Në fakt, studime të tilla si ai i botuar në IJARESM tregojnë se përdorimi i tepërt i këtyre aplikacioneve mund të rrisë ankthin, depresionin dhe stresin, veçanërisht tek adoleshentët, për shkak të krahasimit të vazhdueshëm, presionit për t’u dukur “perfekt” dhe ekspozimit ndaj përmbajtjes negative. Nga ana tjetër, të qëndrosh larg mediave sociale mund të jetë një mënyrë për të zvogëluar mbistimulimin emocional, për të ruajtur vetëvlerësimin dhe për të mbrojtur shëndetin mendor. Megjithatë, është e rëndësishme të bëhet dallimi midis izolimit social dhe izolimit dixhital vullnetar; në rastin e dytë, shumë njerëz pa media sociale kanë jetë aktive shoqërore në të cilën preferojnë telefonatat dhe format e tjera tradicionale të lidhjes.
Një vendim i ndikuar nga mosha dhe koha
Një faktor tjetër i rëndësishëm për të kuptuar se çfarë do të thotë për dikë të mos ketë media sociale është mosha. Ata që janë rritur para epokës dixhitale e shohin atë si një plotësim, jo si një domosdoshmëri. Për shumë të rritur të moshuar, jeta e tyre shoqërore ishte krijuar përpara Facebook-ut ose WhatsApp-it, dhe mbetet e tillë. Anasjelltas, për të rinjtë, të qenit larg Instagramit ose TikTok-ut është si të izolohen. Këtu, mungesa e mediave sociale përjetohet si një akt kundërkulturor ose edhe si një burim ankthi. Megjithatë, një numër gjithnjë e në rritje i të rinjve po zgjedhin të zvogëlojnë praninë e tyre në internet për arsye privatësie. Në të dyja rastet, mungesa e rrjeteve nuk është një faktor përcaktues në nivelin e integrimit shoqëror, por përkundrazi përfaqëson mënyra të ndryshme të përshtatjes me kohën dhe të lidhjes me botën.
FOMO: frika e humbjes së çdo mundësie
Përveç kësaj, ekziston FOMO ( frika e humbjes së diçkaje ), një fenomen psikologjik që krijon ndjesinë se nëse nuk jemi të pranishëm në mediat sociale, do të humbasim diçka të rëndësishme: nga një ngjarje te një meme. Në fund të fundit, kjo shndërrohet në një ankth për “të qëndruarit në hap me lajmet”. Dhe kjo është një nga arsyet më të forta pse miliona njerëz janë të varur nga mediat sociale.
Për më tepër, krijon një varësi të vështirë për t’u thyer: nevojën për të kontrolluar njoftimet, pëlqimet dhe pamundësinë për të jetuar në të tashmen pa e regjistruar atë. Paradoksalisht, ata që distancohen zbulojnë të kundërtën: qartësi më të madhe mendore, më pak krahasime me të tjerët dhe një rilidhje me ritmin e tyre të jetës.
Pse privatësia është bërë e rëndësishme në epokën e hiperkonektivitetit?
Vitet e fundit, është bërë gjithnjë e më e qartë se shumë njerëz po zgjedhin të heqin dorë nga mediat sociale për shkak të bindjes. Raste si ai i Reeves ilustrojnë se të qëndruarit larg radarit dixhital ndihmon në ruajtjen e thelbit të dikujt si person. Pa detyrimin për të shfaqur çdo aspekt të jetës së tyre, një individ mund të jetojë me integritet më të madh. Dhe privatësia, një mall gjithnjë e më i rrallë, fiton vlerë të pamatshme.
Të mos kesh rrjete sociale është një mënyrë për t’u kujdesur për veten. Duke zvogëluar krahasimin e vazhdueshëm dhe zhurmën dixhitale, ka më shumë hapësirë për reflektim dhe lidhje më të thella. Siç mund ta shihni, të mos jesh në rrjetet sociale nuk ka të bëjë gjithmonë me vetminë; është një zgjedhje për mirëqenie. Dallimi qëndron në faktin nëse i përdorim për kënaqësi apo nga frika se mos humbasim diçka.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
