Marrëdhëniet njerëzore janë të ndërlikuara, ndonjëherë të bazuara në lidhje që janë të vështira për t’u thyer edhe kur nuk janë të shëndetshme dhe të sinqerta. Ndonjëherë ne shkëmbejmë diçka tjetër me dashuri dhe ngecim në një marrëdhënie pa ndonjë arsye që mund të konsiderohet e virtytshme.
Bashkëvarësia përcaktohet nga specialistët si një gjendje e sjelljes nënklinike. Mund të jetë episodike ose situative. Kjo do të thotë që i njëjti person, i prekur nga ky çrregullim, nuk ka domosdoshmërisht të njëjtat mekanizma në marrëdhënie të ndryshme.
Çfarë është bashkëvarësia?
Bashkëvarësia është një gjendje emocionale që ndikon në sjellje dhe parandalon një person të caktuar të ketë një marrëdhënie të shëndetshme dhe të kënaqshme në të cilën të dy ndihen të kënaqur. Për ta thjeshtuar, mund ta përkufizojmë si një formë të varësisë emocionale. E para që e teorizoi këtë çrregullim është psikanalistja gjermane Karen Horney në 1941. Me personalitetin Moving Toward përshkruan njerëzit që shkojnë në ‘shpëtimin’ e të tjerëve për të gjetur ilaçe për përvojat e tyre të pazgjidhura. Për Timmen Cermak është ndër çrregullimet e personalitetit dhe mund të jetë pak a shumë serioz, duke qenë se ndonjëherë – përveçse ndikon në jetën e çiftit – ka pasoja 360 gradë.
Si mund të njihet bashkëvarësia?
Bashkëvarësi është një person i kujdesshëm, vetëmohues, besnik, i gatshëm të kthejë faqen tjetër dhe është jashtëzakonisht i fokusuar në nevojat e tjetrit. Është thelbësore të kesh miratim nga jashtë, pa të ai nuk është në gjendje të aprovojë veten. Rrjedhimisht, të tjerët – dhe ajo që ata mendojnë janë më të rëndësishme se respekti për veten. Ai është në gjendje të tolerojë poshtërimin, braktisjen dhe kthimet, tradhtitë dhe sjelljet mosrespektuese të llojeve të ndryshme. Kjo është arsyeja pse ai tenton të lidhet me njerëz narcisistë, antisocialë dhe kufitarë. Ai përjeton një gjendje ankthi sa herë i shfaqet mundësia e një ndarjeje.
Si bëheni të bashkëvarur?
Bashkëvarësia mund të ‘mësohet’ dhe ‘transmetohet’ nga një brez në tjetrin. Në thelb, nëse prindërit kanë jetuar në marrëdhënie të ngjashme është e mundur që ata të kenë dhënë shembullin, i cili është përvetësuar nga fëmijët e tyre. Janë të njëjtat mangësi, të njëjtat modalitete sjelljeje dhe rrjedhimisht të njëjtat lëndime.
Kjo gjendje mund të jetë gjithashtu shprehje e një shqetësimi të fortë emocional ose një histori konflikti me figurën referuese. Në historinë e të prekurve ka nëna dominuese, apo edhe nëna joadekuate dhe poshtëruese. Të kesh një bashkëshort në nevojë i bën të varurit të ndihen të dobishëm, kjo është arsyeja pse ata mund të tolerojnë zhgënjimin dhe pakënaqësinë.
Kështu, varësia e përbashkët është e rrënjosur tek individë të caktuar për shkak të frikës se mos refuzohen ose braktisen. Marrëdhënia në çift bëhet fokusi kryesor. Rezultati është shpesh lidhje infantile, të papjekura që kanë nevojë për kontroll dhe prani të përhershme.
Si të dilni nga bashkëvarësia?
Shërimi nga bashkëvarësia është i mundur, për ta bërë këtë është thelbësore të dëshironi të ndaloni rregullimin e një marrëdhënieje jofunksionale. Është e nevojshme të ktheni vëmendjen te vetja. Të vuajturit kanë ide shumë të ngatërruara për veten dhe dëshirat e tyre. Ne duhet të fillojmë të pyesim veten: “Cilat janë nevojat e mia reale?”. Një seancë psikoterapie mund të bëjë një ndryshim. Në këtë mënyrë mund të rifitohet vetëvlerësimi i humbur. Këtu janë disa udhëzime:
- Bëhuni të vetëdijshëm për përvojat tuaja të brendshme.
- Dilni dhe shërohuni nga një marrëdhënie abuzive, vendosni një zgjidhje për ndjenjën e frikës dhe boshllëkut të lënë nga marrëdhënia që ka përfunduar.
- Ndërtoni stabilitetin e brendshëm, autonominë vetjake, riktheni vetëbesimin.
Pasiguria sociale
Kujdes, duhet të punoni me veten në mënyrën e duhur. Në fakt, ndonjëherë, i bashkëvaruri – në përpjekje për të dalë nga unaza në të cilën ndodhet – mund të kryejë sjellje të tjera të gabuara. Ai mund të bëhet agresiv, shef, të ketë probleme të kontrollit pasiv-agresiv. Me pak fjalë, është e lehtë të kalosh nga një tepricë në tjetrën.
Grupet mbështetëse joprofesionale dhe anonime mund të jenë shumë të dobishme për të shmangur rrezikun e rënies në mekanizma të tjerë të shtrembëruar dhe të çmendur. E rëndësishme është të zgjidhni atë të duhurin, ndoshta duke marrë këshilla nga psikoterapisti juaj. Qëllimi nuk është të filloni të mos respektoni të tjerët, por të bëheni autonom. Më në fund, njeriu duhet të ndjejë autorët e jetës së tij, arkitektët e fatit të tij.
Bashkëvarësia mund të ketë pasoja edhe në sferën sociale. Njerëzit me këtë çrregullim mund të jenë të prirur për të pranuar punë stresuese, miqësi të njëanshme dhe mund të kenë një shans më të ulët për të pasur promovime shpërblyese ose propozime për karrierë. Me pak fjalë, pasiguria sociale mund të kthehet në një çrregullim të vërtetë ankthi dhe fobi.
Njerëz kufitarë dhe narcisistë
Siç është përmendur tashmë, bashkëvarësia priret të lidhet me njerëz që kanë çrregullim të personalitetit bipolar ose narcisist. Kombinimi me një vijë kufitare është i shpeshtë dhe në këtë rast rolin e të shëndetshmit do ta luajnë ata që preken nga kjo formë varësie emocionale. Ai do të jetë ai që do të kuptojë dhe do të përpiqet të sjellë stabilitet në çift. Në thelb, bashkëvarësi bëhet publiku i vëmendshëm dhe i bindur, përbërësi ideal për të kënaqur egocentrizmin e narcisistit dhe/ose urinë emocionale të kufirit. Në këtë drejtim, të dish se si të sillesh me një narcisist mund të jetë e dobishme. Nga njëra anë, ne gjejmë një nevojë dërrmuese për t’u ndjerë të rëndësishëm dhe të veçantë; nga ana tjetër, nevoja e fortë e personit të bashkëvarur për të ndihmuar, për të siguruar ushqim dhe për t’u ndjerë si ai që kujdeset.
Burimi / https://www.thewom.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
