E vërteta. Në përkufizim që mund të ndryshojë gjithçka që mendonim se dinim dhe të shkundë themelet e bindjeve tona. Por, çfarë ndodh kur frika për ta zbuluar të vërtetën bëhet kaq intensive, saqë na paralizon, duke na penguar të kërkojmë përgjigje dhe një njohuri autentike të realitetit?
Ky fenomen njihet si FoFo, akronimi i “Fear of Finding Out”. Kjo manifestohet kur refuzojmë të ballafaqohemi ose të pranojmë informacione që mund të na shqetësojnë sistemin e besimit ose të vënë në dyshim bindjet tona.
Ajo mund të ndikojë në vendimet e rëndësishme që prekin marrëdhëniet ndërpersonale, shëndetin, zhvillimin profesional dhe çështjet sociale, duke penguar përparimin individual dhe duke parandaluar aftësinë për të vepruar në një kuptim solid të realitetit.
Pse kemi frikë nga e vërteta
Frika e zbulimit të së vërtetës lind nga një kombinim i faktorëve psikologjikë dhe socialë që ndikojnë në mënyrën se si e perceptojmë dhe interpretojmë realitetin.
Një nga elementët kryesorë që fshihet pas kësaj frike është lidhja me bindjet dhe idetë tona të paramenduara. Qeniet njerëzore priren të kërkojnë stabilitet dhe siguri në bindjet e tyre dhe perspektiva për t’i vënë në dyshim ato mund të jetë destabilizuese dhe të jetë një burim ankthi. Është një ndjenjë që lind nga brishtësia e qenies sonë, nga vetëdija se e vërteta mund të shqetësojë botën siç e njohim ne, duke zbuluar atë që do të preferonim ta mbanim të fshehur.
Kjo frikë vjen nga dëshira jonë për t’u mbrojtur nga dhimbja dhe vuajtjet që mund të na shkaktojë e vërteta. Na ka ndodhur të gjithëve, të paktën një herë në jetën tonë, të kemi frikë të përballemi me realitetin sepse kjo na detyron të vëmë në dyshim bindjet, zakonet dhe madje edhe ndjenjën tonë të identitetit. Shpesh, ne preferojmë të mbetemi të mbështjellë me një injorim “komod”, të bindur se ajo që nuk dimë nuk mund të na dëmtojë.
Megjithatë, shmangia e realitetit mund të ketë pasoja negative afatgjata pasi ju pengon të identifikoni dhe të zgjidhni problemet në kohën e duhur. Në këtë mënyrë, ne e privojmë veten nga mundësia për t’u përballur dhe kapërcyer sfidat që na paraqet jeta, për t’u rritur dhe pjekur si individë. Në vend që ta përqafojmë të vërtetën dhe ta pranojmë atë si një dhuratë të çmuar, lejojmë që të mposhtemi nga frika, duke e lejuar atë të na largojë nga njohuria dhe kuptueshmëria autentike e botës që na rrethon.
Pasojat e FoFo mund të jenë të thella dhe të qëndrueshme, duke ndikuar negativisht në cilësinë e jetës dhe mirëqenien tonë emocionale. Një nga efektet kryesore është tjetërsimi nga marrëdhëniet autentike ndërpersonale, pasi frika e zbulimit të së vërtetës na pengon të hapemi sinqerisht me të tjerët dhe të ndajmë frikën dhe dobësitë tona. Në këtë mënyrë krijohet një barrierë e padukshme që pengon lindjen e lidhjeve të thella dhe kuptimplota, duke na dënuar në mënyrë të pashmangshme të jetojmë në një botë vetmie dhe izolimi.
FoFo mund të ketë edhe pasoja të rëndësishme në menaxhimin e shëndetit personal. Shpesh, njerëzit që i nënshtrohen kësaj frike shmangin ekzaminimet parandaluese dhe ekzaminimet mjekësore, nga frika për të zbuluar praninë e një patologjie shqetësuese ose gjendje shëndetësore. Kjo sjellje mund të çojë në vonesa në diagnostikimin dhe trajtimin e sëmundjeve potencialisht serioze, duke reduktuar shanset e ndërhyrjes në kohë dhe, në disa raste, duke kompromentuar seriozisht parashikimin dhe efektivitetin e kujdesit.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
