Jeni të mbingarkuar nga nevojat, dëshirat, pritjet dhe emocionet e njerëzve përreth jush? A duket i pamundur vendosja e kufijve të shëndetshëm dhe të fortë për ju? Nëse po, ju mund të jeni duke përjetuar traumë e përleshjes së emocioneve. Por çfarë është ajo dhe si shërohet?
Kjo traumë është një gjendje psikologjike që lind nga afërsia ekstreme dhe kufijtë e paqartë në marrëdhënie, duke ju bërë të ndiheni të mbingarkuar dhe të shkëputur nga vetja juaj. Është një formë shqetësimi psikologjik i shkaktuar nga një marrëdhënie jo e shëndetshme ku nuk ka individualitet. Zakonisht ndodh në familjet jofunksionale, por mund të vërehet edhe në marrëdhëniet romantike dhe madje edhe në miqësi. Në këtë formë marrëdhënieje, identitetet individuale shkrihen së bashku ndërsa kufijtë personalë bëhen të errët, duke mos lënë hapësirë për vetëvendosje ose vetë-shprehje. Shpesh çon në humbjen e identitetit, varësinë emocionale dhe ndjenjën e kontrolluar ose të mbytur nga të tjerët.
Trauma e përleshjes brenda një familjeje mund të mjegullojë kufijtë, të shtypë individualitetin dhe të pengojë zhvillimin e shëndetshëm emocional. Kjo thekson nevojën për njohjen dhe trajtimin e dinamikës së përleshjes për t’u mundësuar njerëzve si Jessie të jetojnë një jetë më të lumtur dhe të ndërtojnë marrëdhënie më të shëndetshme.
Simptomat që duhet të dini
Ndërkohë që është e rëndësishme të dimë se çfarë është trauma e përleshjes, është gjithashtu e rëndësishme që të mësojmë të identifikojmë flamujt e kuq dhe shenjat delikate të këtij fenomeni psikologjik. Këtu janë disa nga simptomat më të zakonshme të traumës së përleshjes që duhet të mësoni të identifikoni:
1.Mungesa e kufijve personalë
Ata që vuajnë nga trauma e përleshjes shpesh përballen me vështirësi në vendosjen e kufijve të duhur personalë. Ata mund të ndihen përgjegjës për plotësimin e nevojave të njerëzve të tjerë në kurriz të mirëqenies së tyre, duke çuar në një ndjenjë të vazhdueshme të pakënaqësisë, mbytjes dhe vetë-neglizhimit.
2.Konfuzion identiteti
Linja midis identitetit tuaj të vetvetes dhe atij të të tjerëve shpesh mund të mjegullohet për shkak të ngatërrimit. Kjo mund të çojë në humbjen e vlerave, besimeve, opinioneve dhe interesave personale. Kjo ndodh sepse bëhet e vështirë për ta të ndajnë dëshirat dhe pritshmëritë e tyre nga ato të të tjerëve rreth tyre.
3.Varësia emocionale
Ata që merren me ngatërresa shpesh ndiejnë një nevojë të vazhdueshme për vërtetim dhe miratim nga të tjerët për t’u ndjerë të denjë. Këta individë zakonisht kanë frikë nga refuzimi dhe braktisja, duke rezultuar në një nevojë të fortë për siguri dhe një paaftësi për të marrë vendimet e duhura vetë.
4.Vështirësi me intimitet
Çuditërisht, njerëzit që luftojnë me vendosjen e kufijve mund të mos jenë në gjendje të krijojnë ose mbajnë lidhje të shëndetshme intime. Frika e humbjes së identitetit të tyre në marrëdhënie ndonjëherë mund të ndikojë në aftësinë e tyre për të besuar dhe për të ndërtuar një marrëdhënie të shëndetshme dhe të ekuilibruar.
5.Çrregullim emocional
Trauma e përleshjes mund të shkaktojë disrregullim emocional, i cili karakterizohet nga luhatje intensive të humorit, ankth ose depresion. Shtypja e emocioneve tuaja ose ndjenja e përgjegjësisë për nevojat dhe emocionet e të tjerëve mund të çojë në një gjendje trazirash të vazhdueshme emocionale.
Faktorët që çojnë në zhvillimin e traumës së përplasjes
Pyes veten se çfarë saktësisht çon në traumën e përleshjes? Në mënyrë që të dimë se si të shërojmë traumën e përleshjes, duhet të kuptojmë vërtet arsyet themelore për zhvillimin e këtij shqetësimi psikologjik. Këtu janë disa faktorë themelorë që kontribuojnë:
1.Dinamika familjare – Trauma e përleshjes shpesh buron nga kufijtë e pashëndetshëm dhe shkrirja emocionale brenda mjediseve familjare. Mund të ndodhë për shkak të stileve të prindërimit tepër mbrojtës ose kontrollues, neglizhencës prindërore, apo edhe modeleve për shkak të përplasjes mes vetë prindërve.
2.Bashkëvarësia – Trauma e përleshjes ndodh në marrëdhënie të ndërvarura ku mirëqenia emocionale e një personi varet nga një individ tjetër. Marrëdhënie të tilla zakonisht ngjyrosen duke mundësuar sjellje dhe duke u ndjerë tepër përgjegjës për mënyrën se si ndihet ose si sillet personi tjetër.
3.Ndikimet kulturore dhe shoqërore – Disa kultura ose norma shoqërore mund të preferojnë kolektivizmin kundër individualizmit. Kjo mund të bëjë presion shtesë mbi një person që të sakrifikojë interesat e tij personale për hir të grupit ose familjes. Këto pritshmëri kulturore shpesh mund të çojnë në trauma të përleshjes.
6 këshilla se si të shëroni traumën e mbështjelljes
Pavarësisht nëse duam ta pranojmë apo jo, shumica e marrëdhënieve shpesh kanë tendencë të përfshijnë një formë të ndërthurjes për arsye të ndryshme. Megjithatë, kur nuk jemi në gjendje të identifikojmë shenjat dhe jetojmë në mohim, ngatërresa mund të dëmtojë rëndë jo vetëm marrëdhënien tonë, por edhe mirëqenien tonë emocionale dhe mendore.
Kjo është arsyeja pse është thelbësore që ne të mësojmë se si të shërojmë traumat e përplasjes. Këtu janë disa këshilla të shpejta që mund t’ju ndihmojnë të kapërceni modele të tilla jo të shëndetshme dhe të ndërtoni marrëdhënie më të shëndetshme:
1.Njihni dhe pranoni traumën – Identifikimi dhe pranimi se jeni duke përjetuar traumë nga përplasja është hapi i parë dhe më i rëndësishëm drejt rimëkëmbjes. Njohja e shkaqeve rrënjësore dhe ndikimi i saj në jetën tuaj mund t’ju ndihmojë në udhëtimin tuaj për ta kapërcyer atë, për të rifituar autonominë tuaj dhe për të ndërtuar marrëdhënie më të shëndetshme.
2.Vendosni kufijtë – Trauma e përleshjes mund të shërohet vetëm kur mësoni se si të vendosni dhe mbani kufij të fortë dhe të shëndetshëm. Kjo përfshin njohjen e nevojave tuaja, shprehjen e tyre në një mënyrë pozitive dhe bindëse dhe respektimin e kufijve të të tjerëve.
3.Kultivoni vetëdijen – Përqendrohuni në të kuptuarit e dëshirave, nevojave dhe vlerave tuaja për t’u shëruar nga trauma e përleshjes. Ju mund ta bëni këtë duke kërkuar terapi, duke shkruar ditar dhe duke u angazhuar në vetë-reflektim. Përdorimi i strategjive për të përmirësuar vetëdijen tuaj dhe rilidhja me veten tuaj të brendshme mund të jetë gjithashtu shumë e dobishme.
4.Kërkoni terapi – Kjo mund të përfshijë terapi të tilla si terapia njohëse-sjellëse (CBT), terapia e sjelljes dialektike (DBT) ose terapi të tjera të përqendruara në trauma. Këto qasje trajtimi ndihmojnë në adresimin e besimeve thelbësore, promovimin e aftësive përballuese dhe rregullimin emocional.
5.Praktikoni kujdesin për veten – Kërkoni mbështetje nga një terapist me përvojë në çështjet e traumës dhe lidhjes. Ata mund t’ju ofrojnë ndihmën e nevojshme për t’u rikuperuar nga trauma e përplasjes. Është e rëndësishme t’i jepni përparësi vetes dhe të përqendroheni në kujdesin për veten. Merrni hapa për të përmirësuar mirëqenien tuaj fizike, mendore dhe emocionale. Ju gjithashtu mund të përfshiheni në aktivitete që sjellin gëzim në jetën tuaj, të praktikoni vëmendjen, të ndiqni një mënyrë jetese të shëndetshme dhe të kërkoni ndihmë nga njerëzit që ju kuptojnë dhe kujdesen për ju.
6.Ndërtoni marrëdhënie të shëndetshme – Ndërsa filloni të rikuperoheni nga trauma e përleshjes, është thelbësore të krijoni marrëdhënie të shëndetshme që mbështeten në autonominë individuale, respektin reciprok dhe besimin. Flisni me të dashurit dhe miqtë e besuar që do t’ju mbështesin dhe do t’ju kontaktojnë të tjerët që përjetojnë situata të ngjashme duke u bashkuar me grupet mbështetëse. Ata mund t’ju ndihmojnë të fitoni një perspektivë të re dhe të ofrojnë mbështetje. Ndërvarësia është më e mirë se përleshja.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
