Shtypja e ndjenjave tona mund të krijojë distancë dhe shqetësim. Të mësosh t’i shprehësh ato është hapi i parë për t’u kujdesur për shëndetin tënd mendor.
A ju kanë pyetur ndonjëherë “çfarë ke?” dhe ju janë përgjigjur “nuk kam gjë”? Kjo frazë shpesh maskon trishtimin, ankthin, zemërimin, frustrimin ose lodhjen emocionale. Ndonjëherë, nuk jemi gati të shprehim ndjenjat tona ose nuk dimë si, dhe preferojmë t’i përdorim këto fjalë si një mekanizëm mbrojtës ose një mënyrë indirekte për të komunikuar emocionet tona.
Të shprehurit e vetes në këtë mënyrë nuk është gjithmonë negativ; ndonjëherë, e bëjmë këtë për të vetërregulluar dhe për të gjetur një mundësi më të mirë për të folur për atë që na shqetëson. Problemi lind kur bëhet një model i vazhdueshëm i shmangies emocionale. Do të shpjegojmë shkaqet e mundshme pas kësaj sjelljeje dhe si të mësojmë të njohim dhe shprehim atë që ndjejmë.
Çfarë fsheh shprehja “nuk kam gjë”?
Ka disa arsye pse një person mund t’i fshehë ndjenjat e veta. Së pari, frika se mos gjykohet ose se të tjerët e shpërfillin gjendjen e tij emocionale dhe mendojnë se është i dobët. Është gjithashtu një formë mbrojtjeje, një mënyrë për të shmangur shfaqjen e cenueshmërisë. Mungesa e qartësisë së brendshme është një arsye tjetër. Njerëzit shpesh kanë vështirësi të përcaktojnë saktësisht ndjenjat e tyre dhe preferojnë të heshtin. Për më tepër, ata kanë frikë se të folurit hapur mund të shkaktojë debate, kështu që zgjedhin t’i mbajnë mendimet e tyre për vete.
Për më tepër, kultura luan një rol. Shoqëria na mëson se duhet të durojmë ose të jemi më të fortë, gjë që na bën të fshehim emocione të tilla si stresi ose trishtimi.
Pse kemi tendencën t’i minimizojmë ndjenjat tona dhe çfarë ndikimi ka kjo?
Besimi se duhet të jemi elastikë dhe të mos ankohemi minimizon shqetësimin tonë. Mungesa e edukimit për shëndetin mendor do të thotë që shumë njerëz e kanë të vështirë t’i shprehin ndjenjat e tyre me fjalë. “Po sikur ta bëj dikë të ndihet në siklet me atë që them?” Shpesh mendojmë se ndarja e emocioneve është një barrë për të tjerët, por ndonjëherë është e nevojshme të shfryhemi. Edhe edukimi luan një rol. Nëse emocionet tona u zhvlerësuan si fëmijë, në moshë madhore është më e lehtë të heshtim sesa të shprehim atë që ndiejmë.
Shtypja e vazhdueshme e emocioneve mund të shkaktojë probleme shëndetësore fizike, të tilla si dhimbje koke, pagjumësi ose tension muskulor. Mendërisht, kjo kontribuon në akumulimin e stresit dhe rrit rrezikun e ankthit, depresionit dhe ndjenjave të izolimit.
Mos kini frikë: pranoni dhe shprehni emocionet tuaja
Fshehja e ndjenjave e bën të vështirë ndërtimin e lidhjeve të vërteta. Marrëdhëniet e ngushta forcohen kur ndajmë ndjenjat tona, edhe nëse mendojmë se mund të jetë e pakëndshme. Ja disa strategji që do t’ju ndihmojnë të identifikoni dhe komunikoni emocionet tuaja:
Vëzhgoni veten: ndaloni disa minuta për të identifikuar emocionet dhe për t’i lidhur ato me ndjesitë fizike. Për shembull, një gungë në fyt mund të jetë trishtim ose ankth.
Emërtoni emocionet: kjo ndihmon në uljen e intensitetit të shqetësimit; nuk ka asgjë të keqe të thuash “Ndihem i frustruar” ose “Ndihem i shqetësuar”, për shembull.
Vlerësoni atë që ndjeni: pranoni trishtimin, frikën ose zemërimin. Kjo nuk do të thotë dobësi; është pjesë e përvojës njerëzore.
Praktikoni komunikim të sigurt: zëvendësoni shprehjen “asgjë nuk shkon me mua” me fraza si “Ndihem i mbingarkuar dhe kam nevojë për një moment” ose “Jam i trishtuar, megjithëse nuk e di vërtet pse”.
Kërkoni mbështetje: biseda me miqtë, familjen ose profesionistët e shëndetit mendor mund të ndihmojë në lehtësimin e kësaj barre.
Mos harroni se komunikimi i mirë është thelbësor në shumë aspekte të jetës. Kujdesuni për shëndetin tuaj mendor dhe kërkoni mbështetje psikologjike për të fituar mjete që ju lejojnë të shprehni emocionet tuaja në një mënyrë të shëndetshme.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
