A ju ka thënë ndonjëherë partneri ose familja juaj që flisni në gjumë? Apo jeni zgjuar ndonjëherë nga tingulli i zërit tuaj, duke kuptuar se keni folur në gjumë? Të folurit në gjumë është një fenomen kurioz, intrigues dhe çuditshëm. Por çfarë ju bën të flisni në gjumë?
Sot do të thellohemi në botën e të folurit në gjumë, duke eksploruar shenjat e të folurit në gjumë, shkaqet e saj, kuptimin shpirtëror të të folurit në gjumë dhe do të thellojmë në strategji efektive se si të ndalojmë të folurit në gjumë. Pra, le të zhytemi thellë në këtë eksplorim nate.
Çfarë është Të Folurit në Gjumë?
Të folurit në gjumë, i njohur gjithashtu si somniloquy, është një çrregullim interesant i gjumit që mund të variojë nga murmuritja e thjeshtë deri te bisedat e plota. Është një formë e parasomnisë, një kategori e çrregullimeve të gjumit të karakterizuara nga sjellje apo përvoja jonormale gjatë gjumit. “Të folurit në gjumë (ST) karakterizohet nga prodhimi i aktivizimeve vokale verbale të pavetëdijshme (VB) gjatë gjumit”, shpjegon një studim i vitit 2022. Është vërejtur se ky fenomen është i lidhur potencialisht me “proceset e konsolidimit gjuhësor dhe të kujtesës”.
Ndryshe nga ankthet ose ecja në gjumë, të folurit në gjumë përfshin në mënyrë specifike tingujt vokale ose fjalët e shqiptuara gjatë gjumit, shpesh pa vetëdijen e vetëdijshme të të fjeturit. Mund të ndodhë në çdo fazë të gjumit dhe mund të ndryshojë në intensitet dhe koherencë. Por çfarë ju bën të flisni në gjumë? Përpara se të thellohemi në faktorët kontribuues dhe të kuptojmë kuptimin shpirtëror të të folurit në gjumë, le të mësojmë së pari për shenjat e të folurit në gjumë.
9 shenjat e të folurit në gjumë
Jeni kuriozë për shenjat që mund të tregojnë se jeni një folës në gjumë? Këtu janë disa nga shenjat më të zakonshme:
1.Vokalizimet – Folësit e gjumit shpesh nxjerrin tinguj verbalë që variojnë nga murmuritja dhe murmuritja jokoherente deri te të folurit e qartë dhe të kuptueshëm ndërsa janë në gjumë.
2.Fjalimi jokoherent – Përveç fjalive të artikuluara plotësisht, përmbajtja e të folurit në gjumë mund të jetë gjithashtu e pakuptimtë ose e palidhur me jetën e zgjuar, duke treguar mungesën e kontrollit të vetëdijshëm mbi të folurit.
3.Fraza të përsëritura – Folësit e gjumit mund të përsërisin disa fjalë ose fraza, ndonjëherë në një mënyrë ritmike, pa vetëdije të dukshme.
4.Shprehjet Emocionale – Të folurit në gjumë mund të pasqyrojë emocionet e përjetuara gjatë ëndrrave, të tilla si e qeshura, e qara ose shprehjet e frikës ose zemërimit.
5.Vështirësi në zgjim – Mund të jetë e vështirë për ata që flasin gjumin të zgjohen lehtësisht gjatë episodeve, pasi ata mbeten në një gjendje të pavetëdijes për gjumin.
6.Mungesa e kujtesës – Shumica e atyre që flasin në gjumë nuk i mbajnë mend bisedat e tyre gjatë natës pas zgjimit, gjë që tregon shkëputje nga ngjarja.
7.Frekuenca – Ndërsa bisedat e herëpashershme në gjumë janë të zakonshme, disa individë mund të përjetojnë episode më të shpeshta.
8.Zëri i lartë – Vëllimi i të folurit në gjumë mund të variojë nga pëshpëritjet mezi të dëgjueshme deri te britmat e forta, të cilat mund të shqetësojnë partnerët e gjumit. Mund të përfshijë shprehje të qeshura, të qara apo edhe të bërtitura.
9.Lëvizjet e Asociuara – Në disa raste, të folurit në gjumë mund të shoqërohet me lëvizje ose gjeste delikate të trupit. Kuptimi i këtyre shenjave të të folurit në gjumë mund të ndihmojë në dallimin e të folurit në gjumë nga çrregullimet e tjera të gjumit dhe të sigurojë njohuri për shkaqet dhe menaxhimin e tij.
Çfarë ju bën të flisni në gjumë?
1.Stresi dhe ankthi – Nivelet e larta të stresit dhe ankthit mund të prishin ciklin e gjumit dhe të kontribuojnë në të folurit në gjumë. Kur mendjet tona janë të preokupuara me shqetësime ose mendime të nxituara, ato mund të shfaqen në shprehje verbale gjatë gjumit.
2.Privimi i gjumit – Gjumi i pamjaftueshëm ose cilësia e dobët e gjumit mund të rrisë gjasat për të folur në gjumë. Kur nuk bëjmë gjumë të mjaftueshëm, aftësia e trurit tonë për të rregulluar dhe kontrolluar sjelljet tona gjatë gjumit mund të komprometohet, duke çuar në episode të të folurit në gjumë. Kjo është ajo që ju bën të flisni në gjumë.
3.Çrregullime të gjumit – Disa çrregullime të gjumit mund të kontribuojnë në të folurit në gjumë. Për shembull, apnea e gjumit, një gjendje e karakterizuar nga ndërprerja e frymëmarrjes gjatë gjumit, mund të çojë në gjumë të fragmentuar dhe potencialisht të shkaktojë të folur në gjumë. Në mënyrë të ngjashme, çrregullimi i sjelljes së gjumit REM, ku individët interpretojnë ëndrrat e tyre, mund të përfshijnë vokalizime dhe të folur gjatë gjumit.
4.Alkooli dhe Medikamentet – Konsumimi i alkoolit ose medikamenteve të caktuara, të tilla si qetësuesit ose qetësuesit, mund të nxisin ose përkeqësojnë të folurit në gjumë. Këto substanca mund të ndryshojnë aktivitetin e trurit gjatë gjumit, duke bërë që gjumi të flasë më shumë.
5.Ethet dhe sëmundjet – Të folurit në gjumë mund të jetë më i përhapur gjatë kohëve të sëmundjes ose gjendjeve me temperaturë. Kur trupi ynë po lufton kundër infeksioneve ose po përballet me temperatura të larta, modelet tona të gjumit mund të ndërpriten, duke çuar në rritje të episodeve të të folurit në gjumë.
6.Gjenetika – Të folurit në gjumë shpesh ndodh në familje, duke sugjeruar një predispozitë gjenetike për këtë gjendje. Ndërsa gjenet specifike të përfshira nuk janë identifikuar, të kesh një histori familjare të të folurit në gjumë mund të rrisë gjasat për ta përjetuar atë vetë. Kjo është përgjigja e pyetjes “çfarë ju bën të flisni në gjumë?”.
7.Mjedisi i gjumit – Ndërprerjet në mjedisin e gjumit mund të nxisin të folurit në gjumë. Zhurmat e forta, dritat e forta, temperatura e pakëndshme e dhomës ose shtroja e pakëndshme mund të kontribuojnë në gjumin e fragmentuar dhe të rrisin shanset për të folur në gjumë.
8.Fragmentimi i gjumit – Modelet e fragmentuara të gjumit, të karakterizuara nga zgjime të shpeshta gjatë gjithë natës, mund të rrisin gjasat për të folur në gjumë. Kushtet si pagjumësia ose çrregullimet e gjumit që prishin vazhdimësinë e gjumit mund të kontribuojnë në episodet e të folurit në gjumë.
9.Faktorët Emocionalë – Emocionet e forta mund të ndikojnë në të folurit në gjumë. Eksitimi, frika, zemërimi apo edhe lumturia intensive mund të shkaktojnë rritjen e aktivitetit të trurit gjatë gjumit, duke çuar në bisedat e gjumit si një manifestim i atyre emocioneve.
Kuptimi shpirtëror i të folurit në gjumë
Në tradita të ndryshme shpirtërore, të folurit në gjumë besohet të jetë një formë komunikimi me sferën shpirtërore ose një reflektim i mendimeve dhe emocioneve nënndërgjegjeshëm. Disa kultura e lidhin bisedën e gjumit me ëndrrat profetike, mesazhet nga paraardhësit ose praninë e entiteteve të mbinatyrshme. Ndërsa këto interpretime dhe kuptimi shpirtëror i të folurit në gjumë mund të ndryshojnë, ato theksojnë rëndësinë e ëndrrave dhe mendjes nënndërgjegjeshëm në udhëtimet tona shpirtërore. Tani që kemi eksploruar se çfarë ju bën të flisni në gjumë dhe kemi identifikuar shenjat e të folurit në gjumë, le të zbulojmë se si të ndalojmë së foluri në gjumë:
1.Mbani një orar të qëndrueshëm të gjumit – Vendosja e një rutine të rregullt të gjumit është thelbësore për rregullimin e modeleve të gjumit dhe reduktimin e gjasave për të folur në gjumë. Mundohuni të shkoni në shtrat dhe të zgjoheni në të njëjtën kohë çdo ditë, madje edhe gjatë fundjavave.
2.Menaxhoni stresin dhe ankthin – Stresi dhe ankthi mund të prishin gjumin dhe të kontribuojnë në bisedat e gjumit. Përfshini teknikat e reduktimit të stresit në rutinën tuaj të përditshme, të tilla si meditimi, ushtrimet e frymëmarrjes së thellë ose përfshirja në aktivitete relaksuese para gjumit. Krijimi i një mentaliteti të qetë dhe paqësor para gjumit mund të ndihmojë në reduktimin e shfaqjes së të folurit në gjumë.
3.Krijoni një mjedis miqësor për gjumë – Bëjeni dhomën tuaj të gjumit një vend të shenjtë për gjumë. Sigurohuni që dhoma të jetë e qetë, e errët dhe në një temperaturë të rehatshme. Konsideroni përdorimin e tapave të veshit, makinerive të zhurmës së bardhë ose perdeve të ndërprerjes për të minimizuar shqetësimet e jashtme që mund të shkaktojnë biseda në gjumë.
4.Stimuluesit Limit – Shmangni konsumimin e kafeinës, nikotinës dhe alkoolit para gjumit, pasi këto substanca mund të ndërhyjnë në cilësinë e gjumit tuaj dhe të kontribuojnë në bisedat e gjumit. Në vend të kësaj, zgjidhni çaj bimor qetësues ose qumësht të ngrohtë.
5.Adresoni çrregullimet themelore të gjumit – Nëse dyshoni për një çrregullim themelor të gjumit, si apnea e gjumit ose çrregullimi i sjelljes së gjumit REM, është thelbësore të konsultoheni me një profesionist të kujdesit shëndetësor për diagnozën dhe trajtimin e duhur. Trajtimi i shkakut rrënjësor të çrregullimit të gjumit mund të ndihmojë në reduktimin e episodeve të të folurit në gjumë. Kjo është një nga këshillat më të mira se si të ndaloni së foluri në gjumë.
6.Higjiena e mirë e gjumit – Vendosni një rutinë para gjumit që promovon relaksimin dhe sinjalizon trupin tuaj se është koha për t’u çlodhur. Angazhohuni në aktivitete qetësuese të tilla si leximi i një libri, marrja e një dush të ngrohtë ose praktikimi i ushtrimeve të lehta shtrirjeje.
7.Terapia konjitive e sjelljes për pagjumësinë (CBT-I) – CBT-I është një qasje terapeutike që mund të ndihmojë në identifikimin dhe modifikimin e mendimeve dhe sjelljeve që kontribuojnë në problemet e gjumit, duke përfshirë të folurit në gjumë. Një terapist i trajnuar mund t’ju udhëheqë përmes teknikave për të përmirësuar zakonet e gjumit dhe për të reduktuar të folurit në gjumë.
8.Regjistroni dhe analizoni episodet e bisedës në gjumë – Mbajtja e një ditari gjumi ose përdorimi i aplikacioneve të smartfonëve të krijuar posaçërisht për të monitoruar gjumin mund të ndihmojë në identifikimin e modeleve dhe nxitësve të mundshëm për të folur në gjumë. Duke gjurmuar zakonet tuaja të gjumit dhe duke vënë në dukje ndonjë faktor shoqërues, mund të jeni në gjendje të identifikoni shkaktarët specifikë dhe të merrni hapa për t’i zbutur ato.
9.Mjekimi – Në rastet e rënda të të folurit në gjumë që prishin ndjeshëm gjumin ose shkaktojnë shqetësim, një profesionist i kujdesit shëndetësor mund të përshkruajë ilaçe për të ndihmuar në menaxhimin e gjendjes. Kjo duhet të eksplorohet si mjeti i fundit dhe të përdoret nën mbikëqyrjen mjekësore.
Mos harroni, qëllimi është krijimi i një mjedisi të favorshëm për gjumë, reduktimi i stresit dhe krijimi i zakoneve të shëndetshme të gjumit. Është e rëndësishme t’i qaseni procesit me durim, pasi mund të duhet kohë për të parë përmirësime të rëndësishme.
Nëse të folurit në gjumë vazhdon pavarësisht zbatimit të këtyre strategjive, merrni parasysh konsultimin me një profesionist të kujdesit shëndetësor ose specialist të gjumit për vlerësim dhe udhëzim të mëtejshëm.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
