Të kesh një vizion pesimist ose të jesh shumë optimist, të jetosh i lidhur me të kaluarën dhe të krahasosh vazhdimisht veten me të tjerët janë qëndrime që njollosin mirëqenien tonë.
Qëndrimet negative janë ato që e bëjnë jetën më të rëndë. Nga bërja e ankimit si hobi juaj kryesor deri tek kritikimi i të tjerëve pas shpine ose sabotimi i përpjekjeve tuaja, të gjitha këto janë sjellje jo të shëndetshme. Vazhdoni të eksploroni për të kuptuar më mirë sjellje të tilla dhe zbuloni se si të ushqeni një mentalitet pozitiv pa i hequr këmbët nga toka.
Cilat lloje të qëndrimeve konsiderohen “negative”?
Sipas filozofisë së Ying dhe Yang, çdo gjë e mirë ka diçka të keqe dhe çdo e keqe ka diçka të mirë. Nga ky këndvështrim, mund të duket pak e padrejtë të përshkruhet një qëndrim si krejtësisht negativ. Megjithatë, është e rëndësishme të njihni disa veprime ose mënyra të të menduarit që ju dëmtojnë më shumë sesa ju sjellin dobi. Kështu, ne kuptojmë se qëndrimet negative janë ato që:
Ato shkaktojnë demotivim: ju heqin dëshirën për të bërë gjëra dhe për të shijuar jetën.
Ata dëmtojnë lidhjet tuaja: ju bëjnë të distancoheni nga të tjerët ose distancohen nga ju.
Kufizojnë vetëbesimin: ju bëjnë të dyshoni për aftësitë tuaja dhe nuk ju lejojnë të njihni arritjet tuaja.
Ata ngadalësojnë përparimin tuaj personal: ju pengojnë të rriteni, të përballeni me sfidat, të përshtateni me ndryshimet dhe të arrini qëllimet tuaja.
Ato ndikojnë në mirëqenien tuaj: gjenerojnë stres dhe ankth dhe ju bëjnë të ndiheni keq për veten dhe për jetën në përgjithësi.
Shembuj të qëndrimeve negative
Këtë lloj sjelljeje mund ta klasifikojmë në tre grupe të mëdha: qëndrime negative ndaj jetës në përgjithësi, ndaj vetvetes dhe ndaj të tjerëve. Më poshtë po ju tregojmë disa shembuj të zakonshëm. Merrni një moment për të reflektuar dhe shikoni nëse identifikoheni me disa prej tyre; Njohja e tyre është hapi i parë për t’i transformuar dhe përmirësuar mirëqenien tuaj.
Ndaj jetës – Qëndrimi ndaj jetës formon përvojën. Këto këndvështrime ndikojnë në mënyrën se si përballeni me sfidat dhe jetën tuaj të përditshme.
1.Jini pesimist
Shikimi i botës me syze gri mund t’ju bëjë të humbisni momente të shkëlqyera. Puna është se pesimizmi jo vetëm që errëson realitetin, por të mbështjell me një spirale dekurajimi, duke e bërë gjithçka të duket si një dramë e pafund.
2.Të qenit shumë optimist
Optimizmi i tepruar është gjithashtu problematik. Ndërsa është e mrekullueshme të shohësh gotën gjysmë plot, injorimi ose minimizimi i realitetit kur godet fort mund të çojë në vendime joreale. Rezultati? Një rënie e vështirë.
3.Rezistoji ndryshimit
Jeta është një ardhje dhe shkuarje e vazhdueshme, dhe çdo ndryshim është një mundësi e maskuar. Është normale të rezistosh në fillim, të përjetosh marramendje dhe dyshime, por është thelbësore të kujtojmë se në këto momente pasigurie ne mund të rritemi.
4.Të jetosh në ankesa të vazhdueshme
A e konsideroni veten një “ankues” me kohë të plotë? Për shumëkënd, ankesa është bërë boshti i përditshmërisë së tyre: për trafikun, shërbimin e keq në dyqane, rregullat e punës, shiun që nuk pushon apo diellin që digjet… dhe lista vazhdon e vazhdon! Ventilimi është i mirë, por sigurohuni që të mos jeni të mbyllur në një cikël negativ.
5.Fajësoni fatin për çdo gjë të keqe
Fajësimi i mundësisë për atë që shkon keq mund të duket si gjëja më e lehtë për t’u bërë, kur në realitet nuk ju lë pa mundësi. Është e vërtetë që ka disa gjëra që janë jashtë kontrollit tuaj, por kjo nuk do të thotë se duhet të rrini duarkryq.
6.Duke u ngecur në të kaluarën
Ankorimi në përvojat e kaluara, qofshin të lumtura apo të dhimbshme, ju pengon të shijoni të tashmen. Është si të jesh në një karusel që nuk të lë të ecësh përpara. Për të jetuar sot, duhet të heqësh dorë nga ato histori të vjetra dhe të hapesh ndaj përvojave të reja.
7.Mos përfshirja apo angazhimi për atë që po ndodh rreth jush
Të qenit i painteresuar për rrethinën tuaj dhe mospërkushtimi ndaj shkaqeve ose aktiviteteve sociale mund të gjenerojë një ndjenjë shkëputjeje dhe apatie. Në vend të kësaj, përfshirja në komunitetin tuaj dhe në marrëdhëniet tuaja ndërpersonale pasuron jetën tuaj dhe jep një ndjenjë qëllimi.
Ndaj vetes – Mënyra se si e trajtoni dhe e perceptoni veten ndikon në vetëvlerësimin dhe shëndetin tuaj mendor. Kufizimi i besimeve , si dhe biseda negative me veten, mund të bëhen pengesa kryesore që ju pengojnë të arrini potencialin tuaj të vërtetë.
1.Keni autokritikë të tepruar
A flisni ndonjëherë me veten sikur të ishit armiku juaj më i keq? Të gjykosh veten ashpër për gabimet ose papërsosmëritë e tua është një qëndrim që nuk bën gjë tjetër veçse të të dëmton. Kjo mund të vijë me idealizimin e njerëzve të tjerë, gjë që ju bën të ndiheni edhe më inferiorë.
2.Bëni vetë-bisedë negative
Siç kemi thënë tashmë, të folurit me ju në mënyrë nënçmuese mund të ketë një ndikim të madh në vetëvlerësimin tuaj. Kur vazhdimisht i thoni vetes gjëra të tilla si ” Unë nuk jam i mjaftueshëm “, “Nuk do t’ia dal kurrë” ose “Unë nuk jam i aftë të bëj asgjë të mirë”, ju ushqeni një mentalitet që ju kufizon dhe ju pengon nga qëllimet tuaja.
3.Të paaftë për të kërkuar ose pranuar ndihmë
Të mendosh se duhet të bësh gjithçka vetëm është një barrë e madhe. Mosnjohja se ne të gjithë kemi nevojë për mbështetje në një moment mund të çojë në rraskapitje dhe izolim. Është thelbësore të mbani mend se çdokush përballet me sfida dhe nuk ka asnjë arsye për t’i mbajtur ato vetëm.
4.Të besosh se çdo gjë e keqe të ndodh gjithmonë
Viktimiteti përfaqëson një nga pozicionet më të dëmshme që mund të merrni ndaj vetes. Kjo do të thotë të mendosh se bota është kundër teje dhe se situatat e ndërlikuara gjithmonë të zënë kurth. Rreziku më i madh i këtij besimi është se ju pengon të merrni vendime për mirëqenien tuaj.
5.Krahasoni vazhdimisht veten me të tjerët
Krahasimi i përhershëm dhe pa dallim mund të jetë hajduti i lumturisë. Për shembull, nëse kaloni gjithë ditën duke parë jetën e njerëzve të tjerë, ka shumë të ngjarë që të përfundoni duke u ndjerë i pamjaftueshëm. Plus, në epokën e mediave sociale ku shfaqen vetëm pikat kryesore, është e lehtë të biesh në grackën e të menduarit që të gjithë kanë një jetë më të lumtur ose më të suksesshme se ju.
6.Veprimi kundër interesave ose qëllimeve tuaja
Nuk mund të mos përmendim qëndrimin e vetësabotimit apo vetëbojkotit. Kjo manifestohet kur merrni vendime që janë të dëmshme për qëllimet tuaja, të tilla si zvarritja e detyrave të rëndësishme, humbja e mundësive që mund t’ju sjellin dobi ose mbajtja e zakoneve jo të shëndetshme .
7.Shmangni rreziqet dhe mos guxoni të lini të panjohurën
Frika nga e panjohura ju mban në një zonë sigurie që, edhe pse e rehatshme, kufizon rritjen tuaj. Diçka e rëndësishme: zona e rehatisë nuk është e keqe në vetvete, por duhet të dini se duke u kapur shumë pas të njohurit, mund të humbisni mundësinë për të mësuar, zhvilluar dhe zbuluar aftësi që as nuk e dinit se i kishit.
Ndaj të tjerëve – Ka qëndrime që shkatërrojnë marrëdhëniet, edhe pa e kuptuar. Këto sjellje ka të ngjarë të shkaktojnë keqkuptime, konflikte të panevojshme dhe në përgjithësi të krijojnë tension dhe mosbesim. Le të japim shembull.
1.Gjyqtari
Kur bëni një gjykim me vlerë për vendimet e dikujt pa e ditur të gjithë historinë, mund t’i lëndoni ndjenjat ose t’i bëni të ndihen të sulmuar. Gjykimi i të tjerëve mund të jetë një reagim automatik ndërsa ne e shohim botën përmes përvojave dhe besimeve tona, por është thelbësore të praktikojmë ndjeshmërinë dhe të kujtojmë se secili ka luftën e vet.
2.Përjashtoni
Duke e shtyrë dikë mënjanë, me dashje apo pa dashje, mund ta lini të ndihet i vetmuar dhe i lënë jashtë. Ndonjëherë një gjest i thjeshtë përfshirjeje, si p.sh. pyetja se si po bën dikush ose ftimi i tyre për t’u bashkuar, bën një ndryshim të madh.
3.Kritikoni vazhdimisht
Vëmendja e vazhdueshme e gjërave të këqija për veprimet ose vendimet e të tjerëve nuk bën gjë tjetër veçse dëmton lidhjet. Shembuj të tillë si “ajo këmishë të duket e tmerrshme” ose “Nuk e kuptoj se si mund të jesh kaq i ngathët” janë kritika shkatërruese që përcjellin agresion dhe mungesë respekti.
4.Flisni keq për të tjerët pas shpine
Ndarja e thashethemeve ose kritikimi i dikujt kur ai nuk është i pranishëm gjithashtu mund të shkatërrojë besimin dhe të krijojë një mjedis toksik. Këto lloj qëndrimesh vetëm krijojnë ndarje dhe ushqejnë konflikte, pakënaqësi dhe gënjeshtra brenda një grupi.
5.Injorimi ose minimizimi i ndjenjave të të tjerëve
Vërtetimi i emocioneve të të tjerëve është thelbësor në çdo marrëdhënie. Nga ana tjetër, minimizimi i asaj që dikush ndjen, sikur emocionet e tij nuk janë të vlefshme ose të rëndësishme, dëmton marrëdhëniet dhe i bën ato më pak të shëndetshme dhe të kënaqshme.
6.Nënvlerësimi i opinioneve apo ideve të njerëzve të tjerë
Heqja dorë nga ajo që të tjerët mendojnë ose propozojnë, qoftë haptazi apo delikate, i bën ata të ndihen të dekurajuar ose të pavlerësuar. Me kalimin e kohës, kjo do të bëjë që ata të shmangin ndarjen e ideve të tyre me ju.
7.Bërja e komenteve lënduese ose përdorimi i sarkazmës për t’u tallur
Kur dikush mendon se ju po e sulmoni apo tallni, reagimi i tyre i natyrshëm është të largohen për të mbrojtur veten. Mbani në mend se njerëzit priren të kujtojnë se si i bëjmë të ndihen, shumë më tepër se çdo karakteristikë tjetër e jona.
Rekomandime për të shmangur ose reduktuar çipin negativ
Ndonjëherë mendësitë negative janë të rrënjosura në modele të thella, të tilla si plagët e fëmijërisë, besimet kufizuese ose traumat e pazgjidhura. Këto rrënjë e bëjnë të vështirë njohjen dhe shmangien e qëndrimeve negative vetë. Në raste të tilla, kërkimi i ndihmës nga një profesionist i shëndetit mendor është thelbësor. Megjithatë, ka strategji të përgjithshme praktike që mund t’ju mbështesin në këtë rrugë.
Ik nga ekstremet – Është thelbësore të pranosh se ka nuanca në jetë dhe se jo gjithçka është e zezë apo e bardhë . Një nga këshillat më të rëndësishme për menaxhimin e qëndrimeve negative është kërkimi i rrugës së mesme. Ajo vlen pothuajse për çdo aspekt të jetës.
Përmirësoni aftësitë sociale – Është gjithashtu e këshillueshme që të punoni në aftësitë tuaja të komunikimit dhe ndjeshmërisë . Dëgjimi aktiv i të tjerëve dhe të qenit më i hapur dhe i sjellshëm në ndërveprimet tuaja mund të forcojë marrëdhëniet tuaja dhe t’ju ndihmojë të ndiheni më të lidhur.
Veproni sikur të jeni personi që dëshironi të jeni – Mendoni për cilësitë që admironi tek të tjerët dhe filloni t’i adoptoni ato. A e vlerësoni krijimtarinë artistike? Epo, kaloni kohë duke u shprehur artistikisht. Dëshironi të bëheni atlet? Praktikoni sporte rregullisht. Çelësi është të ndërmerrni veprime.
Minimizoni burimet e stresit dhe përmirësoni burimet e gëzimit – Identifikoni situatat, aktivitetet ose njerëzit që ju shkaktojnë stres dhe kërkoni mënyra për të reduktuar ndikimin e tyre. Në të njëjtën kohë, sigurohuni që të përfshini aktivitete që ju sjellin gëzim dhe paqe, të tilla si të kaloni kohë me miqtë ose të shijoni natyrën.
Praktikoni vëmendjen për të shijuar këtu dhe tani – Vëmendja e plotë, e quajtur edhe ndërgjegjja , ju lejon të jeni të pranishëm në këtë moment. Kaloni disa minuta në ditë duke medituar, duke marrë frymë thellë ose thjesht duke vëzhguar mjedisin tuaj me kuriozitet.
Jini pranë njerëzve që ju frymëzojnë me mënyrën e tyre të jetesës – Një frazë e biznesmenit dhe motivatorit të njohur amerikan Jim Rohn thotë se ne jemi mesatarja e pesë njerëzve me të cilët kalojmë më shumë kohë. Sipas kësaj logjike, rrethimi me njerëz negativë nuk është alternativa më e mirë. Përkundrazi, duhet të rrethoheni me ata që ju motivojnë dhe frymëzojnë. Kjo do t’ju ndihmojë të kultivoni një mentalitet që rrit mirëqenien tuaj dhe zhvillimin personal.
Aplikoni dhembshuri për veten dhe kujdesuni për marrëdhënien tuaj me mendimet tuaja – Jini të sjellshëm me veten dhe pranoni se është në rregull të jesh i papërsosur. Gjithashtu, kushtojini vëmendje mendimeve tuaja dhe mësoni t’i lexoni me kuriozitet në vend të gjykimit.
Çdo gjë që merr vëmendje rritet – Qëndrimet negative janë të gjitha ato që ju dëmtojnë. Në vend që t’i lini ata të dominojnë jetën tuaj, përqendrohuni në atë që ju frymëzon, motivon ose ju bën të ndiheni mirë.
Në këtë mënyrë, ju do të kultivoni një mjedis mendor më të shëndetshëm. Mbani në mend se kur transformoni mënyrat e lidhjes me botën, me të tjerët dhe me veten, ndryshimet vijnë vetë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
