Pabarazia gjinore është një fenomen social dhe kulturor në të cilin ka diskriminim ndaj njerëzve për shkak të gjinisë së tyre. Në thelb, kjo është midis burrave dhe grave. Ky fenomen ka efekte të mëdha. Ndikimin e tij mund ta ndiejmë në fusha të ndryshme: punë, jetë shoqërore, familjare etj.
Çfarë është gjinia dhe si është e strukturuar ajo?
Gjinia mund të ndahet në tre këndvështrime:
Sfera sociokulturore: Nga ky këndvështrim, gjinia është një sistem organizimi shoqëror që u jep burrave pushtet dhe privilegje më të mëdha. Një sërë besimesh që legjitimojnë dhe ruajnë këtë strukturë shoqërore e mbështesin atë. Vlerat, zakonet, traditat dhe stereotipet , së bashku me ligjet, kontrollojnë modelin e organizimit të saj shoqëror.
Sfera relacionale: Gjinia është një proces dinamik përfaqësimi. Është një përfaqësim i asaj që do të thotë të jesh burrë apo grua në situatat e përditshme. Nga ana tjetër, ajo ndikon në mënyrën se si sillen burrat dhe gratë, si dhe mënyrën se si trajtohen.
Sfera personale: Në këtë nivel, gjinia është një aspekt që ndikon gjithashtu në identitetin dhe qëndrimet personale. Është një grup pritshmërish, interesash , fantazish dhe besimesh. Këto lidhen me modele pak a shumë të pranueshme se çfarë do të thotë të jesh mashkull apo femër femër.
Megjithatë, nuk është e lehtë të gjesh një kulturë në të cilën gratë kanë më shumë avantazhe politike dhe sociale sesa burrat. Ne mund ta shohim këtë pabarazi apo gjendje të çekuilibruar gjinore të reflektuar në nivelet e larta të dhunës ndaj grave. Këto përfshijnë abuzimin seksual, rrëmbimet, përdhunimet, keqtrajtimet, dhunën gjinore dhe ngacmimet seksuale.
Çfarë është patriarkati?
Emri që shoqëria i jep rendit shoqëror është “patriarkat”. Ky rend shoqëror vendos seksin si një mjet për t’i caktuar aktivitete, funksione, marrëdhënie dhe kompetenca specifike për çdo person. Ky rrjet i strukturuar i pushteteve, hierarkive dhe vlerave parashtron disa modele të maskulinitetit dhe feminitetit që janë universale dhe të kundërta me njëra-tjetrën.
Ne supozojmë se gratë janë natyrshëm më të përshtatshme për maternitetin dhe kujdesin për familjet. Burrat, nga ana tjetër, janë natyrshëm më të mirë në udhëheqje dhe qeverisje. Zhdukja e këtyre besimeve që shërbejnë si mandate shoqërore është një nga qëllimet kryesore të feminizmit.
Disa mandate ose imperativa shoqërore mbështesin patriarkatin. Këto janë shumë të ndryshme për burrat dhe gratë. Disa nga imperativat e konceptit të “gruas” janë:
Gratë janë kujdestare dhe përgjegjëse për mirëqenien e të tjerëve. Vlera e tyre qëndron në aftësinë e tyre për t’iu përkushtuar të tjerëve dhe për t’u shërbyer atyre. Kujdesi për njerëzit e tjerë dhe përgjegjësia ndaj tyre është me rëndësi qendrore në jetën e tyre.
Predispozicion për dashuri. Kjo bazohet në idenë se gratë janë të plota vetëm kur i përkasin dikujt.
Materniteti si imperativ i identitetit. Gratë janë të lumtura dhe të kënaqura me veten vetëm kur janë nëna.
Gratë duhet të jenë të bukura dhe të dëshirueshme. Bukuria na bën të dukshëm dhe të pranuar shoqërisht. Ajo i kthen gratë në objekte që burrat duhet të shijojnë.
Nga ana tjetër, këtu janë disa nga imperativat e konceptit të “burrave”:
Burimi i maskulinitetit është fuqia. Me fjalë të tjera, ne e masim atë me suksesin, epërsinë ndaj të tjerëve, konkurrencën, statusin, etj.
Mashkullorja kërkon agresivitet dhe guxim. Me fjalë të tjera, burrat e shprehin atë përmes forcës, guximit, sjelljes ndaj rrezikut dhe aftësisë për të mbrojtur veten dhe përdorimin e dhunës si një mënyrë për të zgjidhur konfliktet.
Burrat e shfaqin maskulinitetin me aftësinë për t’u ndjerë të qetë dhe stoik, me vetëbesimin dhe vetë-mjaftueshmërinë e tyre dhe duke fshehur emocionet e tyre. Për më tepër, maskuliniteti përfshin forcë, besim të madh dhe besim në vetvete. Burrat nuk mund ta lejojnë veten të ndjejnë frikë. Nëse e bëjnë, ata thjesht duhet ta kapërcejnë atë.
Çfarë mund të bëjmë për të ndryshuar këto modele të pabarazisë gjinore?
Pas gjithçkaje që përshkruam, duhet t’i bëjmë vetes një pyetje logjike. A është adekuat mënyra jonë aktuale e jetesës kur bëhet fjalë për modelet e pabarazisë gjinore? Po kështu, nëse e gjithë kjo na shqetëson, tani është koha për të kontribuar në përpjekje për të ndryshuar situatën aktuale. Me kalimin e kohës, njerëzit kanë arritur në përfundimin se, për të mposhtur këtë pabarazi gjinore, ka disa taktika që duhet të provojnë. Këto taktika do të varen nëse janë burrë apo grua.
Gratë kanë përgjegjësinë dhe të drejtën të kërkojnë vetminë dhe të kujdesen për veten e tyre në mënyrë që të ndryshojnë këto modele. Gjithashtu, kërkimi i hapësirës personale (përsa i përket hobive, shijeve etj.) është gjithashtu një formë rezistence ndaj këtyre kërkesave të shoqërisë. Pra, sipas këtij koncepti, një linjë veprimi për feminizmin është promovimi i autonomisë femërore.
Në rastin e meshkujve, rruga e tyre qëndron në drejtimin e edukimit dhe efektet e bashkëpërgjegjësisë. Mashkulloriteti nuk është i papajtueshëm me shprehjen dhe njohjen e ndjenjave të veta apo të dikujt tjetër. As nuk është i lirë nga marrja e përgjegjësisë, empatia dhe kujdesi për nevojat e të tjerëve. Këto ide priren të mungojnë në proceset parësore të socializimit (foshnjëria). Megjithatë, ne duhet t’i përfshijmë këto ide në programet arsimore. Kjo është një strategji kyçe për transformimin social.
Burimi / Exploringyourmind
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
