Të flasësh për virtytet njerëzore apo “të jesh i virtytshëm” mund të mos ketë pothuajse asnjë kuptim ose të spikasë ndër çështjet e rëndësishme të një situate aktuale kaq komplekse, në ndryshim dhe madje distopike si e jona. Megjithatë, filozofia i ka konsideruar ato pothuajse si gur themeli i moralit për shekuj. Dhe për psikologjinë pozitive, virtyti është një element bërthamor në kuptimin e lumturisë.
E vërteta është se, tani më shumë se kurrë, është koha për t’i vlerësuar dhe ushtruar këto cilësi. Ato janë atribute që drejtojnë sjelljen tuaj, që ju frymëzojnë dhe promovojnë harmoninë sociale. Këto parime etike dhe morale ju udhëzojnë të veproni me drejtësi ose mirësi, të përgjigjeni me drejtësi, të keni besim në kohë të vështira. Le të gërmojmë pak më thellë, më poshtë.
Virtytet janë cilësi ose tipare të karakterit që funksionojnë si skela në mirëqenien njerëzore dhe bashkëjetesën shoqërore. Për Platonin, Aristotelin apo stoicizmin, ata formuan rrugën drejt një jete etike dhe të lumtur. Prandaj, nuk do t’ju habisë fakti që psikologjia u interesua për këto dimensione, deri në atë pikë sa u kushtoi atyre disa dekada kërkime. Ishin Martin Seligman dhe kolegu i tij Chris Peterson që na dhanë një nga veprat më të njohura për këtë temë. Fuqitë dhe virtytet e karakterit: Një manual dhe klasifikim (2004) është rezultat i më shumë se 20 viteve të punës. Në faqet e tyre, ata thelluan se si të kultivojnë këtë grup karakteristikash dhe se si ato na ndihmojnë të ndërveprojmë me jetën në mënyra kuptimplota.
Martin Seligman dhe ekipi i tij studiuan traditat, fetë dhe kulturat e ndryshme filozofike të botës sonë, për të nxjerrë përfundimin se kishte një sërë virtytesh që shumica prej nesh i kishin të përbashkëta. Ka gjashtë cilësi që integrojnë pikat e forta, vlerat dhe parimet morale më vendimtare në përmbushjen tuaj personale dhe bashkëjetesën sociale.
1.Mençuria dhe dituria
Ai i referohet aftësisë suaj për të përvetësuar dhe zbatuar njohuritë në mënyrë efektive. Mendoni se njerëzit e mençur përdorin përvojën dhe mësimin e tyre për të marrë vendimet e duhura dhe për të ndihmuar. Prandaj, është një fushë shumë e rëndësishme për jetën tuaj dhe shoqërinë në tërësi.
2.Guximi
Të kesh guxim është ushtrimi i përditshëm që kontribuon në përballimin me guxim të vështirësive, rreziqeve dhe sfidave. Nuk ka rëndësi nëse në fund të atyre udhëtimeve je i suksesshëm apo jo, në realitet, është një mënyrë për të kuptuar ekzistencën. Guximi është një qëndrim që plotëson këmbënguljen dhe integritetin në veprimet dhe sjelljet tuaja.
3.Njerëzimi
Është një virtyt i fokusuar në marrëdhëniet ndërpersonale dhe kujdesin për të tjerët. Njerëzimi është një nga cilësitë më të bukura dhe më të nevojshme për të ndërtuar një shoqëri më etike, sepse përfshin ndjeshmërinë, mirësinë dhe dashurinë ndaj të tjerëve.
4.Qëndrueshmëria
Përmbajtja moderon dhe kontrollon impulset, dëshirat dhe emocionet, duke shmangur teprimet dhe duke ruajtur ekuilibrin në jetë. Nga pikëpamja psikologjike, duhet theksuar se është një cilësi thelbësore, sepse me të ju rregulloni sjelljen, merrni vendime më të mira dhe arrini vetëkontroll adekuat.
5.Drejtësia
Të qenit i drejtë renditet lart ndër virtytet më të rëndësishme njerëzore. Falë drejtësisë, ju veproni me barazi, paanshmëri dhe respekt për të drejtat e secilit, për të siguruar që secili person të marrë atë që meriton. Po kështu, ky virtyt thjeshton marrjen e vendimeve të bazuara në parime etike dhe ligjore, pa favorizime apo diskriminime, duke u përpjekur për t’i trajtuar të gjithë në mënyrë të barabartë.
6.Transcendenca
Ky dimension i lidh njerëzit me diçka më të madhe se vetja, duke siguruar kështu kuptimin dhe qëllimin në jetë. Ai përfshin vlerësimin e bukurisë, mirënjohjes, shpresës dhe shpirtërore. Psikologjia gjithashtu thekson rolin e vetë-tejkalimit dhe se si ky ushtrim i ndihmon qeniet njerëzore të përballojnë dhe madje të lulëzojnë në kontekste fatkeqësish.
7.Ndershmëria
Ndershmëria është cilësia e të qenit të vërtetë, të sinqertë dhe të drejtpërdrejtë në fjalët dhe veprimet tuaja. Kushdo që e ushtron këtë virtyt nuk e fsheh të vërtetën dhe nuk përpiqet të mashtrojë, edhe kur e bën këtë mund të ketë pasoja negative. Po kështu, nënkupton të qenit i vërtetë me veten, të shprehësh atë që mendon dhe ndjen realisht, si dhe të veprosh sipas këtyre parimeve.
8.Integriteti
Kur keni integritet, ju i përmbaheni një kodi moral ose etik që është gjithmonë në përputhje me vlerat tuaja, edhe në situata ku mund të jetë më e lehtë ose më e përshtatshme për të bërë të kundërtën. Ju thoni gjërat e duhura dhe tregoni qëndrueshmëri të fortë midis fjalëve dhe veprimeve tuaja.
9.Përgjegjësia
Një person i përgjegjshëm është i vetëdijshëm për pasojat e asaj që bën dhe nuk heziton të vazhdojë me zell për të përmbushur detyrat e tij. Përgjegjësia përfshin gjithashtu një gatishmëri për të pranuar dhe mësuar nga gabimet, pa fajësuar të tjerët për dështimet e veta.
10.Respekt
Respekti është një virtyt thelbësor për bashkëjetesën në shoqërinë tonë. Prej saj buron njohja dhe konsiderata e dinjitetit dhe të drejtave të të tjerëve. Ajo manifestohet në mënyrën se si i trajtoni njerëzit, i dëgjoni me kujdes, vlerësoni mendimet e tyre dhe silleni në një mënyrë të sjellshme dhe të sjellshme.
11.Entuziazmi
Një virtyt që frymëzon dhe është ngjitës është entuziazmi . Është manifestimi i një qëndrimi pozitiv dhe pasionant, me të cilin mund të demonstrosh gjithmonë energji dhe motivim të madh për të arritur qëllimet dhe për të përmirësuar veten. Falë kësaj cilësie ju arrini të inovoni, të tërheqni suksesin dhe të keni një prirje më të mirë kur bëhet fjalë për të përballuar sfidat.
12.Ndjenja e qëllimit
Ndjenja e qëllimit është virtyti që ju lidh me një qëllim më të madh, kështu që u jep drejtim dhe kuptim të gjitha veprimeve tuaja. Është forca e brendshme që ju shtyn të ndiqni qëllime që tejkalojnë personalen, harmonizojnë ëndrrat me vlera të thella dhe gjithashtu kontribuojnë në mirëqenien e të tjerëve.
13.Mirënjohje
Ai konsiston në një qëndrim vlerësimi dhe njohjeje ndaj njerëzve, veprimeve të tyre dhe ndaj vetë jetës. Falë tij, ju mund të përqendroheni në pozitive dhe të kultivoni një mentalitet më optimist. Mirënjohja ju lidh me të tjerët, pasi përfshin njohjen e ndikimit pozitiv që ata kanë në jetën tuaj dhe shprehjen e tij sinqerisht.
14.Bujari
Të jesh i gatshëm të japësh diçka me vetëmohim, pa pritur asgjë në këmbim , kjo është bujari. Ju e bëni këtë, për shembull, duke ndarë burime, kohë, njohuri ose mbështetje emocionale. Një person bujar motivohet nga dëshira për të kontribuar në mirëqenien e të tjerëve, gjë që forcon lidhjet shoqërore dhe promovon një komunitet më mbështetës dhe të bashkuar.
15.Përulësia
Të qenit i përulur është një nga virtytet më fisnike dhe më të rëndësishme. Është cilësia e të qenit modest dhe i vetëdijshëm për kufizimet e veta, pa rënë në vetëkënaqësi apo arrogancë. Përmes përulësisë ju i njihni arritjet tuaja, por gjithashtu pranoni se ka gjithmonë diçka të re për të mësuar dhe se të tjerët mund të kenë aftësi dhe njohuri më të larta se tuajat.
16.Këmbëngulja
Këmbëngulja është aftësia për të ruajtur përpjekjet dhe vendosmërinë me kalimin e kohës, pavarësisht nga pengesat. Ky virtyt ju lejon të ecni përpara në ndjekjen e qëllimeve tuaja, edhe kur rezultatet nuk janë të menjëhershme ose kur rrethanat bëhen papritur të pafavorshme.
17.Ndjenja e unitetit
I referohet asaj prirjeje te qeniet njerëzore që vlerëson bashkëpunimin, ndjeshmërinë dhe angazhimin kolektiv. Përmes tij, gjithmonë kërkohet mirëqenia e përbashkët mbi interesat personale.
18.Vetëkontroll
Një person me vetëkontroll nuk tërhiqet nga reagimet impulsive, por vepron me mend dhe me vetëdije, në përputhje me veprimet, vlerat dhe qëllimet e tij afatgjata. Është një aftësi që e mësoni me kalimin e kohës dhe që, pak nga pak, mund të përfundojë duke ju përcaktuar për t’ju sjellë një mirëqenie të madhe psikologjike.
19.Kujdes
Kujdesi është aftësia për të vlerësuar me kujdes opsionet përpara se të merrni një vendim. Ju e bëni këtë pasi të keni marrë parasysh pasojat e mundshme dhe rreziqet shoqëruese. Njerëzit e matur gjithmonë vazhdojnë me kujdes dhe ndjeshmëri, shmangin nxitimin dhe kërkojnë një ekuilibër midis asaj që duan dhe asaj që është me të vërtetë e mundshme ose e përshtatshme.
20.Vitaliteti
Entuziazmi dhe energjia nxisin vitalitetin, duke jetuar me pasion dhe gëzim, duke iu afruar çdo dite me energji dhe qëndrim pozitiv. Është, nga ana tjetër, ajo forcë e brendshme që ju motivon të ndiqni ëndrrat, të kapërceni sfidat dhe të kënaqeni plotësisht.
21.Besnikëria
Besnikëria është besnikëri dhe përkushtim ndaj njerëzve, kauzave ose vlerave me të cilat jeni i lidhur. Të jesh besnik do të thotë të jesh konstant në mbështetjen dhe mbrojtjen e dikujt, edhe kur kohët janë të vështira ose kur mund të jetë më e lehtë ose më e përshtatshme të heqësh dorë.
22.Durimi
Thuhet shpesh se durimi është nëna e të gjitha virtyteve dhe nuk është çudi. Ju jeni përballur me aftësinë për të duruar vështirësi, vonesa ose bezdi pa humbur qetësinë ose shpirtin tuaj. Një individ i duruar është në gjendje të presë pa u frustruar, duke kuptuar se disa gjëra kërkojnë kohë dhe se rezultatet nuk janë gjithmonë të menjëhershme.
23.Mirësia
Trajtimi i të tjerëve me mirësjellje, bujari dhe dashuri është një nga virtytet më të bukura që mund të praktikojnë burrat dhe gratë. Mendoni gjithashtu se kur jeni të sjellshëm krijoni një mjedis pozitiv dhe mbështetës, i cili forcon marrëdhëniet dhe nxit një ndjenjë komuniteti dhe solidariteti.
24.Toleranca
Toleranca është ajo cilësi që të gjithë duhet ta ushtrojmë që në moshë të re. Ai përfshin pranimin dhe respektimin e dallimeve, qofshin ato të mendimit, kulturës, fesë apo stilit të jetesës. Të jesh tolerant do të thotë të kuptosh se diversiteti është një pjesë thelbësore e njerëzimit dhe se çdo individ ka të drejtë të mbajë bindjet dhe sjelljet e veta, për sa kohë që ata nuk dëmtojnë të tjerët.
25.Falja
Falja është një nga virtytet njerëzore më të rëndësishme, më të ndritshme dhe më frymëzuese. Ai përfshin çlirimin e pakënaqësisë, zemërimit ose dëshirës për hakmarrje ndaj dikujt që na ka bërë keq. Në vend të kësaj, vini bast për mirëkuptimin dhe paqen e brendshme. Megjithatë, falja nuk do të thotë të harrosh apo justifikosh ofendimin, por të mos lejosh dhimbjen të kontrollojë emocionet dhe veprimet e tua.
26.Optimizmi
Të shohësh anën pozitive të situatave dhe të presësh rezultate të favorshme është qëndrimi që ndjek optimizmi. Një optimist nuk është naiv, por përpiqet të besojë se gjërat do të përmirësohen dhe se sfidat mund të kapërcehen me përpjekje dhe vendosmëri. Ky është një nga virtytet që psikologjia pozitive thekson më shumë.
27.Solidariteti
Solidariteti është angazhimi për të mbështetur dhe ndihmuar të tjerët, veçanërisht përballë nevojës ose vështirësisë. Ai bazohet në njohjen e ndërvarësisë njerëzore dhe dëshirën për të kontribuar në mirëqenien e përbashkët.
28.Zelli
Të jesh i zellshëm është një virtyt shumë i dëshirueshëm për disa arsye. E para, sepse ju lejon të punoni me përkushtim, kujdes dhe këmbëngulje për të përmbushur detyrimet tuaja dhe për të arritur objektivat në mënyrë efektive. Së dyti, sepse ju ndihmon të mbani një fokus të përpiktë dhe të vazhdueshëm, në të cilin nuk ka vend për t’u dorëzuar.
29.Kreativiteti
Kreativiteti është një virtyt dhe një cilësi që ju bën më të lehtë gjetjen e zgjidhjeve novatore për problemet. Një person krijues mendon në mënyrë fleksibël dhe jokonvencionale, duke eksploruar këndvështrime dhe lidhje të ndryshme midis koncepteve në dukje të ndryshme.
30.Fleksibiliteti
Për të përmirësuar mirëqenien tuaj psikologjike, për shumë arsye, apeloni të jeni fleksibël. Ju ndihmon të përshtateni me ndryshimet dhe situatat e reja në një mënyrë pozitive dhe efektive. Me këtë virtyt ju jeni në gjendje të rregulloni planet, qëndrimet dhe sjelljet sipas rrethanave, pa i humbur vëmendjen objektivat tuaja kryesore. Nga ana tjetër, fleksibiliteti është i lidhur edhe me elasticitetin, pasi ju lejon të përballeni me sfidat me mendje të hapur dhe gatishmëri për të gjetur zgjidhje të reja.
31.Mirësjellje
Mirësjellja është shprehja e respektit dhe konsideratës ndaj të tjerëve, nëpërmjet sjelljes së sjellshme dhe të sjellshme. Ata janë njerëz që përpiqen të jenë të vëmendshëm, të përdorin sjellje të mira dhe të tregojnë respekt në të gjitha ndërveprimet e tyre.
32.Ndershmëria
Një virtyt i jashtëzakonshëm është ndershmëria, sepse ju lejon të trajtoni veten me ndershmëri, drejtësi dhe respekt për vlerat dhe ligjet morale. Falë saj, ju jeni të besueshëm, besnik ndaj së vërtetës dhe shmangni çdo formë mashtrimi ose korrupsioni. Mbani në mend se të qenit i sinqertë është thelbësor në çdo shoqëri, pasi është baza e besimit dhe sigurisë në marrëdhëniet njerëzore dhe në institucione.
33.Disiplina
Të qenit i disiplinuar ju ndihmon të ndiqni vazhdimisht një sërë rregullash ose normash dhe të mbani fokusin te qëllimet pavarësisht shpërqendrimeve ose tundimeve. Dikush që është i disiplinuar ka, megjithëse mund të duket e tepërt, vetëdisiplinën e nevojshme për të rregulluar sjelljen e tyre, për të menaxhuar kohën në mënyrë efikase dhe për të përmbushur përgjegjësitë e tyre pa pasur nevojë për mbikëqyrje të vazhdueshme.
34.Përcaktimi
Vendosmëria është vendosmëria e qëllimit dhe aftësia për të mbajtur fokusin në qëllimet, pavarësisht pengesave dhe sfidave. Një individ i vendosur nuk e lë veten të dekurajohet lehtë, por këmbëngul me këmbëngulje dhe vendosmëri derisa të arrijë qëllimet e tij.
35.Mëshira
Të tregosh dhembshuri dhe falje ndaj atyre që kanë bërë gabime ose janë në situata të vuajtjes është ajo që ne e njohim si mëshirë. Ky virtyt shkon përtej drejtësisë, pasi mendon ndjeshmërinë e thellë dhe dëshirën për të lehtësuar dhimbjen e të tjerëve, edhe nëse personi nuk e meriton atë nga pikëpamja rreptësisht ligjore ose morale.
36.Kapitali
Barazia nuk mund të mungojë ndër virtytet më të rëndësishme njerëzore . Është të dish të trajtosh këdo me paanshmëri dhe drejtësi, duke njohur dhe respektuar të drejtat dhe nevojat e tyre. Ndryshe nga barazia, e cila përfshin trajtimin e të gjithëve njësoj, të jesh i barabartë do të thotë të njohësh dallimet individuale dhe t’i japësh secilit atë që i nevojitet për të arritur të njëjtin nivel suksesi ose mirëqenie.
37.Këmbëngulja
E konsideroni veten një person këmbëngulës ? Falë këtij atributi të karakterit, ju qëndroni të vendosur dhe këmbëngulës në arritjen e një qëllimi, edhe nëse rrethanat janë dekurajuese. Për rrjedhojë, nuk dorëzoheni, por ecni përpara me vendosmëri, guxim dhe i kapërceni pengesat me kreativitet dhe përpjekje.
38.Mirësia
Është e pamundur të harrohet mirësia në këtë listë virtytesh. Është cilësia e të qenit i respektueshëm, bujar dhe i vëmendshëm, duke vepruar me dashamirësi dhe duke kërkuar mirëqenien e të tjerëve. Është, në mënyrë të ngjashme, kujdesi për ndjenjat dhe nevojat e atyre përreth jush dhe të qenit i gatshëm për të ndihmuar dhe treguar empati në ndërveprimet tuaja të përditshme.
39.Autenticiteti
Autenticiteti ju lejon të jetoni më plotësisht dhe më kënaqshëm, pasi nuk jeni të bllokuar në nevojën për të përmbushur pritshmëritë e jashtme ose të projektoni një imazh të rremë. Të qenit autentik gjithashtu nxit respekt dhe admirim nga të tjerët, pasi sinqeriteti është një cilësi që vlerësohet në çdo ndërveprim.
40.Besnikëria
Përkushtimi dhe besnikëria ndaj një personi, kauze ose ideje është qëllimi i besnikërisë . Nëpërmjet tij ju qëndroni të vazhdueshëm dhe të vendosur në mbështetje, pavarësisht sa shumë probleme apo tundime mund të ketë. Mbani në mend se një person besnik nuk është vetëm i besueshëm dhe konstant, por edhe i përmbahet premtimeve dhe detyrimeve të tij, qoftë në marrëdhëniet personale apo të punës, qoftë në vlerat dhe parimet e tij apo të saj.
41.Aftësia për të pyetur
Aftësia për të pyetur është një virtyt shumë i nevojshëm njerëzor në këtë botë të dominuar nga media dhe hiperinformacioni. Falë tij, ju reflektoni në mënyrë kritike për lajmet, idetë, besimet dhe normat e vendosura. Ju kërkoni t’i kuptoni ato në thellësi dhe t’i vlerësoni ato nga këndvështrime të ndryshme.
42.Ekuilibri
Të jesh një person i ekuilibruar është një virtyt që do t’ju sjellë një mirëqenie të madhe. Ju lejon të ruani stabilitetin dhe harmoninë në aspekte të ndryshme të jetës, si puna, marrëdhëniet personale, mirëqenia emocionale, etj. Ju dini si të shpërndani kohën dhe energjinë tuaj në mënyrë që çdo fushë e ekzistencës suaj të marrë vëmendjen e nevojshme, pa teprime apo neglizhencë.
43.Konsiderata
Dikush i vëmendshëm tregon ndjeshmëri dhe respekt në ndërveprimet e tyre dhe shmang shkaktimin e dëmit ose shqetësimit. Vëmendja është thelbësore për të mbajtur marrëdhënie të shëndetshme dhe harmonike, pasi nxit një mjedis respekti dhe mirëkuptimi reciprok.
44.Toleranca ndaj frustrimit
Duke arritur një tolerancë të lartë ndaj zhgënjimit, ju nuk e lini veten të tërhiqet nga zemërimi apo dëshpërimi, por përkundrazi kërkoni zgjidhje dhe përshtateni me elasticitet ndaj një konteksti të pafavorshëm. Është një virtyt themelor në këtë botë komplekse që nuk është gjithmonë ose nuk përgjigjet ashtu siç dëshironi.
45.Diskrecioni
Diskrecioni është cilësia e sjelljes gjithmonë me respekt dhe kujdes. Gjithashtu, përpiquni të ruani konfidencialitetin kur është e nevojshme dhe shmangni sjelljet që mund të jenë të papërshtatshme.
46.Jini me takt
Ky është virtyti i komunikimit dhe i të vepruarit me delikatesë dhe konsideratë, veçanërisht në situata të ndjeshme. Kjo nënkupton, nga ana tjetër, aftësinë për të kuptuar se si fjalët dhe veprimet tuaja mund të ndikojnë te të tjerët, kështu që ju duhet të zgjidhni me kujdes atë që thoni dhe bëni për të shmangur lëndimin ose sjelljen e njerëzve të parehatshëm.
47.Mirësia
Të jesh i butë do të thotë të tregosh veten në një mënyrë të sjellshme, të sjellshme dhe të vëmendshme në ndërveprimet e tua. Do të thotë të dish se si të tregosh një gatishmëri të vërtetë për të ndihmuar dhe mbështetur.
48.Vetë-dashuria
Dashuria për veten është një virtyt që funksionon si një muskul i fuqishëm për shëndetin tuaj psikologjik. Kjo ju lejon të respektoni veten dhe të njihni vlerën tuaj për të përmbushur të gjitha nevojat tuaja emocionale, fizike dhe shpirtërore ashtu siç e meritoni. Një person me dashuri për veten e pranon veten ashtu siç është, me pikat e forta dhe të dobëta, me virtytet dhe defektet e tij dhe përpiqet të mbajë një ekuilibër të shëndetshëm midis dëshirave dhe detyrimeve të tij.
49.Altruizmi
Altruizmi është gatishmëria për të vepruar për të mirën e të tjerëve, ndonjëherë në kurriz të interesave ose komoditetit të dikujt. Kur dikush përgjigjet në mënyrë altruiste, ata e bëjnë këtë nga shqetësimi për mirëqenien e të tjerëve dhe janë të gatshëm, kurdoherë që është e mundur, të bëjnë sakrifica për të ndihmuar ata që kanë nevojë, pa pritur asgjë në këmbim.
50.Qetësi
Qetësia është gjendja e qetësisë dhe qetësisë së brendshme që ndihmon në ruajtjen e paqes mendore dhe emocionale, edhe nëse situatat janë stresuese ose të vështira. Ky është një nga virtytet njerëzore më të dobishme për mirëqenien dhe bashkëjetesën tuaj, sepse lehtëson qartësinë më të madhe në mendjen tuaj, marrjen e vendimeve më të mira dhe një jetë më të ekuilibruar.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
