“Motori” që drejton pandeminë Covid-19 përbëhet nga pjesë dhe mekanizma të shumtë: bashkëjetesa nën të njëjtën çati, aktivitete në grup, ambiente të mbushura me njerëz, por edhe asimptomatikë të pakapshëm, super-përhapës dhe kontekste që amplifikojnë infeksionet. Për t’i analizuar ato një nga një janë ekspertët e Universitetit Johns Hopkins në Baltimore, në një artikull të botuar në Science.
Shumica e infeksioneve në shtëpi
Duke riparë provat më të fundit shkencore, studiuesit nënvizojnë se shumica e infeksioneve ndodhin në shtëpi: bashkëjetuesit kanë një rrezik gjashtë herë më të madh të infektimit sesa kontaktet e tjera të ngushta. Më të ekspozuarit janë bashkëshortët e të sëmurëve dhe të moshuarit që jetojnë në një familje me të rinjtë. Rreziku është i lartë edhe në spitale, shtëpi pleqsh, konvikte dhe burgje, ku kontaktet përsëriten dhe mbyllen, zakonisht midis të moshuarve.
Shpërndarës asimptomatikë dhe transmetim i amplifikuar
Në nivel komuniteti, transmetimi i infeksionit ndikohet shumë nga veprimi i asimptomatikëve, të cilët vazhdojnë të qarkullojnë në krahasim me të sëmurët pavarësisht se kanë një ngarkesë të ngjashme virale. Përhapja e virusit mund të shkojë në mjedise të veçanta, të tilla si në grupime, dyqane të mëdha dhe rituale fetare, ku njerëzit kanë kontakte më të ngushta brenda një periudhe të shkurtër kohe. Ekzistojnë gjithashtu kontekste në të cilat transmetimi mund të amplifikohet nëse ndodhin më shumë infeksione njëra pas tjetrës në vazhdimësi të shpejtë, siç është parë tashmë në dyqane, kisha dhe shkolla.
Shtimi i të prekurve, nga super shpërndarësit, mund të shpjegojë pse 10% e pozitivëve me SarsCoV2 janë përgjegjës për 80% të infeksioneve. Është i ashtuquajturi fenomen i “mbishpërndarjes”, i vërejtur tashmë në sëmundje të tjera si gripi dhe fruthi, për të cilat shumica e të infektuarve nuk e transmetojnë virusin në një mënyrë të rëndësishme, prandaj është e nevojshme të arrihet në një numër të mirë të rasteve që epidemia të shpërthejë në një mënyrë të qartë.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi ilmessaggero.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
