Gjenet tona përcaktojnë jo vetëm pamjen dhe personalitetin tonë, por edhe dobësitë në trupin tonë. Për shembull, depresioni dhe pagjumësia mund të shkaktohen jo vetëm nga stresi ose lodhja serioze, por edhe nga predispozita gjenetike. Në këtë artikull, do t’ju flasim për çrregullimet gjenetike që një vajzë mund të trashëgojë nga nëna e saj. Ju paralajmërojmë se predispozita gjenetike kërkon që ju të jeni më të vëmendshëm ndaj shëndetit tuaj, por kjo nuk do të thotë se ju do të sëmureni në mënyrë të pashmangshme:
Osteoporoza
Osteoporoza është një sëmundje ku dobësia kockore në rritje rrit rrezikun e dëmtimit të një kocke. Janë gra të cilat zakonisht preken nga kjo sëmundje dhe predispozita gjenetike është një nga faktorët më të rëndësishëm të rrezikut. Osteoporoza mund të shfaqet pas menopauzës, periudha kur kockat humbin kalcium dhe bëhen të brishtë.
Masat parandaluese:
Duhet të konsumoni sa më shumë ushqime të pasura me kalcium, por mos harroni se kalciumi mund të përthithet nga trupi juaj vetëm kur të jetë i kombinuar me vitaminë D. Konsultohuni me terapistin tuaj dhe kërkoni nga ata që t’ju përshkruajnë shtesat e nevojshme të vitaminës. Gjithashtu, përpiquni të bëni shëtitje në natyrë më shpesh.
Mos pini duhan! Ky zakon i keq zvogëlon aftësinë e trupit tuaj për të përthithur kalciumin dhe ndikon në dendësinë e mineralit të eshtrave.
Mos kosnumoni pije të gazuara! Konsumimi i rregullt i tyre shoqërohet me një rritje të konsiderueshme të rrezikut të frakturës së ijeve prej 14%.
Kontrolloni peshën tuaj dhe bëni sport! Njerëzit e moshës ndërmjet 19 dhe 64 vjeç rekomandohet që të bëjnë 150 minuta aktivitet aerobik çdo javë, si dhe ushtrime për ndërtimin e muskujve për këmbët, ijet, kraharorin, krahët dhe shpatullat dy herë në javë.
Artriti rheumatoid
Shkaku i artritit reumatoid nuk është i qartë, por shkencëtarët sugjerojnë se ai përfshin një kombinim të faktorëve gjenetikë dhe mjedisorë që ndikojnë në sistemin imunitar të një personi.
Masat parandaluese:
Hiqni dorë nga duhani dhe ulni konsumin e kafesë dhe mishit të kuq.
Kujdesuni mirë për dhëmbët dhe mishrat, vizitoni rregullisht një dentist.
Sëmundja periodontale mund të çojë në zhvillimin e artritit reumatoid.
Përfshini ushqime të pasura me vitaminë C në dietën tuaj. Ky antioksidant zvogëlon rrezikun e inflamacionit në trupin tuaj.
Plakja e parakohshme
Shkencëtarët zbuluan se disa gjene janë përgjegjëse për sa kohë trupat tanë mund të parandalojnë proceset e plakjes. Këto gjene transmetohen nga njëri brez në tjetrin nga ana e nënës. Nëse trashëgoni ADN-në e dëmtuar të nënës suaj, procesi juaj i plakjes do të jetë më i shpejtë. Për fat të keq, shkencëtarët nuk kanë gjetur ende se si ta ndryshojnë këtë proces, por ia vlen të përdoren krem mbrojtës ndaj diellit me një SPF të lartë sepse ndjeshmëria ndaj dritës së diellit është gjithashtu një tipar i trashëguar.
Depresioni
300 milionë njerëz vuajnë nga depresioni çdo vit. Shkencëtarët arritën të zbulojnë gjenin Slc6a15 i cili është përgjegjës për depresionin dhe mund të trashëgohet. Gratë kanë dy herë më shumë gjasa të preken nga depresioni se meshkujt dhe mund të bëhet edhe një sëmundje kronike. Depresioni i paslindjes gjithashtu mund të trashëgohet.
Masat parandaluese:
Kujdesuni për gjendjen tuaj fizike: ju duhet të flini mirë, të keni një dietë të ekuilibruar dhe të bëni stërvitje të rregullta fizike.
Mos i mbani problemet brenda, drejtohuni miqve dhe familjes për ndihmë. Ndonjëherë ju nevojitet vetëm dikush për të biseduar.
Mos kini turp të vizitoni një psikoterapeut nëse mendoni se gjendja juaj është bërë më keq.
Glaukoma
Gratë preken nga glaukoma më shpesh se meshkujt, ndërsa mutacionet gjenetike me të cilat shoqërohet kjo sëmundje mund të trashëgohen.
Masat parandaluese:
Bëni një kontroll! Ju duhet të vizitoni një okulist çdo 2 deri në 4 vjet para moshës 40 vjeç, çdo 1 deri në 3 vjet nga mosha 40 deri në 54 vjeç, çdo 1 deri në 2 vjet nga mosha 55-64 vjeç dhe çdo 6 deri në 12 muaj pas moshës 65 vjeç .
Ju duhet të ushtroni stërvitje të rregullt por të moderuar fizik si ecje ose vrapim 3 ose më shumë herë në javë. Ju gjithashtu mund të bëni yoga por mos bëni ngritje me kokë që mund të tendosni qafën dhe shpatullat.
Migrena
Gratë vuajnë nga migrena 3 herë më shpesh se meshkujt. Kjo sëmundje mund të kalojë edhe në mënyrë gjenetike, por është e mundur të lehtësohet gjendja dhe të zvogëlohet numri i sulmeve të migrenës.
Masat parandaluese:
Zvogëloni konsumimin tuaj të alkoolit, çokollatës, djathit, kafesë dhe agrumeve. Të gjitha këto ushqime mund të shkaktojnë migrenë.
Përpiquni të shmangni vendet me erë të fortë dhe drita të ndritshme.
Pini shumë ujë.
Caktoni kohën për pushim dhe relaksim çdo ditë.
Pagjumësia
Shkencëtarët zbuluan se pagjumësia mund të shkaktohet jo vetëm nga problemet psikologjike, por edhe nga ato gjenetike. Ata gjithashtu zbuluan një mbivendosje të fortë gjenetike me tipare të tjera si çrregullimet e ankthit, depresioni dhe neuroticizmi. Këto karakteristika kanë tendencë të shkojnë krah për krah me pagjumësinë dhe kjo është pjesërisht për shkak të bazës së përbashkët gjenetike.
Masat parandaluese:
Mos shkoni në shtrat me mendime negative në mendjen tuaj.
Mos pini kafe, duhan ose hani ushqime të rënda në fund të ditës.
Mos bëni ushtrime fizike vonë në mbrëmje. Është më mirë t’i përfundoni të gjitha aktivitetet fizike 4 orë para se të shkoni në shtrat.
Mundohuni të bini në gjumë dhe të zgjoheni në të njëjtën kohë çdo ditë.
Sëmundja e Alzheimerit
Sëmundja e Alzheimerit është forma më e zakonshme e Demencës e cila ka më shumë gjasa të shfaqet tek gratë sesa tek meshkujt. Nuk ka shërim për këtë sëmundje, por mund të zvogëloni rreziqet e saj nëse ndiqni një mënyrë jetese të shëndetshme.
Masat parandaluese:
Kontrolloni nivelin e presionit të gjakut dhe kolesterolit.
Lini duhanin! Pirja e duhanit rrit rrezikun e zhvillimit të demencës.
Merruni me sporte, mbushja e indeve të trurit me oksigjen do të rritet në këtë mënyrë.
Kufizoni konsumin e sheqerit dhe yndyrnave të ngopura, shtoni fruta dhe perime në dietën tuaj.
Kanceri i gjirit dhe ovarian
Në vitin 2013, aktorja e famshme Angelina Jolie iu nënshtrua një mastektomie parandaluese të dyfishtë. 2 vjet më vonë, pasi rezultatet e saj të testit vjetor treguan shenja të mundshme të kancerit të hershëm ovarian, ajo iu nënshtrua një oophorectomy parandaluese (heqja kirurgjikale e vezoreve). Ajo e bëri këtë për të minimizuar rrezikun e kancerit që nëna dhe gjyshja e saj kishin vdekur më parë. Jolie ka një gjen të dëmtuar BRCA1 që rrit probabilitetin e prekjes nga kanceri i gjirit dhe ovarian, por shkencëtarët pohojnë se jo të gjitha mutacionet gjenore çojnë në kancer, prandaj nuk duhet menjëherë të ndërmerrni masa parandaluese të tilla serioze.
Masat parandaluese:
Minimizoni konsumin e alkoolit!
Bëni një fëmijë deri në moshën 30 vjeç! Studimi sugjeron që lindja e fëmijës suaj të parë në moshën 30 vjeç zvogëlon rrezikun e kancerit të gjirit.
Mos pini duhan!
Bëni kontrolle të rregullta!
Burimi zemra.info
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
