Kur flasim për njerëzit dhe edukimin, është e nevojshme të kuptojmë dallimet, të dimë se secili prej nesh është qenie unike, kemi ritme të ndryshme të të mësuarit dhe mënyra të ndryshme të përvetësimit të njohurive. Po kështu, ka një diversitet të madh në mënyrën se si ne e shohim realitetin.
Të kuptuarit se ne jemi të ndryshëm dhe të kemi parasysh në fushën e edukimit na ndihmon të jemi më njerëzorë. Të zhytur në mirëkuptim, ne mund të vëzhgojmë bukurinë e dallimeve, duke pasur parasysh se nuk ka të vërtetë, por një gamë të gjerë këndvështrimesh që e bëjnë secilin prej nesh të rritet si njerëz.
Nëse jeni baba ose nënë, dhe nëse keni edhe disa fëmijë, do të keni qenë në gjendje të shihni qartë se si ka nevoja secili fëmijë, ata kanë një temperament që i bën ata të reagojnë ndryshe në të njëjtën situatë ose rrethanë. Është e rëndësishme të ofrohen të njëjtat mundësi dhe mundësi, megjithëse edukimi duhet t’i përshtatet vetë fëmijës, si një qenie individuale dhe unike.
Edukimi me në qendër personin
Për të qenë efektiv, edukimi duhet të përqendrohet tek personi, si një individ me karakteristikat e tij/saj, me ritmet dhe motivimet e tij/saj personale. Të gjithë kemi motivime të ndryshme, apo jo, kur bëhet fjalë për të mësuar, këto motivime janë një faktor për t’u marrë parasysh, të cilët është më mirë të mos neglizhohen. Edukimi që bazohet në faktin se ne të gjithë mësojmë në të njëjtën mënyrë, bëhet i vjetëruar, pasi nuk adreson nevojat reale të njerëzve. Një edukim i dehumanizuar është ai që kërkon të vendosë procese të ngurta që nuk shkojnë përtej strukturës së tij. Edukimi i përqendruar te personi na ndihmon të kuptojmë dallimet si diçka të vlefshme dhe që lehtëson një proces drejt zhvillimit personal. E implikuar në këtë zhvillim është liria për të vënë në dyshim idetë që janë të ngulitura në shoqëri.
Dallimet na bëjnë unikë
Larg nga të kuptuarit e dallimeve të çdo personi si diçka që na distancon nga të tjerët, dallimet individuale na bëjnë unikë . Identiteti ynë bazohet në këto dallime që ne zhvillojmë gjatë gjithë jetës sonë dhe është në adoleshencë kur fillojmë t’i japim strukturë, duke bërë diferencimin me prindërit tanë. Nga dallimet tona ne mund të mësojmë të kuptojmë dhe respektojmë njëri-tjetrin. Për më tepër, marrëdhëniet me njerëz të ndryshëm nga ne na ndihmojnë të njohim më mirë veten dhe na japin një pasuri të madhe të kondensuar në përvoja të ndryshme nga ato me të cilat jemi mësuar.
Dashuria dhe vlerësimi i vetvetes ka të bëjë me pranimin e vetvetes, me identitetin dhe dallimet tona. Kur humbasim veten në vetëkënaqësi dhe konvergojmë drejt asaj që duan të tjerët, ose përshtatemi me atë se si “duhet të jemi”; atëherë ne formojmë identitetin tonë duke humbur veten. Kështu ne humbasim lirinë e qenies.
Kur humbasim të drejtën për të qenë ndryshe, humbasim privilegjin për të qenë të lirë.
Pasuria jonë është dallimet tona
Edukimi është baza për të kuptuar këtë proces të diferencimit. Gjatë rrjedhës së fëmijërisë sonë deri në moshën madhore ne zhvillojmë duke përvetësuar ide, të cilat janë të nevojshme për t’u vënë në dyshim në të njëjtën mënyrë që duhet t’i vendosim mesazhet që marrim vazhdimisht nga mjedisi ynë nën një lupë. Marrja në pyetje është pjesë e kapacitetit tonë për reflektim dhe zgjedhje. Ne kërkojmë gjërat që kemi të përbashkëta me të tjerët, mbi të gjitha, që të mos ndihemi të çuditshëm. Meqenëse kjo ide na bën të ndihemi të izoluar dhe se nuk mund të përshtatemi. Sidoqoftë, kur vlerësoni veten, pranoni atë që ju dallon nga të tjerët dhe në vend që ta shihni atë si diçka negative, mësoni të vëzhgoni bukurinë e tij dhe ta shihni veten si një qenie unike.
Shkollat dhe prindërit, duke qenë të vetëdijshëm për këtë, për vlerën e dallimeve, mund të jenë në gjendje të kuptojnë thellësinë e çdo personi dhe zhvillimin e identitetit të tyre. Mënyra më e mirë për të promovuar pasurinë e dallimeve është mbi të gjitha duke i kuptuar ato, duke mësuar t’i shihni ato, duke i pranuar dhe respektuar ato. “Ne mund t’i injorojmë këto dallime dhe të supozojmë se të gjitha mendjet tona janë të njëjta. Ose mund të marrim dallimet mes tyre”, citon Howard Gardner, psikolog amerikan.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
