A është larguar vërtet nga ne ideja e dashurisë së pashkatërrueshme dhe të palëkundur? Nëse i përmbahemi konceptit të dashurisë së lëngshme, po. Megjithatë, kjo nuk është domosdoshmërisht e keqe: gjithçka varet nga mënyra se si i jetojmë gjërat dhe nga respekti për veten dhe për të tjerët.
Filozofi dhe sociologu polak Zygmunt Bauman vendosi në letër përkufizimin e dashurisë së lëngshme. Dhe, ndoshta është koha për të menduar për këtë dhe për të kuptuar se në cilin drejtim po ecën jeta jonë, duke u nisur nga arsyetimi i tij për të arritur në koncepte të reja.
Dashuria e lëngshme dhe liria nga lidhjet
Në librin e tij me të njëjtin emër, Bauman flet për dashurinë e lëngshme duke u thelluar në atë që është vetëm një aspekt i asaj që ai vetë e ka përcaktuar si modernitet likuid. Sociologu, i cili i ka kushtuar vite të tëra studimesh postmodernizmit, globalizimit dhe varfërisë së re, donte gjithashtu të hetonte aspektin relacional të shoqërisë bashkëkohore, tashmë të shënuar nga kushtet e ndryshimit të vazhdueshëm.
Nëse sot gjithçka është e përkohshme, nëse çdo gjest korrespondon me nevojën për të kënaqur një dëshirë kalimtare, a mund të bëhen të lëngshme edhe emocionet? Për Bauman përgjigjja është po: edhe dashuria mund të jetë një zgjidhje momentale, e lidhur me çastin. E vështirë për tu tretur? Po dhe jo.
Për Bauman, koncepti i dashurisë së pakushtëzuar, të qëndrueshme dhe të patrazuar bëhet gjithnjë e më i largët sepse nis nga një kontradiktë: dashuria konsiston në mbijetesën e egos përmes alteritetit të egos. Kjo do të thotë se nëse nga njëra anë duam të mbrojmë atë që duam, nga ana tjetër mbrojtja e saj është një kërcënim, sepse rrjeta që gërsheton dashuria rreth objektit të dashur, robëron ata që duan dhe ata që janë të dashur.
Zgjidhja ideale do të ishte maturimi i emocioneve të lira, jo të mbyllura në kafaz nga detyrimet e moralit dhe që largohen nga ato të vërteta absolute që kanë luajtur prej kohësh në favor të shtypjes së marrëdhënieve të ndryshme nga ato kanunore.
Liria dhe teka relacionale në dashurinë e lëngshme
Analiza e Bauman-it është jashtëzakonisht e saktë dhe e vërtetë, por ajo i nënshtrohet interpretimeve krejtësisht të ndryshme. Ndërsa është e vërtetë që dhënia e vetes ndaj të tjerëve dhe sigurimi që të tjerët të na japin veten pa kufizime mund të jetë një shprehje shumë e lartë e lirisë, nga ana tjetër është po aq e vërtetë që jetojmë në një periudhë historike që favorizon ndërveprimet e disponueshme, duke filluar nga takimet seksuale deri në lidhjet shoqërore që bëhen gjithnjë e më të ndryshueshme.
Vetë Bauman bën një krahasim me kënaqësinë e menjëhershme e cila, më shumë se dashuria, është e dëshirës. Kështu që? Pra, ajo që bën dallimin, duke u larguar për një moment nga analiza e sociologut, është përpjekja për të kuptuar se cilat janë dashuritë vërtet të lira, të jetuara me pëlqim dhe cilat janë ato që synojnë të kënaqin tekat e marrëdhënieve ose të kompensojnë boshllëqet e përkohshme dhe vetminë derisa të arrijë një shpërqendrim i ri.
Zgjedhje etike, zgjedhje morale
Duke u rikthyer te Bauman, në studimet e tij sociologu ka kthyer gjithmonë në qendër të vëmendjes faktin se nëse nga njëra anë dëshira për të jetuar marrëdhënie është e natyrshme tek njeriu, i cili është dhe mbetet një kafshë shoqërore, nga ana tjetër, kufijtë që ai ndjen janë gjithmonë të imponuar nga morali, i cili është një konstrukt i imponuar nga shoqëria.
Njeriu përjeton një ambivalencë të vazhdueshme midis asaj që do të donte dhe asaj që nuk duhet: një përplasje midis një akti etik individual, domethënë që synon të kënaqë individin dhe jo të tjerët, dhe një fakti moral. Kjo reflektohet edhe në marrëdhëniet, me ndryshimin se, në ditët e sotme, mund të vendosni t’i jetoni ato në mënyrën më të lirë dhe të ndryshueshme të mundshme. Me një kusht: të jemi të sigurt që, së pari, ne e duam veten.
Nëse likuiditeti vjen nga brenda
Pse është kaq e rëndësishme të duash veten së pari? E thjeshtë: sepse nëse nga njëra anë ndryshueshmëria e marrëdhënieve mund të jetë pozitive dhe të çojë në ndërgjegjësim të ri për mënyrën e të jetuarit të dashurisë, nga ana tjetër është jashtëzakonisht e dëmshme për ata që tashmë jetojnë në kushte brishtësie.
Ata që janë të brishtë mund të bëhen edhe viktimë (duke rënë në varësi emocionale në kërkimin e dëshpëruar për konfirmim të vazhdueshëm) edhe xhelat, duke dështuar të lidhe ose t’u jepen të tjerëve dhe duke i parë ata si një argëtim për plotësimin e boshllëqeve të ndryshme.
Megjithatë, viktimat dhe xhelatët kanë një emërues të përbashkët: likuiditetin e brendshëm. Çfarë do të thotë? Do të thotë se ajo që është e lëngshme është mbi të gjitha dashuri për veten. Nëse vetëvlerësimi i dikujt është i lëngshëm, i brishtë, i paqëndrueshëm dhe i përkohshëm, nëse soliditeti nuk synon veten tonë, ai nuk mund dhe nuk do të drejtohet kurrë ndaj të tjerëve.
Vetë-dashuria dhe lidhjet e vërteta në dashuri të lëngshme
A do të çojë në përfundimin e lidhjeve të vërteta ose marrëdhënieve të qëndrueshme, të qenit i vetëdijshëm se dashuria e lëngshme është një realitet i bashkëkohësisë sonë? Jo, nëse punojmë për ta dashur veten dhe për t’i dhënë vetes dhe të tjerëve atë qartësi që e bën çdo marrëdhënie të fortë.
Duke u larguar gjithmonë nga interpretimi i Bauman-it dhe duke iu afruar asaj që është bashkëkohësia jonë më e afërt, mund të themi se, më së shumti, po evoluojmë drejt dashurisë jo detyruese. Të cilat, paradoksalisht kërkojnë ndërgjegjësim më të madh. Për shembull, ajo që nuk duhet të pranojmë apo presim kurrë është:
- Të qenit në hije ose të mos respektuar në emër të një marrëdhënieje të hapur
- Merr vetëm thërrimet në emër të një lirie të vetëquajtur
- Të ndryshojmë veten për t’iu përshtatur kushteve të marrëdhënieve që nuk na pëlqejnë.
Marrëdhëniet në çift, lidhjet e miqësisë, marrëdhëniet e dashurisë në përgjithësi po shkojnë drejt një faze të re dhe vazhdojnë në një rrugë hulumtuese që kapërcimi i trashëgimisë kulturore mund të jetë më se i virtytshëm, nëse vlerësoni çdo individualitet dhe sublimoni marrëdhënien duke e transformuar atë në shkëmbim të gjallë, të respektueshëm dhe të ndërgjegjshëm.
Burimi / https://www.thewom.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
