Dietë e përshtatur. Ky është rregulli për ata që vuajnë nga diabeti. Por ka një lajm të rëndësishëm, në terma të përgjithshëm, që del nga kongresi ADA (Shoqata e Diabetit Amedican) dhe mund të kthehet në një këshillë të dobishme. Për t’i përmbledhur ato, këtu janë këshillat e Olga Vaccaro, profesoreshë e Endokrinologjisë, Universiteti Federico II i Napolit në Spitalin Universitar Federico II.
Revolucioni i insulinës
“Para zbulimit të insulinës, terapia ushqyese e diabetit në thelb kishte të bënte me diabetin e tipit 1 dhe konsistonte në një reduktim të rëndë të karbohidrateve dhe kalorive (dieta nga uria ose dieta e agjërimit) kjo lejoi që fëmijët me diabet të mbijetojnë për disa kohë, por me pasoja të rënda në statusin ushqyes dhe të rritjes – shpjegon eksperti. Me zbulimin e insulinës ne kaluam në dieta më konsistente me nevojat ushqyese të trupit, duke rritur përmbajtjen e kalorive dhe karbohidrateve. Rreth viteve 1950, u njoh nevoja për ‘liberalizim’ më të madh të dietës për ta bërë atë më të ngjashme me atë të njerëzve jo-diabetikë dhe për të inkurajuar respektimin duke përdorur parimin e “listës së shkëmbimit”, d.m.th mundësinë e zëvendësimit të ushqimeve me përbërje të ngjashme ushqyese”.
Pastaj erdhën hulumtimet mbi karbohidratet dhe efektet metabolike të ushqimeve të ndryshme, si dhe ato mbi rolin negativ të yndyrnave dietike. Dhe kemi ardhur deri më sot: “Përqindjet e karbohidrateve që variojnë nga 45 në 65% të pjesës kalorike konsiderohen të pranueshme – vazhdon eksperti. Një qasje më moderne ushqimore përqendrohet në ushqime, në vend të lëndëve ushqyese, pasi është kuptuar që efektet metabolike të një ushqimi nuk shpjegohen vetëm nga shuma e elementëve ushqyes që e përbëjnë atë, por gjithashtu modulohen nga matrica që këto lëndë ushqyese përmbajnë.
Kombinimi i ushqimeve të ndryshme ndihmon gjithashtu në modulimin e efekteve metabolike, prandaj sot i jepet një rëndësi e madhe ‘modelit’ të ushqimit në tërësi. Modele të tilla si ai mesdhetar i bazuar kryesisht në ushqime të papërpunuara me bazë bimore dhe vaj ulliri janë provuar të jenë të shëndetshëm për trajtimin e diabetit dhe parandalimin kardiovaskular dhe janë gjithashtu më të qëndrueshmet nga pikëpamja e ndikimit në mjedis.
Bazuar në njohuritë aktuale, terapia ushqyese e diabetit duhet të përfaqësojë një qasje globale ndaj shëndetit të personit (p.sh. trajtimi i diabetit, por edhe parandalimi i sëmundjeve kardiovaskulare dhe sëmundjeve të tjera kronike degjenerative), ajo gjithashtu duhet të jetë e arritshme ekonomikisht për njerëzit dhe ekologjikisht e qëndrueshme”.
E rëndësishme është të personalizoni
Sidoqoftë, ne nuk mund dhe nuk duhet të mendojmë në terma të përgjithshëm. Gjithashtu dhe veçanërisht nëse personi me diabet tip 2 po merr ilaçe. Për shkak se si përgjigja ndaj terapive ashtu edhe ndaj dietës janë të lidhura me faktorë individualë (antropometria, struktura hormonale, trashëgimia gjenetike, mikrobiota e zorrëve, etj.). “E njëjta dietë nuk ka të njëjtat efekte tek të gjithë njerëzit – vazhdon eksperti. Disa studime kanë treguar se njerëzit e ekspozuar ndaj të njëjtit ushqim kanë një përgjigje të ndryshme metabolike (p.sh. nivelet post-prandiale të glukozës, lipideve, insulinës, etj.) Dhe madje i njëjti person, i ekspozuar ndaj të njëjtit vakt në raste të ndryshme, ka përgjigje metabolike të ndryshme
Prandaj po flitet gjithnjë e më shumë për të ushqyerit e personalizuar. Mund të përdoret, për shembull, në trajtimin e sëmundjeve kongjenitale të metabolizmit, për shkak të defekteve të njohura gjenetike të cilat përgjithësisht prekin vetëm një gjen. Sidoqoftë, ndryshueshmëria e madhe e përgjigjes metabolike ndaj ushqimit kontrollohet nga faktorë gjenetikë që përfshijnë një shumëllojshmëri gjenesh, jo të gjithë janë të njohur, dhe gjithashtu modulohet fuqishëm nga mënyra e jetesës dhe ekspozimet e tjera mjedisore.
Për momentin, njohuritë mbi përcaktuesit e kësaj ndryshueshmërie të madhe biologjike nuk janë të mjaftueshme për të lejuar një identifikim të saktë të ‘metabolitve’ të ndryshëm dhe një aplikim klinik në shkallë të gjerë”.
Burimi / https://dilei.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
