Ekzistojnë tre rrugë për zbulimin e hershëm të kancerit të gjirit. Mamografia sipas indikacioneve të shqyrtimit, me eko nëse gjoksi është i pasur me gjëndra. Dhe mbi të gjitha përmes vëmendjes ndaj sinjaleve që trupi dërgon.
Në terma të përgjithshëm, ekzaminimi me mamografi, ndoshta i shoqëruar me ekotomografinë, është thelbësor që në moshën pesëdhjetë vjeçare, por në bazë të indikacioneve mund të fillohet edhe disa vjet më parë. Dhe ka situata që mund të kërkojnë një fillim të hershëm të testit, veçanërisht në raste specifike.
Në këtë sens nuk duhet të harrojmë se gjenetika ka një rol të rëndësishëm në shfaqjen e tumoreve dhe për këtë arsye është e nevojshme të tregohet shumë kujdes nëse keni pasur raste në familje. Në këto situata, përveç kryerjes së ndonjë testi për të identifikuar gjenet e veçanta që predispozojnë sëmundjen, është gjithmonë e nevojshme të bisedoni me mjekun për një rrugë të mundshme kontrolli.
Si të kryhet vetëkontrolli?
Kini kujdes, gratë, pavarësisht moshës duhet të mësojnë të kapin shenjat e hershme alarmuese, ndoshta përmes vetë-ekzaminimit që ju lejon të identifikoni një nyje të dyshimtë ose kur vëreni trashje të lëkurës, tërheqje të thithkave ose humbje të gjakut përmes thithkës.
Ky “vetëkontroll” duhet të kryhet çdo muaj, pak a shumë nga mosha njëzet vjeçare dhe rreth një javë pas përfundimit të ciklit menstrual, kur gjoksi është më pak “i fryrë”. Në shtatzëni dhe pas menopauzës, ky rregull mund edhe të mos ndiqet.
Para së gjithash është e nevojshme të shikoni me kujdes dy gjinjtë: fillimisht mbani krahët në anët tuaja dhe duhet të kontraktoni muskujt sektorë. Mos u shqetësoni nëse shihni dallime midis njërës gjëndër dhe tjetrës, pasi këto nuk janë dy organe identike por kanë pak a shumë dallime të dukshme. Gjatë këtij “vetë-vëzhgimi”, synoni të shihni shenjat e mësipërme. Dhe pastaj shtrini krahët lart për të kapur ndonjë dallim tjetër.
Para së gjithash është e nevojshme të vendosësh një krah pas qafës dhe pastaj të “vizitosh” me dorën tjetër gjoksin e kundërt, për të verifikuar nëse ka anomali të strukturës, noduj të vegjël ose trashje. Pastaj e njëjta gjë përsëritet për krahun tjetër.
Jo të gjithë tumoret janë të njëjtë
Çdo kancer gjiri ka karakteristikat e tij specifike dhe për këtë arsye duhet të trajtohet në mënyrë të personalizuar. Ndonjëherë numri i madh i qelizave që e karakterizojnë atë janë të ndjeshëm ndaj hormoneve të estrogjenit, tek të tjerët vetë qelizat paraqesin një lloj “sinjalizuesi” në mur (Her-2 pozitiv) i cili i bën ato të ndjeshme ndaj disa trajtimeve inteligjente, në raste të tjera (është rasti i tumoreve treshe-negative) nuk ka caqe specifike për të adresuar ilaçet.
Por, përkundër kurave, ndonjëherë kanceri i gjirit mund të japë metastaza ose mund të shpërndahet kur bëhet diagnoza. Dhe në këto raste nuk duhet të largoheni ose të hiqni dorë nga vetja. Në Itali ka rreth 37,000 gra me kancer të përparuar ose metastatik të gjirit, të karakterizuar nga përhapja e kancerit nga gjiri në zona të tjera të trupit, siç janë kockat, mëlçia, mushkëritë apo truri.
Rreth 5-10% e më shumë se 50,000 rasteve të reja të kancerit të gjirit janë metastatik në diagnozë. Dhe për fat të keq, përkundër përparimit të trajtimit, rreth 30% e grave me një diagnozë fillestare të kancerit të gjirit në fazën e hershme do të zhvillojnë kancer metastatic të gjirit në jetën e tyre. Por nuk ka mungesë shpresash: metodat e fundit të terapive të synuara janë në gjendje të bllokojnë ose ngadalësojnë përparimin e sëmundjes duke siguruar një cilësi të mirë të jetës.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
