E drejta për privatësi dhe intimitet është një nga aspektet që janë prekur më shumë nga përparimi i teknologjisë. Të dhënat janë bërë një mall i çmuar dhe kjo kërkon një përditësim të ligjeve që e rregullojnë atë.
Nevoja për privatësi është pjesë e të qenit njerëzor. Për të evoluar dhe zhvilluar identitetin dhe personalitetin tonë, ne duhet të kuptojmë disa aspekte të jetës sonë individuale. Gjithkush ka të drejtën e privatësisë, të një jete private, atë pjesë që nuk i kushtohet një veprimtarie publike dhe në të cilën të tjerët nuk duhet të kenë akses.
Është e qartë se me evoluimin e teknologjive të reja, disa të drejta personale tani janë më të kërcënuara, si e drejta për privatësi dhe intimitet. Por edhe e drejta për lirinë e informimit, sidomos duke filluar nga zhvillimi i rrjeteve sociale dhe internetit. Në këtë artikull do të analizojmë të drejtën e intimitetit dhe privatësisë , kufijtë e saj dhe marrëdhëniet e saj me teknologjitë e reja.
E drejta e privatësisë dhe jetës private
Respekti për jetën private dhe privatësinë, si personale ashtu edhe familjare, janë vlera themelore të qenieve njerëzore . Rrjedhimisht, e drejta për privatësi shfaqet si një e drejtë themelore e njeriut, falë së cilës njeriu ka fuqinë për të përjashtuar ose mbrojtur disa aspekte të jetës së tij.
Në këtë fushë përfshihen këto të drejta: e drejta për paprekshmërinë e shtëpisë, e drejta e paprekshmërisë së korrespondencës, e drejta e paprekshmërisë së komunikimeve private, e drejta e nderit, e drejta e imazhit, e drejta për të mos marrë pjesë në jetën kolektive dhe vullnetarisht. izolohu, e drejta për të mos u shqetësuar. Këto të drejta janë të lidhura me shumë të tjera, si e drejta për të mos shprehur mendimet e dikujt (pjesë e lirisë së shprehjes) ose liria e riprodhimit dhe preferencave seksuale. Ato konsiderohen të drejta themelore të njeriut dhe janë krijuar nga instrumente të ndryshme ndërkombëtare.
Për shembull, Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut thotë në nenin 12 të saj se askush nuk duhet t’i nënshtrohet ndërhyrjeve arbitrare në jetën e tij private, familjen, korrespondencën ose shtëpinë ose sulmet ndaj nderit ose reputacionit të tij. Për më tepër, çdokush ka të drejtë të mbrohet me ligj kundër sulmeve apo ndërhyrjeve të tilla.
Cilët janë kufijtë e së drejtës për privatësi?
Qeveritë përballen me një dilemë kur bëhet fjalë për mbrojtjen e të drejtës së një individi për privatësi. E kemi të vështirë të ruajmë ekuilibrin mes të drejtës së qytetarëve për privatësi dhe mbrojtjes së tyre nga vjedhjet, rrëmbimet, sulmet terroriste etj. Prandaj konstatojmë se nëse e drejta për privatësi do të interpretohej në terma absolut, ndjekja penale do të ishte e pamundur. Faktorët që kufizojnë të drejtën e privatësisë kanë të bëjnë me mbrojtjen e:
Rendi publik, shëndeti dhe morali.
Shëndeti kombëtar.
Të drejtat dhe liritë e njerëzve të tjerë.
Disa kushtetuta përmendin shprehimisht të drejtën e privatësisë. Të tjerët e përfshijnë atë në mënyrë implicite përmes ligjeve që mbrojnë kundër një pushtimi të paligjshëm të sferës personale të qytetarëve. Në këtë pikë, duhet të nënvizojmë se jeta private është më e cenueshme sot se në të kaluarën për shkak të përparimeve në teknikat e spiunazhit.
Intimiteti dhe zhvillimi i internetit
Nuk ka dyshim, interneti ka qenë një revolucion i vërtetë në të gjitha aspektet e jetës sonë. Sot ne jemi të gjithë krijues të përmbajtjes për ueb-in falë mjeteve të publikimit në internet. Ky fenomen reflektohet në blogje, forume opinionesh apo rrjete sociale. Kjo situatë ka ndezur debatin mbi të drejtën e privatësisë: çfarë kuptojmë me privatësi? Si t’i mbrojmë këto të drejta në ueb?
Ne mendojmë se shërbimet thelbësore të rrjetit janë falas, por në realitet ne paguajmë me të dhënat tona. Shumë njerëz argumentojnë se kompanitë financohen me reklama gjenerike , por këto të ardhura janë të pamjaftueshme: profili ynë, shijet tona dhe zakonet tona të konsumit janë të dhëna që mblidhen në internet për qëllime komerciale (quhet reklama selektive), ekonomike, politike ose të sigurisë. Një shembull i këtij transferimi informacioni janë cookies, një skedar që dërgohet në kompjuterin tuaj për të identifikuar shfletuesin tuaj. Cookies përdoren për të përmirësuar cilësinë e shërbimit duke ruajtur preferencat e përdoruesit dhe tendencat e sjelljes.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
