Veçoritë e bebeve që qajnë ndryshojnë në varësi të gjuhës së nënës. Ky është përfundimi i një studimi të kryer nga Dr. Kathleen Wermke nga Universiteti Würzburg (Gjermani). Në vitin 2009, Dr. Wermke dhe ekipi i saj i kishin njohur kwto rezultate për shkak të një pune kërkimore që i bëri ata të zbulojnë se, gjatë të qarit, foshnjat franceze dhe gjermane prodhojnë melodi shumë të ndryshme.
Këto janë ndryshime që vijnë nga tingujt që foshnjat janë në gjendje të perceptojnë gjatë fazës së jetës në mitër. Në rastin specifik të foshnjave gjermane, ekipi shkencor i koordinuar nga Wermke vuri re një tw qarw të karakterizuar nga tone të larta dhe një humbje të mëvonshme të intensitetit (ritmi në rënie është një nga “shenjat dalluese” e gjuhës gjermane). Për sa i përket foshnjave francezë, ishte e mundur të vihet re një klithmë e karakterizuar nga një hap me intensitet në rritje.
Të dhënat mbi këtë tregojnë se fëmijët kanë aftësinë të mësojnë menjëherë bazat e çdo gjuhe dhe se ato ndikohen nga gjuha amtare e nënës. Dhjetë vjet pas këtij studimi pilot, laboratori i Dr. Wermke pret gjysmë milionë regjistrime të bebeve që qajnë nga vende të ndryshme të botës, nga Kameruni në Kinë.
Ekipi i mjekëve bashkëpunon edhe me ekspertë të tjerë të klinikës universitare në Würzburg për të mbështetur fëmijët me vështirësi në dëgjim, pasi dëgjimi dhe imitimi janë thelbësore për zhvillimin e gjuhës.
Deri në tremujorin e tretë të gestacionit, fetusi është në gjendje të dallojë ritmin dhe melodinë e zërit të nënës (prosody). Është e qartë që perceptimi i fjalëve është i pamundur, pasi tingujt kamuflohen fort nga lëngu amniotik dhe prania e indeve të trupit të nënës.
Pas lindjes, të porsalindurit kanë një tendencë për të imituar tinguj të ndryshëm, por ata e konsiderojnë si prosodin që perceptuan gjatë jetës së tyre intrauterine, duke e bërë atë një lloj udhëzuesi të dobishëm për të lundruar stimujt e shumtë dëgjimorë që perceptojnë rreth tyre dhe që shpesh janë të çuditshëm.
Procody, siç demonstroi Dr. Krista Byers-Heinlein nga Universiteti Concordia në Montreal, përdoret nga fëmijët që rriten në familje dygjuhëshe për të bërë dallimin midis idiomave të prindërve të tyre.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
