Legjenda Audrey Hepburn tha se për të qenë të lumtur është më mirë të kesh një “kujtesë të keqe”. Ka disa të vërteta në këto fjalë; Nga fusha të ndryshme të psikologjisë, dëshmohet se nëse mendoni për të ardhmen, do të ndiheni në ankth dhe nëse mendoni për të kaluarën, do të ndiheni në depresion. Por çfarë ndodh me kujtimet e lumtura?
Të gjithë e kemi përjetuar paradoksin e kujtimit të momenteve të lumtura dhe të ndierit të pushtuar nga një trishtim i thellë, kjo vjen nga ndjenja se ato momente tani janë larg dhe vështirë se do të kthehen. Teksa ndajmë këto kujtime, zërat tanë do të mbushen me nostalgji , sikur të ishin jehona e një kohe që na u vodh dhe së cilës do t’i ktheheshim, të paktën për pak kohë, pa e menduar shumë.
Vënia në lëvizje e makinës mendore të kohës, edhe nëse na çon në një periudhë të lumtur, mund të shqetësojë gjendjen tonë mendore. Edhe dënimet që na bëhen pasi kemi bërë diçka të keqe tani duken, në dritën e mendjes sonë, qesharake dhe të këndshme. Në këtë mënyrë kujtimet e mira i lënë në hije të këqijat dhe edhe ato lënë gjurmë.
Gabimi i të kujtuarit duke menduar se jemi gjithmonë të njëjtët
Ndonjëherë ne përpiqemi të kujtojmë të kaluarën duke bindur veten se shumë gjëra nuk kanë ndryshuar kurrë. Jemi gjithmonë ne, sapo kemi grumbulluar rrudha dhe borxhe për të cilat ende mund të kujdesemi. Ndonjëherë kujtimi është mënyra jonë e vetme për t’u ndjerë më mirë, për të shpërqendruar veten ose për të folur pak me dikë që tashmë na ka lënë, pavarësisht nëse ka një shpjegim apo jo. Megjithatë, kur bëhet fjalë për gjëra të mira, gjithmonë gjejmë keqardhje që ato kanë përfunduar, veçanërisht kur ky fund duket ose është përfundimtar.
Ju nuk mund të përsërisni të njëjtën përvojë. Bukuria e shumë prej përvojave që jetojmë qëndron pikërisht në fundin e tyre. Ndoshta kemi të drejtë që mendojmë se ajo periudhë ka qenë më e bukura e jetës sonë dhe se duhet ta mbajmë në shpirt. Ky është hapi i parë për të qenë pjesë e një kategorie shumë të veçantë njerëzish, një profesion me një të ardhme të madhe, atë të krijuesve të epokave të mrekullueshme.
Kujtimet e lumtura mbeten gjithmonë nëse i lini të qetë
Urimet janë kujtime të bukura që projektojnë në të ardhmen. Ne dëshirojmë të jemi në gjendje të rindërtojmë, gjatë gjithë jetës sonë, atë ndjenjë specialiteti që një ditë në të kaluarën pushtoi mendjen, trupin dhe shpirtin tonë. Kujtesa është ndërtuar në kujtesën e detajeve që ne nuk arritëm t’i kuptonim në atë kohë.
E sigurt është se kur ndihesh keq, mund të jetë shumë më e vështirë të kujtosh një moment të lumtur sesa një moment të trishtuar. Kujtimi i trishtuar do të japë arsye për të menduar se në jetë njeriu ka pasur gjithmonë një arsye për t’u ndjerë i pafat. Kujtimi i lumtur do t’ju bëjë të mendoni: “A po humbas vitet më të mira të jetës sime pasi nuk mund të përjetoj ndjesitë e atyre që mbaj mend si momentet më të mira të jetës sime në këtë botë?”
Vraga e një kujtese të keqe dhemb, mund t’ju bëjë të ndiheni të zemëruar ose të tërbuar. Vraga e kujtimeve të lumtura rrjedh gjak sepse ngjall, me trishtim dhe melankoli, kohë më të mira.
Si të shëroni mbresë të një kujtimi të lumtur?
Ka kujtime me të cilat biem në dashuri. Pasazhe të jetës sonë që janë të mbushura me detaje të shpikura në përputhje me ndjesitë e përgjithshme të momentit, duke i forcuar ato në kujtesën tonë. Është si një dashuri që nuk evoluon, duke mbetur përgjithmonë në fazën e parë të idealizimit. Gjëja më e mirë për të bërë për të thyer këtë atmosferë është ta përballoni atë me realitetin. Jo me realitetin e atij momenti, logjikisht nuk do të mund t’i rikthehesh atij, por mund ta krahasosh atë me njerëzit që e ndanë atë me ty dhe që mund t’ju japin një vizion më realist të asaj që ndodhi dhe si u ndjetë.
Kur e integroni këtë informacion në kujtesë, duke e menduar atë në tërësi dhe duke mos e kujtuar atë si një film romantik, do të kuptoni se asgjë që na ndodh nuk është absolutisht pozitive apo negative, përkundrazi ka nuanca. Ju do të duhet të jeni të vetëdijshëm për këto skaje të vogla, ashtu siç jeni për të gjitha gjërat pozitive.
Fakti që e keni përjetuar tashmë një herë do ta bëjë më të lehtë që të përsëritet me njerëz të ndryshëm dhe në mënyra të ndryshme, sepse kur shijojmë diçka të mirë dhe të ëmbël, jemi gjithmonë gati ta vlerësojmë sërish. Lëreni mënjanë llogaritjen e gabuar të shikimit drejt së kaluarës dhe hapni sytë drejt rrugës së re që hapet para jush.
Nëse e shikoni realisht, kujtimet e lumtura nuk do të ndalojnë së qeni të lumtur, por do t’ju heqin ndjesinë se të gjitha të mirat tashmë kanë kaluar. Kështu, kujtimet e lumtura nuk do të jenë më plagë dhe do të bëhen gjurmë të përvojave tuaja, po aq të këndshme sa ecja në rërë të lagur. Do t’ju pëlqejë ndjesia e atyre gjurmëve dhe ato gjithashtu do ta bëjnë më të këndshme ecjen për ju në brigje të reja.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
