Ka shumë efekte pozitive të pijeve stimuluese në trurin tonë nëse konsumohen me moderim, por ato mund të bëhen edhe të rrezikshme kur marrja është e bollshme dhe e shpeshtë. Këto efekte studiohen dhe shpërndahen nga shkenca.
Efektet e plota të pijeve stimuluese në tru nuk dihen ende. Kjo është në fakt një temë në studim dhe megjithëse është bërë progres i konsiderueshëm në këtë drejtim, shumë pika mbeten ende për t’u sqaruar. Një çështje të cilës sigurisht duhet t’i kushtohet vëmendje e duhur duke qenë se këto pije konsumohen çdo ditë, por dyshohet se në kushte të caktuara mund të jenë të dëmshme.
Në kategorinë e pijeve stimuluese janë ato tradicionale, si kafeja dhe çaji, por edhe të ashtuquajturat pije energjike, të cilat prej disa kohësh kanë një prezencë të fortë në treg.
Pyetjet që lindin janë: cilat janë efektet e pijeve stimuluese në tru? Si mund të reduktojmë rreziqet dhe problemet? Ne do të përpiqemi t’u përgjigjemi këtyre pyetjeve bazuar në zbulimet më të fundit shkencore.
Hulumtimi mbi efektet e pijeve stimuluese në trurin e njeriut
Kafe dhe çaj
Kafeja dhe çaji gjenerojnë efektet më themelore të pijeve stimuluese në trurin tonë. Ato janë të pranishme në dietat e miliona njerëzve në mbarë botën, shumë prej të cilëve thonë se dita e tyre fillon vetëm pasi të pinë një filxhan kafe.
Shkenca sugjeron që një konsum ditor prej jo më shumë se 200 mg kafe ose çaj është i shkëlqyeshëm për shëndetin tuaj. Kafeina dhe teina duket se ngadalësojnë plakjen dhe veprojnë si mbrojtës kundër disa formave të demencës, siç është Alzheimer. Për më tepër, këto pije veprojnë në mekanizmat e alarmit të trurit, duke na bërë më vigjilentë dhe të zgjuar. Megjithatë, kur konsumohet me tepricë, ndodhin edhe efekte negative. Mund të përjetoni një ndjenjë lodhjeje, rrahje të shpejta të zemrës, dridhje ose të përziera, si dhe çrregullime të ndryshme gastrointestinale.
Kafeina dhe teina në fakt krijojnë varësi. Nëse marrja e tyre ndërpritet papritur, shfaqen të gjitha simptomat e sindromës së tërheqjes.
Efektet e pijeve të forta stimuluese në tru
Pijet energjike që përmbajnë taurinë janë bërë objekt studimi shkencor, pasi ka dyshime të forta për dëmtimin e tyre. Pijet e këtij lloji përmbajnë gjithashtu doza të larta të kafeinës , e cila pasi të merret, arrin shumë shpejt në trup. Në afat të shkurtër dhe afatgjatë, ky shkarkim i papritur ka disa efekte.
Sipas një studimi të vitit 2014 në Universitetin Johns Hopkins (Baltimore, Maryland), pijet energjike dëmtojnë shëndetin afatgjatë. Efekti i tyre kryesor është rritja e niveleve të adrenalinës , e cila nga ana tjetër shkakton një rritje të rrahjeve të zemrës. Kjo rezulton në nivele më të larta të vigjilencës, por edhe rritje të nervozizmit dhe ankthit.
Studimi citoi pretendimet se këto pije shkaktojnë një rritje brutale dhe ulje të mëvonshme të niveleve të kafeinës në trup. Për këtë arsye, rreth 12-24 orë pas gëlltitjes, shfaqet sindroma e tërheqjes.
Një studim tjetër i kryer në Universitetin e Bonit (Gjermani, 2013) konfirmon se vetëm një orë pas konsumimit, kontraktimet kardiake dhe nivelet e adrenalinës rriten.
Të dhëna befasuese
Një studim i botuar në revistën shkencore PLOS ONE zbuloi se lëndimet serioze të trurit ishin shtatë herë më të zakonshme tek vullnetarët që kishin konsumuar pesë ose më shumë doza të pijeve energjike javën e kaluar.
Dr. Michael Cusimano, një neurokirurg në Spitalin St. thotë: Për shumë fëmijë është bërë normale pirja e këtyre pijeve gjatë seancave të provimeve ose për të arritur performancë më të mirë sportive. Gjithashtu, dihet se në shumë raste ato përzihen me alkool i cili përkeqëson efektet në sistemin nervor simpatik.
Dr. Liane Schmidt dhe kolegët e saj botuan një artikull në revistën bioRxiv duke përshkruar një eksperiment mbi dy grupe vullnetarësh; njërit grup iu dhanë pije energjike, tjetrit pije të rregullta. Pjesëmarrësit nuk ishin në dijeni të këtij ndryshimi.
Më pas ata iu nënshtruan një testi për të vlerësuar performancën e tyre njohëse. Çuditërisht, ata të gjithë performuan më mirë se në një test të mëparshëm. Edhe këtë herë efekti placebo funksionoi.
Studimet na tregojnë se pijet stimuluese ndryshojnë aktivitetin tonë të trurit. Ky është një fakt që duhet pasur parasysh gjatë rregullimit të konsumit dhe shmangies së efekteve të padëshiruara.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
