Në një botë gjithnjë e më të zënë, ku ritmi i jetës diktohet nga afatet, takimet dhe listat e pafundme të detyrave, fjala “ekuilibër” tingëllon si një luks i paarritshëm. Megjithatë, psikologjia moderne sugjeron se gjetja e ekuilibrit mes punës dhe jetës personale nuk është thjesht një dëshirë, por një nevojë e thellë psikologjike për mirëqenie dhe lumturi.
Çfarë është në të vërtetë ekuilibri punë-jetë?
Nuk ka një formulë të vetme që funksionon për të gjithë. Për disa, ekuilibri do të thotë të kenë më shumë kohë me familjen. Për të tjerë, të kenë hapësirë për të ndjekur pasione jashtë punës ose të mos ndihen fajtorë kur mbyllin laptopin në orarin zyrtar.
Sipas psikologëve pozitivë, si Martin Seligman, lumturia afatgjatë nuk vjen nga arritjet profesionale apo materiali, por nga përfshirja e plotë në aktivitete që kanë kuptim për ne. Dhe pikërisht këtu lind befasia.
Punët më të balancuara nuk janë gjithmonë më të lumturat
Është e lehtë të mendojmë se më pak punë do të thotë më shumë lumturi. Por studimet tregojnë një tablo më komplekse. Njerëzit që e ndjejnë punën si domethënëse dhe të lidhur me vlerat e tyre personale, shpesh raportojnë nivele më të larta të lumturisë, edhe nëse punojnë më shumë orë.
Çelësi nuk është sa orë punon, por si ndihesh në ato orë
Nëse ndihesh i frymëzuar, i vlerësuar dhe i përfshirë emocionalisht në punën tënde, ajo mund të mos të lodhë, por të mbushë. Ndërkohë, nëse puna është burim stresi kronik, pa hapësirë për pushim apo për përmbushje personale, atëherë as koha jashtë saj nuk do të ndihmojë plotësisht.
Tri shtylla për një ekuilibër të shëndetshëm:
Vlerësimi i kohës personale po aq sa i asaj profesionale – Koha për familjen, miqtë, aktivitetet krijuese apo relaksuese është thelbësore për rigjenerimin emocional dhe mendor.
Vendosja e kufijve të qartë – Të thuash “jo” ndaj punës jashtë orarit ose të mbyllësh telefonin pas një ore të caktuar është një akt i rëndësishëm vetë-ruajtjeje.
Gjetja e kuptimit në atë që bëjmë – Edhe në punët më të zakonshme, mund të gjendet kuptim në kontributin që japim, marrëdhëniet që ndërtojmë, ose aftësitë që zhvillojmë.
Çfarë na bën vërtet të lumtur?
Sipas hulumtimeve të fundit në psikologjinë e lumturisë:
Marrëdhëniet cilësore janë ndër parashikuesit më të fortë të lumturisë.
Njerëzit janë më të lumtur kur ndihen të dobishëm dhe të lidhur me diçka më të madhe se vetja.
Koha e kaluar në “flow”, gjendja ku humbasim ndjenjën e kohës sepse jemi të zhytur në një aktivitet kuptimplotë, është thelbësore për kënaqësinë.
Pra, ndoshta ajo që na bën të lumtur nuk është të punojmë më pak, por të jetojmë më shumë, edhe brenda punës sonë.
Në fund, lumturia nuk është një destinacion që arrijmë kur ndalojmë së punuari, por një mënyrë të qenët, që mund ta kultivojmë çdo ditë, kur puna dhe jeta ndërthuren me vetëdije, kuptim dhe dashuri.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
