Emocionet e pashprehura kthehen në sëmundje dhe fiksime. Fakti është se nuk mund t’i zhdukim ose t’i mohojmë me fat. Por shpesh bëjmë sikur nuk i provojmë, i fshehim, i maskojmë nga diçka ndryshe ose në disa raste mësojmë t’i “mos i ndiejmë”.
Një mur i mohimit, i largësisë, i kontrollit hipertrofike ngrihet nëpërmjet racionalizimit, dikush shpërqendrohet prej tyre. Është momenti në të cilin mendimi dëshiron të zëvendësojë ndjenjën, e kaluara dhe e ardhmja të zëvendësojnë të tashmen.
Pastaj emocionet zbresin direkt në trup pa kaluar përmes dijes, pra pa qenë në gjendje të ri-njihen në rolin e tyre informues, pa qenë në gjendje të marrin pranimin e ndërgjegjësimit, duke u bërë kështu drejtpërdrejt një simptomë somatike, e trishtuar dhe e ndarë nga konteksti që na bashkon me pjesën tjetër të botës.
Ata bëhen kështu një lloj manifestimi misterioz, i pakontrollueshëm dhe enigmatik, i diçkaje tjetër, jo i interpretueshëm dhe jo i ditur, por vetëm i përjetueshëm.
Është e natyrshme që çdo qenie e gjallë të shmangë dhembjen dhe të kërkojë kënaqësi
Por, ndonjëherë, ky reagim automatik ndaj emocioneve tona të pakëndshme na vë në gjendje të vuajmë më shumë, më gjatë dhe më keq, sepse na çon në zbatimin e sjelljeve të mohimit, racionalizimit dhe kontrollit (të menduarit obsesiv, shqetësimit dhe kapjes), shpërqendrimin nëpërmjet përdorimit të substancave të jashtme të tilla si ushqimi, alkooli apo drogat ose sjelljet kompulsive që bëhen varësi, të tilla si blerjet kompulsive, bixhozi, përdorimi kompulsiv i telefonave celularë, marrëdhëniet e varësisë emocionale, etj.
Ajo na bën të distancohemi nga ndjenjat dhe ‘zemra’ deri në atë pikë sa të mos dimë më se çfarë na zbavit vërtet, na kënaq, na përmbush dhe na bën të lumtur.
Por cilat janë emocionet që nuk duam të ndiejmë?
Zakonisht ato janë ato të dhimbshmet, të cilat na shkaktojnë ndjenja të pakëndshme dhe janë të lidhura me mendimet negative: zemërim, neveri, trishtim, frikë, turp … Por ndonjëherë janë edhe të ashtuquajturat emocione “pozitive” – pra, të këndshme dhe treguese të pranisë së një mundësie – që nuk duan vërtet të ndihen, sepse në njëfarë mënyre sjellin frikë me vete.
Në fakt, nuk është e pazakontë të kesh frikë të ndjesh një ndjenjë të thellë gëzimi ose dashurie ose ta përjetosh menjëherë pas emocioneve të frikës dhe shqetësimit. Kjo ndodh sepse kemi frikë se mos humbim këtë gjendje të këndshme që paraqet një pasurim ose marrjen e një gjendjeje të dëshiruar. Atëherë, këtu gëzimi pasohet nga frika, kënaqësia pasohet nga ankthi, dashuria pasohet nga dyshimi dhe nga shqetësimet.
Kultura jonë, hiper-racionale dhe hiper-efikase, na ka mësuar të mbivlerësojmë fuqinë e mendimit dhe logjikës racionale në dëm të fuqisë informative të emocioneve, të cilat thjesht kërkojnë të dëgjohen dhe të mirëpriten, të konsiderohen dhe të jetojnë për atë që janë: lajmëtarët dhe udhërrëfyesit.
Është e natyrshme që çdo qenie e gjallë të shmangë dhembjen dhe të kërkojë kënaqësi. Ajo na bën të distancohemi nga ndjenjat dhe ‘zemra’ deri në atë pikë sa të mos dimë më se çfarë na zbavit vërtet, na kënaq, na përmbush dhe na bën të lumtur. Ruminimi është shfaqja e emocioneve të lëna pezull për shumë kohë, të cilat janë të vendosura në mendje duke manifestuar simptomën (një mendim i vazhdueshëm, një fosilizim dhe stanjacion).
Në plotësinë dhe guximin e ndjenjës nuk ka më zbrazëti, mërzitje dhe mungesë motivimi, drejtimi dhe dëshire të thellë. Në ndjenjën se nuk ka vend për mendime të padobishme, shqetësime shkatërruese, zgjidhje të rreme dhe iluzione të rrezikshme.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
