Skuqja para të tjerëve ndonjëherë është një gjë e frikshme. Ky proces i përgjigjet një fobie. Edhe pse mund të tingëllojë e çuditshme, eritrofobia është një frikë e zakonshme që prek shumë njerëz në shoqëri. Kjo frikë përqendrohet në ankthin joproporcional të lidhur me skuqjen e fytyrës në situata publike.
Individët që përjetojnë skuqje në rrethana të ndryshme priren ta vlerësojnë këtë simptomë negativisht. Dhe vetëdija për t’u kthyer në të kuqe, e kombinuar me një vlerësim jo pozitiv, përforcon shqetësimin e brendshëm, i cili për rrjedhojë e intensifikon skuqjen. Nëse identifikoheni me këtë përvojë, mund të keni të bëni me fobinë në fjalë. Lexoni për të kuptuar shkaqet e saj dhe për të zbuluar se si ta menaxhoni atë.
Çfarë është eritrofobia?
Para së gjithash, është e rëndësishme të dini pse shfaqet skuqja e fytyrës dhe cili është mekanizmi i trupit pas këtij reagimi. Eritrofobia daton në një proces bazë biologjik që, në kohët e lashta, kontribuoi në mbijetesën. Në atë kohë, qarkullimi i shtuar në kokë siguronte qartësi më të madhe mendore, duke na lejuar të perceptojmë dhe të mendojmë ashpër përballë rreziqeve të mundshme në mjedis. Sidoqoftë, me ndryshimet në stilin e jetës, ky funksion ka humbur rëndësinë e tij.
Ky fenomen zakonisht nxitet në situata ankthi, në të cilat aktivizohet sistemi nervor simpatik, përgjegjës për përgatitjen e neve për veprim, sulm ose arratisje në kontekste të rrezikshme. Ky sistem shkakton ndryshime në organizëm, ku sekretimi i adrenalinës është një nga më të dukshmet. Kjo manifestohet përmes rritjes së ritmit të zemrës, përshpejtimit të frymëmarrjes dhe zgjerimit të enëve të gjakut, duke lehtësuar qarkullimin më të madh të gjakut në të gjithë trupin.
Zgjerimi i kapilarëve, së bashku me rritjen e qarkullimit, rezulton në skuqje të lëkurës, me skuqje të dukshme në faqe.
Shkaqet e eritrofobisë
Skuqja është një shprehje jo specifike e trupit. Do të thotë se mund të shfaqet në një mori kontekstesh dhe situatash. Siç thamë, është një sjellje mbijetese e trashëguar nga paraardhësit tanë më të vjetër. Në këtë kuptim, një studim i kryer në vitin 2016 nga studiues të Universitetit të Kilit, diferencon skuqjen, e konsideruar si një reagim i natyrshëm në kontekstet sociale, dhe skuqjen patologjike, e karakterizuar nga intensiteti i saj ekstrem, i cili kufizon performancën dhe gjeneron vuajtje për personin.
Pavarësisht nëse bëhet fjalë për skuqje apo skuqje patologjike, ka shumë arsye për këtë. Është lidhur veçanërisht me çrregullimin e ankthit social , kur personi ka frikë të shfaqë simptoma fizike që mund të vlerësohen negativisht nga të tjerët. Faktorë të tjerë që rrisin mundësinë e skuqjes janë si më poshtë:
Përvojat e kaluara në të cilat njerëzit u tallën.
Vetëvlerësimi i ulët dhe të menduarit se një nuk mjafton në sytë e njerëzve të tjerë.
Pak tolerancë ndaj ndryshimeve në trup, apo interpretimi i tyre si diçka e rrezikshme.
Tiparet e personalitetit perfeksionist dhe të qenit shumë kërkues ndaj vetvetes.
Si mund të trajtohet eritrofobia?
Tani që e dini origjinën e eritrofobisë, do të jeni të interesuar të dini se cili është trajtimi i saj. Si pikënisje, jini të qartë se nuk është e mundur të eliminohet plotësisht, pasi është një reagim trupor. Ajo që mund të bëni është ta zvogëloni atë në mënyrë që të mos shkaktojë kaq shumë shqetësime.
Qasja e zgjedhur do të ishte terapia psikologjike, si në çdo fobi specifike. Administrimi i barnave do të rezervohej vetëm për rastet më të rënda ose për rrethana specifike, të tilla si të folurit në publik, për shembull. Sa i përket psikoterapisë, ka disa teknika që janë efektive. Më poshtë, ne i përshkruajmë ato. Edhe pse nuk është e mundur ta zhdukni këtë frikë, mund ta trajtoni me disa teknika.
1.Teknikat e ekspozimit gradual
Këshilla më e mirë për të kapërcyer një fobi është të ekspozoni veten ndaj saj. Teknika e ekspozimit është trajtimi me më shumë prova për çrregullimet e ankthit, por që të funksionojë duhet aplikuar gradualisht. Në rastin e eritrofobisë, ekspozimi mund të gjenerohet në mënyrë interoceptive, ngjashëm me trajtimin e çrregullimit të panikut. Kjo konsiston në gjenerimin e skuqjes së fytyrës përmes disa ushtrimeve fizike në kontekstin e konsultimit dhe të pamundësisë për të bërë asgjë për ta kontrolluar atë.
Provokimi i simptomës dhe lënia e tij, me kalimin e kohës, çon në zakonin e tij. Është një formë e të mësuarit, mësimi kryesor i së cilës është se është në rregull të kesh një fytyrë të kuqe.
2.Relaksimi diafragmatik
Teknikat e bazuara në rregullimin e frymëmarrjes janë mjete që përdoren për efektivitetin dhe lehtësinë e aplikimit të tyre. Objektivi i tij kryesor është të zvogëlojë nivelin e aktivizimit të brendshëm të personit, duke ndryshuar modelin e frymëmarrjes. Më e përdorura është frymëmarrja diafragmatike e cila, siç tregon edhe emri i saj, kërkon frymëmarrje me pjesën e poshtme të mushkërive ose me diafragmë. Kjo jo vetëm që maksimizon kapacitetin e mushkërive, por gjithashtu aktivizon nervin vagus, duke prodhuar ndjenja qetësie.
3.Vizualizimi
Të përfitosh nga fuqia e imagjinatës është një ide shumë e mirë për të kapërcyer frikën. Kur ka situata që janë shumë të frikshme, është mirë që fillimisht t’i qaseni atyre mendërisht. Vizualizimi na ndihmon si një provë sjelljeje, kështu që kur duhet të përballemi me atë që na shqetëson, të ndihemi të përgatitur. Në skenarin mendor ekziston mundësia për t’i bërë gjërat ndryshe. Për shembull, mund ta imagjinoni situatën kur duhet të mbani një fjalim në publik dhe ta bëni mirë, pavarësisht nga siklet.
4.Desensitizimi dhe ripërpunimi i lëvizjes së syve (EMDR)
EMDR është një teknikë e re në trajtimin e fobive. Procedura e tij kombinon dy elementë: imagjinatën e një skene fobike dhe stimulimin fizik dypalësh gjatë rikrijimit mendor të skenës. Ajo që synon të bëjë është të provokojë një përpunim të ndryshëm të imazhit mendor që prodhon ankth, në mënyrë që, megjithëse kujtesa është e pranishme, ajo të mos shkaktojë më aq shqetësim.
5.Hipnozë
Ndër teknikat që përdorin fuqinë mendore, spikat hipnoza . Pavarësisht famës së tij si diçka më tipike e spektaklit, e vërteta është se është një mjet që ndihmon në tejkalimin e frikës. Hipnoza shkakton ndarjen momentale midis mendjes dhe trupit. Në këtë mënyrë, personi shkëputet nga frika e tij, i sheh ato nga një këndvështrim tjetër dhe nuk parashikon që paniku do t’i paralizojë. Sipas klinikës Mayo, kjo alternativë është efektive për trajtimin e problemeve të ankthit, siç janë fobitë.
Skuqja është ndoshta një ndjesi e pakëndshme, por nuk mund të harrojmë faktin se është një reagim normal trupor. Sado që të përpiqemi t’i japim fund, sa më shumë të duam ta kontrollojmë, aq më të pakëndshme do ta përjetojmë. Prandaj, rekomandimi është që të mësoni ta menaxhoni atë. Në shumë raste, ajo që gjeneron ankthin nuk është aq vetë simptoma, por fiksimi për ta mbajtur atë nën kontroll.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
