Disa fëmijë vijnë në këtë botë të panisur, të talentuar, me karakter mbresëlënës të fortë dhe me shpirt të padurueshëm. Këta fëmijë shpesh keqkuptohen, ndërsa janë shkruar dhjetëra libra, të cilët japin këshilla se si të “thyejnë tabutë” e tyre, si ta zbusin shpirtin e tyre, si ta imponojnë bindjen e tyre. Çfarë humbje e pakëndshme e aftësive drejtuese, pasioni dhe depërtimi për këtë botë kur prindërit ndjekin këto praktika ndëshkuese.
Esmeralda Birçaj, eksperte e shëndetit mendor, Gjykata e Rrethit Vlore, Terapiste EMDR 1
Jo vetëm që ne mund t’i rritim këta fëmijë të talentuar me mirësi dhe respekt, por “dhuratat” që do të na kthehen më vonë janë të paçmueshme.
Shihni disa përshkrime që përdoren shpesh kur u referohemi karakteristikave të një fëmije të padisiplinuar: Kërkues, këmbëngulës, kokëfortë, autoritar, dashakeq, i vështirë, provokues, kokëfortë, reaksionar, revolucionar, indiferent, mosrespektues.
Tani shikoni disa nga përshkrimet më të përdorura për të rriturit që janë figura udhëheqëse në botë, CEO, ndërmarrës, novatorë, atletët më të mirë, etj.: Vendimtar, këmbëngulës, autentik, i sigurtë, i zgjuar, i pa kompromis, i papërpunuar, i përkushtuar.
Vini re se përshkrimet janë pothuajse të njëjta, por në rastin e parë, kur i jepen një fëmije, përshkrimet kanë një konotacion negativ, ndërsa kur jepen për një të rritur ato janë pozitive. Përshkrime të tjera të dhëna fëmijëve të pabindur që përkojnë me ato të udhëheqësve të rritur janë:
Ata zakonisht janë shumë krijues dhe të zgjuar,
Zakonisht janë plot pasion dhe intensitet në interesat dhe mendimet e tyre.
Shpesh kanë një nevojë të pangopshme për të ditur “pse-në”.
Zakonisht mësojnë duke bërë diçka.
Shpesh kanë një nevojë të fortë për të sfiduar ose provuar “rendin e gjërave”.
Zakonisht janë perfeksionistë, kanë më shumë kërkesa ndaj vetes sesa ndaj të tjerëve.
Kanë tendencë të kenë nevojë për vlefshmëri gjatë gjithë kohës.
Kanë nevojë të fortë për t’u dëgjuar.
Shpesh kanë një nevojë të fortë për siguri emocionale.
Kanë tendencë t’i rezistojnë ndryshimit, përveçse nëse mendojnë se kanë ndonjë kontroll mbi të.
Shpesh janë tepër të ndjeshëm. Zakonisht përqendrohen në mënyrë të jashtëzakonshme në ato që merren çdo herë.
Kanë tendencë të jenë të ndërgjegjshëm dhe të përkushtuar shumë.
Zakonisht janë jashtëzakonisht të pavarur.
Edhe pse nuk ka dyshim, edhe pse askush nuk e kundërshton se është një sfidë për të rritur një fëmijë i cili duket se po sfidon gjithçka, ka mënyra për të punuar me të dhe jo kundër tij në mënyrë që të mirëmbahen dhe “ushqehen” këto dhurata unike.
Mbajtja e një marrëdhënieje të shëndetshme prind-fëmijë është absolutisht e rëndësishme, pasi përpiqeni të gjeni një ekuilibër midis vendosjes së kufijve mbi fëmijën tuaj shpirtëror dhe mos kufizimit të lirisë së tij për të “lulëzuar” dhe për t’u bërë personi që ai është i destinuar të bëhet.
Sekreti për të mbajtur një marrëdhënie besimi me fëmijën tuaj është të qëndroni të qetë, të pranishëm dhe mbështetës, edhe kur vendosni kufij të arsyeshëm. Ndihmon të kujtojmë se fëmijët më të pabindur janë ata që identifikohen më fuqishëm me prindërit e tyre. Kështu që, në vend që t’i trajtoni sfidat e tij të vazhdueshme si sjellje të keqe dhe një tendencë për të shkelur “fuqinë” tuaj, përpiquni ta rritni atë duke kuptuar që fëmija juaj i padisiplinuar është në të vërtetë në një mision zbulimi duke bërë “kërkime” të pafundme mbi ju, duke ju kontrolluar pa pushim, “duke gërmuar” si me skrap, në mënyrë që të zbuloni të gjitha veçoritë dhe dobësitë tuaja, uljet dhe ngritjet tuaja, pikat tuaja të forta dhe të dobëta.
Ky kontroll nuk është negativ, për aq kohë sa ju nuk e shndërroni atë në një betejë mbi cilën njëri nga ju të dy do të dominojë, dhe t’i përgjigjeni atij me udhëzime të sjellshme dhe të respektueshme. Nëse ndiqni këtë qëndrim do të keni sukses, në vend që ta merrni sjelljen e fëmijës tuaj si një fyerje personale, për të parë sfidat që ju paraqiten si një përpjekje për të mësuar, pjekur dhe kuptuar.
Sidoqoftë, nuk ka dyshim se të qenit prind i një fëmije të talentuar është një ushtrim i vazhdueshëm në durim dhe vetë-rregullim. Zhvillimi personal që do të përjetoni me këtë fëmijë është i vlefshëm, pasi përpiqeni ta rritni atë me empati, mençuri dhe dhembshuri, por mund edhe t’ju shterojë dhe shumë herë do t’ju nxjerrë shumë larg kufijve tuaj.
Nëse e dini këtë dhe jeni të përgatitur, do të jeni në gjendje të merreni me nerva të pashmangshme dhe të përgatitur me strategji specifike që do t’ju ndihmojnë për të përballuar sfidat me qetësi dhe efektivitet.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
