Çfarë është ezaurimi nervor
Shprehja ezaurim nervor (neurasthenia) u prezantua në shekullin XIX nga një neuropsikiatrik amerikan, George Miller Beard, i cili e përdori atë për të treguar një gjendje të përhapur që karakterizohet nga lodhja dhe paaftësia kronike.
Sot, në gjuhën e përbashkët, ne flasim për “rraskapitje nervore” për të treguar një gjendje të përgjithshme të lodhjes, dobësi fizike dhe mendore, e cila mund të përfshijë një larmi simptomash të tilla si: ndjenjë e tepruar e lodhjes pas përpjekjes mendore dhe vështirësi për t’u përqendruar (me pasojë zvogëlimin e efikasitetit si në punë ashtu edhe në detyra të tjera të jetës së përditshme), dobësi fizike, lodhje kronike, dhimbje, vështirësi për t’u çlodhur, marramendje, dhimbje koke, vështirësi në gjumë, ulje e aftësisë për të ndjerë emocione të këndshme (anhedonia ), humor i irrituar (“nervozizëm”).
Në praktikë, termi “rraskapitje nervore” ka qenë dhe vazhdon të përdoret gjerësisht për t’iu referuar një periudhe të vështirë që shkakton simptoma që i atribuohen gjendjeve depresive dhe çrregullimeve të ankthit. Konkretisht, është një gjendje që lind në mënyrë akute, pas një periudhe veçanërisht stresuese. Kjo mund të shkaktojë gjendje të “përzier” të mendjes, të cilës i atribuohen si një çrregullim i humorit dhe një çrregullim i ankthit.
Simptomat e ezaurimit nervor
I ashtuquajturi “ezaurim nervor” ka shumë nga simptomat e çrregullimeve të ankthit dhe depresionit. Apatia, mungesa e energjisë, dobësia e muskujve, trishtimi dhe melankolia, në fakt janë simptoma tipike të depresionit. Mund të ndodhë që ata që vuajnë nga depresioni të kenë edhe sulme paniku, një çrregullim ankthi, ose anasjelltas. Ezaurimi nervor shpesh shoqërohet me simptoma stresi. Shpesh, mbingarkesa e këtij të fundit mund të jetë shkaku kryesor i gjendjes së ezaurimit të nervave.
Roli i stresit të tepërt
Çfarë do të thotë të stresohet? Si mund të çojë stresi në një gjendje të tillë tek një person? Tek njerëzit, paqëndrueshmëria afektive dhe situative janë burimet kryesore të stresit. Ato ushtrojnë një ndikim domethënës bllokues në të gjitha modelet e përshtatshmërisë, të cilat, në këtë mënyrë, asgjësohen. Kjo favorizon akumulimin e një sasie të madhe tensioni. Kur ky tension është i tepërt, reagimi i stresit mund të bëhet vdekjeprurës dhe selektiv. Nëse nuk ndërmjetësohet nga boshti hipotalamik-hipofizë-adrenal (sistemi që ndërhyn në menaxhimin e reaksioneve të stresit), ai mund të çojë në rraskapitje nervore.
Kur trupi nuk është më në gjendje t’i përgjigjet stresorëve dhe të përshtatet, në të vërtetë mund të ndodhin simptoma të cilat janë shumë të ngjashme me ato të ankthit dhe depresionit. Për shembull, fillimisht, mund të ketë një fazë të hipereksibilitetit ose dobësisë, nervozizëm, mbindjeshmëri dhe performancës së zvogëluar funksionale. Më pas, mund të shfaqen simptomat psikosomatike, në veçanti ato vegjetative, siç janë shenjat e theksuara të lodhjes dhe degradimit. Më vonë, mund të shfaqen simptoma më depresive duke përfshirë mungesën e kënaqësisë, rraskapitjen, lodhjen ekstreme dhe gjendjen depresive.
Faktorët e mirëmbajtjes
Nëse kjo gjendje vazhdon me kalimin e kohës, ajo çon në një vlerësim dytësor negativ nga personi i cili do ta konsiderojë veten të dobët, të paaftë për të reaguar dhe gabuar. Këto konsiderata rrisin më tej simptomat e përshkruara më lart, duke çuar në një rreth të mbrapshtë që ushqehet vetë. Edhe konteksti mjedisor dhe familjar mund të ndikojnë në këtë temë në këtë moment të vështirësisë ekstreme. Të afërmit, miqtë, shoqëruesit mund të akuzojnë të dashurin e tyre se nuk është në gjendje të përballet me jetën. Duke e cilësuar atë të paaftë për të menaxhuar stresin, duke u zemëruar dhe duke e kritikuar. Kjo nga ana tjetër bëhet një faktor stresues, duke përkeqësuar një gjendje psikofizike tashmë të kompromentuar.
Si të merreni me ezaurimin nervor?
Çfarë duhet të bëni atëherë kur kjo situatë bëhet e vërtetë? Para së gjithash, megjithëse ngjarjet stresuese ishin shkaku i kësaj “rraskapitjeje”, për të dalë nga kjo nuk mjafton vetëm eliminimi i stresorëve. Është e nevojshme të fillohet nga një modifikim i parë i sjelljes dhe nga një veprim në trup, për t’u përballur më pas me aspekte psikologjike dhe njohëse më komplekse.
Ndryshimet në sjellje
Zakonisht, për të rifilluar ngadalë funksionimin normal, është e nevojshme të filloni nga veprime të thjeshta, minimale, të cilat mund të promovojnë rimëkëmbjen dhe të kundërveprojnë me inercinë e depresionit. Për shembull, monitorimi i aktiviteteve ditore. Kjo ju lejon të dalloni cilat dhe sa aktivitete kryhen gjatë një dite dhe kështu rritni vetëm aktivitetet e këndshme. Marrja e hapësirës për veten, bërja e gjërave që ju pëlqen, ndihmon në promovimin e çlirimit apatik për shkak të gjendjes së depresionit.
Së dyti, aktivitet fizik i vazhdueshëm, mundësisht në ajër të hapur (siç janë 20 minuta në ditë ecje) promovon lëshimin e endorfinave që rregullojnë gjendjen shpirtërore. Kjo është thelbësore në periudha veçanërisht stresuese. Për më tepër, nëse ezaurimi ynë nervor ka një pjesë të mirë ankthi, është e mundur të kryeni ushtrime relaksuese dhe medituese që stimulojnë sistemin parasimpatik. Ky i fundit ka një efekt qetësues në trupin tonë. Në veçanti, teknikat e meditimit të mendjes mund ta aktivizojnë këtë sistem dhe të favorizojnë kthimin në një nivel optimal. Natyrisht, teknika të tilla duhet të mësohen saktë dhe të praktikohen çdo ditë që ato të hyjnë në fuqi. Njësoj si një ushtrim që fillimisht duhet të mësohet dhe pastaj të zotërohet.
Ndërhyrjet njohëse
Kur ka një rikuperim të aktiviteteve të një personi dhe një stabilitet emocional dhe fiziologjik, do të ishte e dobishme të kuptoni se cilat mendime çuan në rraskapitje nervore dhe cilat nga ato mbajnë peshën e stresit. Është e nevojshme të njihen gabimet e arsyetimit, detyrimet, vetë-fajësia dhe hiper / përgjegjësia. Kjo ndihmon për të kuptuar shtrembërimet konjitive që favorizojnë gjendjen shpirtërore në depresion ose gjendjet e ankthit, në mënyrë që të jemi në gjendje t’i modifikojmë ato. Njohja dhe ndërprerja e thashethemeve, të cilat janë mënyrat e të menduarit që së pari mbajnë rrethin e mbrapshtë, janë thelbësore për t’i hequr qafe. Sidoqoftë, për të kryer këtë lloj pune, këshillohet të kontaktoni një psikoterapist njohës të sjelljes së mirë. Në fakt, ne nuk jemi gjithmonë në gjendje të vëzhgojmë në mënyrë të pavarur mendimet tona ose proceset që ne zbatojmë në një nivel njohës.
Zgjidhja e problemeve
Më në fund, të mësuarit e një metode të strukturuar të zgjidhjes së problemeve ndihmon për të zvogëluar, kur është e mundur, simptomat e rënduara nga prania e problemeve të pazgjidhura. Në fakt, kjo metodë ndihmon për të kuptuar lidhjen midis simptomave dhe problemeve që prekin personin, pasi nëse problemet zgjidhen, simptomat gjithashtu do të përmirësohen. Ata që kanë pasur një ezaurim nervor ndjehen të tronditur nga problemet, kështu që është e nevojshme që të “zbërthehen” problemet më të mëdha në nënprobleme më të vogla dhe më të menaxhueshme dhe të gjenden zgjidhje alternative për t’u marrë me to.
Kur të ndihmohet për të kapërcyer ezaurimin nervor
Të gjitha këto këshilla janë pjesërisht të zbatueshme në mënyrë të pavarur, përmes mjeteve të vetë-ndihmës, bazuar në nivelin e ashpërsisë së simptomave të përshkruara më lart. Sidoqoftë, gjithmonë është e këshillueshme që të mbështeteni tek një profesionist ekspert për të mësuar në mënyrë korrekte këto strategji, të drejtohet në ato që janë më të dobishme për atë lloj të veçantë të personit dhe të punoni përkrah atyre që e njohin problemin. Duke përdorur një metaforë, pas një operacioni në gju, do të kemi një rikuperim të plotë nëse bëjmë fizioterapi nga një profesionist serioz dhe kompetent, kjo është shumë më mirë sesa të rrezikosh të bësh ushtrime vetë, të cilat do na bëjnë që të kemi edhe më shumë probleme në të ardhmen.
Prandaj për çdo rast është e domosdoshme të përballeni me problemin nga pikëpamja psikologjike, duke vlerësuar me kujdes diagnozën dhe strukturimin e një ndërhyrje psikoterapeutike dhe kur është e nevojshme, edhe ndërhyrjen psikofarmologjike, e cila synon të rivendosë kushtet para se të lodhen nervat.
Burimi / https://www.ipsico.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.