Pavarësisht nëse pranohet apo jo, një pjesë e mirë e nënave dhe baballarëve kanë një fëmijë të preferuar. Prania e fëmijës së artë banon në shumë dinamika familjare. Aq shumë sa shkenca e ka demonstruar këtë fenomen prej vitesh. Një studim i Universitetit të Kalifornisë jep të dhëna interesante mbi prindërimin diferencial.
Ne e dimë se rreth 74% e nënave dhe 70% e baballarëve tregojnë trajtim preferencial për një nga fëmijët e tyre. Gjëja tronditëse është se ata vetë janë të vetëdijshëm për këtë ndjenjë dhe nuk mund të mos ndiejnë një farë kundërvënie. Të kesh një rezonancë të veçantë ndaj vetëm njërit prej fëmijëve tanë është gjithashtu një fenomen që shpjegohet nga disa faktorë.
Pse keni një preferencë më të madhe ndaj njërit prej fëmijëve?
Ajo që na thotë shkenca është se në të vërtetë nuk është se ju “doni më shumë” vetëm një nga fëmijët tuaj. Ajo që ndodh është se ka një lidhje më të madhe me njërin prej fëmijëve, qoftë për shkak të karakterit ose personalitetit të tyre. Ndoshta mënyra e tyre e të qenit na kujton tonën. Gjithashtu, është e mundur që ky fëmijë i artë të jetë më i përzemërt dhe më i butë se pjesa tjetër e vëllezërve e motrave.
Një faktor tjetër interesant është ai që lidhet me rendin e lindjes. Ndërsa prindërit fitojnë aftësi më të mira psiko-emocionale në prindërim, ata mendojnë se po bëjnë shumë më mirë me të vegjlit. Kjo efektshmëri e perceptuar mund t’i bëjë ata të ndihen më në harmoni me njërin prej tyre, deri në atë pikë sa ta bëjnë atë një fëmijë të artë.
Mund të ketë edhe faktorë të pavetëdijshëm. Ka baballarë dhe nëna që shohin tek një nga fëmijët e tyre imazhin e vetes. Pothuajse pa e kuptuar, ata fillojnë të projektojnë mbi atë krijesë frustruar pritjet dhe shpresat në jetën e tyre dhe se ata shpresojnë se ai fëmijë i preferuar do të arrijë.
Efektet e favorizimit të vëllait dhe motrës
Megjithatë, edhe pse prindërit rrallë e pranojnë se kanë një fëmijë të preferuar, vëllezërit e motrat mund ta identifikojnë të dytin. Sepse fëmija i artë ngërthen të gjitha vëmendjet, përzemërsinë dhe respektet.
Megjithatë, duhet të mbajmë parasysh edhe diçka. Trofeu ose fëmija i preferuar vuan edhe efektet e asaj preference në jetën e tij dhe se dalta e padukshme ndonjëherë mund të lërë efekte të caktuara. Ne e analizojmë atë.
Fëmija i artë nuk është gjithmonë një fëmijë i lumtur
Në të vërtetë, fëmija i artë shpesh është një fëmijë i palumtur nën presion nga prindërit e tij. Shpesh atij i vihen shpresa të mëdha. Kjo shpesh përfshin presionin e heshtur se duhet të jesh i mirë në çdo gjë, që të mos bësh gabime dhe të arrish atë që prindërit nuk arritën në ditët e tyre.
Ata fëmijë trofe kanë detyrimin të jenë një shembull suksesi për familjen dhe kjo mund të jetë shumë kundërproduktive. Nëse vëllezërit e motrat ndihen të shpërngulur, i preferuari ndihet i torturuar. Hiperkërkesa familjare dhe mosveprimi i vëllezërve e motrave mund t’i zhytin në gjendje të hershme ankthi ose depresioni.
Faktorë të tjerë mund të shfaqen gjithashtu, si nevoja për të qenë më të pjekur, për t’u rritur më shpejt dhe për të vuajtur një frikë irracionale të dështimit dhe për të krijuar zhgënjim tek prindërit e tyre.
Prandaj, edhe pse është e vërtetë se si baballarë dhe nëna mund të kemi (ndonjëherë) një prirje të caktuar ndaj njërit prej fëmijëve tanë, le të përpiqemi që ky pëlqim të mos jetë diskriminues në lidhje me fëmijët e tjerë apo një presion jofunksional ndaj fëmijës së artë.
/Revista Psikologjia
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
