Duket se në disa familje rolet janë përmbysur dhe fëmijët kanë marrë kontrollin. “Unë nuk dua të shkoj në shtrat!” “Shko”, janë disa fraza që mund të tingëllojnë të njohura për shumë prindër: ne po flasim për fëmijë tiranë. Mosrespektimi, ofendimet dhe madje dhuna fizike janë disa nga sjelljet që disa fëmijë kanë ndaj prindërve të tyre. Prindërit nuk kanë më fuqinë për të vendosur rregulla të sjelljes ose ndëshkim, pasi fëmijët kanë marrë drejtimin.
Shumë prindër “modernë” nuk janë në gjendje t’u imponohen fëmijëve të tyre, por vuajnë tekat e fëmijëve të tyre dhe janë të detyruar të bëjnë atë që ata urdhërojnë
Shpesh dëgjojmë se fëmijët e sotëm janë “tiranë” të vërtetë dhe se tani ata janë ata që sundojnë shtëpinë. Megjithatë, këto nuk janë klishe të zakonshme. Në fakt, disa studime sociologjike tregojnë se shoqëria jonë ka ndryshuar shumë në krahasim me atë që ka qenë dikur dhe se rolet brenda familjes kanë ndryshuar thellësisht.
Fatkeqësisht, këto sjellje jo vetëm që ndikojnë thellë në dinamikën e familjes, por gjithashtu gjenerojnë tension të madh tek prindërit që nuk dinë si të merren me problemin dhe pothuajse gjithmonë përfundojnë duke iu nënshtruar dëshirave të fëmijës për të shmangur shpërthimet emocionale. Për më tepër, nënshtrimi i prindërve ndaj fëmijëve të tyre nuk shërben as për t’i bërë këta të fundit më të lumtur, sepse ata përfundojnë duke zhvilluar atë që njihet si: “Sindroma e Perandorit”, e cila mund të ketë pasoja të rënda afatgjata.
Çfarë është sindroma e perandorit?
Është një çrregullim i sjelljes që prek fëmijët dhe adoleshentët dhe është zhvilluar në familje. Në thelb, fëmija fillon të sfidojë prindërit dhe duke parë që nuk has ndonjë kundërshtim, vazhdon të sfidojë edhe pjesën tjetër të të rriturve.
Këta fëmijë mendojnë se kanë autoritetin. Në fakt, është e vërtetë që ata kanë thikën në anën e dorezës, ose sepse prindërit e tyre u dhanë privilegje të mëdha, ose sepse ata nuk arritën të ishin konsistentë kur vendosën rregullat e sjelljes ose sepse nuk arritën të merren në kohën dhe në mënyrë adekuate me nevojat dhe tekat e para të fëmijës. Si rezultat, i vogli jo vetëm që zhvillon një marrëdhënie kërkuese me prindërit e tij, por kërkon që këta të fundit të jenë gjithmonë në dispozicion të tij. Kur ata nuk i përmbushin dëshirat e tij, ai zemërohet dhe mund të arrijë deri aty sa t’i kërcënojë, t’i ofendojë ose madje t’i sulmojë fizikisht.
Si është fëmija autoritar?
Fëmijët që vuajnë nga Sindroma e Perandorit diktojnë, rregullojnë dhe vendosin se çfarë do të bëjë familja. Ata jo vetëm që vendosin se çfarë do të bëjnë, por edhe atë që duhet të bëjnë anëtarët e tjerë të familjes. E gjithë dinamika familjare sillet rreth dëshirave të tyre, të cilat shpesh janë kapriçioze.
Pas kësaj sjelljeje ekzistojnë disa probleme:
Hedonizëm i thellë: Fëmija kërkon vazhdimisht kënaqësi, nuk ka zhvilluar ndjenjën e detyrës dhe nuk e kupton që ndonjëherë duhet të bëhen sakrifica për të tjerët.
Përqendrimi i madh i vetvetes: Të gjithë fëmijët, kur janë të vegjël, janë të përqendruar tek vetja. Sidoqoftë, ndërsa rriten ata zhvillojnë ndjeshmëri dhe mësojnë të vendosin veten në vendin e tjetrit. Fëmijët me Sindromën Perandor tregojnë pak ndjeshmëri ndaj të tjerëve.
Tolerancë e dobët ndaj zhgënjimit: Ky fëmijë ka vështirësi në rregullimin e ndjenjave dhe emocioneve, kështu që kur nuk i përmbushen dëshirat e tij ai përjeton një zhgënjim të madh i cili përfundon duke shkaktuar një çlirim emocional.
Aftësi të mëdha manipulimi: Fëmijët me Sindromën e Perandorit jo gjithmonë e imponojnë veten me forcë, ata shpesh përdorin taktika të sofistikuara të manipulimit emocional, ata i dinë shumë mirë dobësitë e prindërve të tyre dhe nuk kanë asnjë shqetësim për t’i përdorur në favor të tyre.
Ndjenja e dobët e përgjegjësisë: Ky fëmijë nuk është kurrë i gatshëm të pranojë gabimet e tij, do të fajësojë gjithmonë të tjerët dhe gjithmonë do të kërkojë një palë të tretë për të fajësuar.
Problemi kryesor është se këta fëmijë do të përballen me shumë probleme gjatë jetës së tyre, sepse ata nuk do ta kenë gjithmonë botën në këmbët e tyre, siç bënë me prindërit e tyre. Prandaj, egoizmi, toleranca e ulët e zhgënjimit dhe aftësitë e dobëta sociale përfundojnë duke i paraqitur atyre me një faturë shumë të lartë.
Çfarë mund të bëjnë prindërit?
Kushtojini vëmendje shenjave të para. Si rregull i përgjithshëm, deri në moshën katër vjeç një fëmijë mund të verbalizojë zemërimin e tij dhe deri në moshën pesë vjeç ai do të jetë në gjendje ta kontrollojë atë. Nëse vini re se fëmija juaj është ende agresiv, duke hedhur inat në publik dhe duke e kthyer një ditë familjare në një sprovë, ka të ngjarë që ai po zhvillon “Sindromën Perandor”.
Por si ta zbusim këtë trend dhe ta bëjmë të qartë se ndarja, kompromisi dhe ndërmjetësimi janë thelbësore për të pasur marrëdhënie paqësore me të tjerët?
Çfarë të bëni nëse …
- Ai nuk dëshiron të shkojë të flejë
I vogli sillet kështu sepse nuk dëshiron të ndërpresë lojërat e tij dhe nuk dëshiron të largohet nga nëna dhe babai. Për të zvogëluar këtë qëndrim, është e nevojshme të krijoni një zakon të gjumit, të përbërë nga rituale dhe gjeste që ndodhin çdo mbrëmje.
Për shembull, prindërit mund të bisedojnë me të voglin duke i lexuar atij një përrallë, “udhëzojnë” një lodër të butë për ta mbajtur të voglin në shoqëri ndërsa fle, të lënë një dritë të ndezur dhe të vendosin një kohë për të shkuar në shtrat, që të respektohet sa më shumë që të jetë e mundur.
- Ai bën një skenë në publik
Fëmija bërtet, përpëlitet, qan: të gjitha këto për një akullore të mohuar para darkës ose një lodër të re që nuk është blerë. Skena zhvillohet nën vështrimin e kalimtarëve, duke bërë që nëna dhe babai të zhyten në siklet. Në situata të tilla, prindërit duhet të mbajnë vetëkontroll të fortë, pa iu nënshtruar tekave të fëmijës, në mënyrë që të dekurajojnë këto qëndrime. Mund të jetë e dobishme ta çoni fëmijën tuaj në një vend të izoluar derisa ai të qetësohet dhe kur të jetë në shtëpi, t’i shpjegoni atij se kjo nuk duhet të bëhet.
- Ai nuk dëshiron të hajë
Nëse fëmija ka ngrënë “midis vakteve” është e natyrshme që ai të mos ulet në tavolinë me oreks: prandaj është mirë të kufizoni mesvaktet sa më shumë që të jetë e mundur. Në raste të këtij lloji është e kotë ta detyrosh fëmijën pasi ai tashmë ndihet “i ngopur”. Nëse, nga ana tjetër, refuzimi i ushqimit nga fëmija është një mënyrë për t’u rebeluar kundër mamit dhe babait, prindërit duhet të ruajnë qetësinë dhe të mos e detyrojnë fëmijën të hajë, në mënyrë që situata të mos përkeqësohet.
- Në supermarket ai dëshiron të blejë gjithçka që sheh
Në këtë rast, mamaja dhe babai duhet të gjejnë një kompromis me fëmijën e tyre: fëmija mund të lejohet të zgjedhë vetëm një produkt për ta futur në karrocë në fund të pazarit. Mund të jetë e dobishme të argëtoni të voglin në karrocë duke e lejuar atë të mbajë lodrën e tij të preferuar, në mënyrë që ai të “shpërqendrohet” ndërsa bën pazar.
- Nuk shkëputet nga TV
Televizioni është një tërheqje e parezistueshme për të voglin. Është e nevojshme të përcaktohen kohërat kur fëmija mund ta shohë atë dhe në çdo rast, të kufizojë përdorimin e tij sa më shumë që të jetë e mundur. Mami dhe babai nuk duhet ta lënë kurrë fëmijën vetëm para TV, duke shpjeguar se çfarë po sheh. Prindërit duhet të jenë të vendosur në vendimin për të fikur televizorin, pa iu nënshtruar thirrjeve të foshnjës. Sapo të fiket televizori, ju mund t’i ofroni fëmijës tuaj një lojë tjetër ose ta nxirrni për një shëtitje.
- Në park ai nuk dëshiron të ndalojë së luajturi për të shkuar në shtëpi
Kjo është një situatë mjaft e zakonshme. I vogli nuk dëshiron të ndërpresë lojërat e tij dhe të largohet nga miqtë. Gjithashtu në këtë rast është e nevojshme të jesh i vendosur, pa iu nënshtruar kërkesave dhe thirrjeve të fëmijës. Mund të jetë e dobishme të filloni të telefononi të voglin gjysmë ore para kohës për të shkuar në shtëpi, në këtë mënyrë do të kurseni kohë. Ju mund ta inkurajoni të voglin tuaj të shkojë në shtëpi duke i ofruar aktivitete argëtuese: për shembull “Le të shkojmë në shtëpi për të luajtur me babin” ose “Le të shkojmë në shtëpi për të përgatitur një tortë”.
- Ai nuk i lë prindërit të flasin në telefon
Të shohësh mamanë ose babanë duke zhvilluar një bisedë telefonike mund ta bëjë të voglin tuaj të ndihet i lënë jashtë dhe xheloz. Prandaj, ai do të bëjë gjithçka për të shqetësuar prindërit dhe për t’u përpjekur t’u rrëmbejë telefonat nga duart e tyre. Për të kënaqur kuriozitetin e fëmijës dhe për ta bërë atë të ndihet i përfshirë, ju mund t’i shpjegoni atij se kush është në telefon, ta bëni atë të flasë me marrësin për disa sekonda, ose mund t’i jepni një telefon të rremë për ta përdorur ndërsa nëna e tij është në telefon
- Ai nuk dëshiron të lahet
Në përgjithësi, i vogli e pëlqen kontaktin me ujin dhe banja është një moment loje dhe mirëqenieje. Por nëse fëmija këmbëngul të mos dëshirojë të lahet, ju mund të përdorni truke. Për shembull, mund të bëni një banjë së bashku, të krijoni një vaskë plot me kukulla lundruese ose të blini një palë rroba banje shumëngjyrëshe dhe të lezetshme.
- Ai nuk dëshiron të riorganizojë lojërat e tij
Shumica e fëmijëve nuk i vendosin në rregull lodrat e tyre pasi të kenë mbaruar së luajturi. Sidoqoftë është e rëndësishme ta mësoni të voglin tuaj që t’i rregullojë, pasi bashkëpunimi i tij në shtëpi ndërsa rritet është thelbësor. Sa herë që i vogli juaj rregullon lodrat e tij ju mund ta shpërbleni me një karamele.
Burimi / https://psicoadvisor.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
