Fëmijët duhet të kuptojnë më shumë për njerëzit sesa të kenë një profil në rrjetet sociale. Promovimi i aftësive të tilla si dialogu, inteligjenca emocionale, respekti, loja dhe ndërveprimi social duhet të jenë më të rëndësishme se aftësitë teknologjike.
Fëmijët duhet të kuptojnë më shumë për njerëzit, emocionet dhe marrëdhëniet shoqërore sesa për teknologjinë. Kjo nuk përjashton aspak që ata duhet të bëjnë pa këtë të fundit, sepse bota jonë zgjerohet me të dhe është një lëndë e parë thelbësore. Megjithatë, përballë një të ardhmeje të shënuar nga Inteligjenca Artificiale, robotika dhe teknologjia, është thelbësore që të mos lëmë mënjanë çështjen më të rëndësishme nga të gjitha: njerëzimin.
Peter Fonagy, profesor i psikanalizës bashkëkohore dhe shkencës zhvillimore në University College London, thekson diçka të rëndësishme: ne nuk po i edukojmë fëmijët tanë për sfidat e së nesërmes. Në një farë mënyre, ajo që po bëjmë është t’u japim burime dhe udhëzime për të studiuar, në mënyrë që ata të trajnohen në sa më shumë degë. Megjithatë, ideja klasike e “studimit për të qenë dikush në jetë” po bëhet e çalë: atyre u mungojnë më shumë aftësi. Sepse kohët aktuale janë shumë të ndryshme dhe do të jenë edhe më shumë shpejt. Progresit teknologjik i shtohen ndryshimet klimatike, ndryshimet sociale, variacionet e vazhdueshme në gjeopolitikën tonë, etj. Një nga qëllimet tona kryesore do të ishte edukimi i fëmijëve që janë më rezistent por fleksibël në të njëjtën kohë.
Kështu, faktorë të tillë si qëndrueshmëria, kreativiteti, inovacioni, të menduarit kritik, ndjeshmëria dhe humanizmi shfaqen si ai kapital thelbësor që do të formësonte një të ardhme më shpresëdhënëse.
Po kështu, një aspekt në të cilin fokusohet profesor Fonagy është shëndeti mendor. Të përballur me një të tashme dhe një të nesërme plot sfida, të vegjlit tanë duhet të jenë të aftë për të menaxhuar emocionet e tyre , ankthin, vetëvlerësimin e tyre… Le të shohim më shumë të dhëna më poshtë.
Fëmijët duhet të kuptojnë më shumë për njerëzit
Celularë, tableta, kompjuterë… Fëmijët tanë janë vendas i të gjitha këtyre pajisjeve , ata kanë lindur duke na parë duke i përdorur ato dhe është e pamundur që ata të mos ndjejnë një tërheqje të natyrshme për atë univers. Tani, shpesh thuhet se teknologjia në vetvete nuk është e dëmshme për të vegjlit tanë, por psikologjia që qëndron pas saj është e dëmshme.
Çfarë do të thotë kjo? Ne i referohemi asaj që njihet si dizajn bindës. Çdo detaj i parëndësishëm që shohim në rrjetet tona sociale, në çdo aplikacion, në video lojëra apo edhe në mënyrën se si lëvizim me pajisjet tona është krijuar për të na mbajtur sa më gjatë përpara ekranit. Është e qartë se teknologjia në vetvete nuk është e dëmshme. Na i ka bërë gjërat më të lehta në mënyra të ndryshme, por qëllimi përfundimtar i çdo aplikacioni, rrjeti social apo lojë video është të marrë të ardhura, si dhe informacion nga secili prej nesh si përdorues.
Për ta bërë këtë, ata përdorin mekanizma të sofistikuar psikologjike që janë kundërproduktive në afat të gjatë. Megjithatë, le të jemi të qartë, ekspozimi i hershëm ndaj teknologjisë nuk është më i miri për trurin e një fëmije në zhvillim. Fëmijët duhet të kuptojnë më shumë për njerëzit. Në fund të fundit, njohuritë për teknologjinë vijnë vetëm, por aftësia për të empatizuar, për të dialoguar dhe për të bashkëvepruar me të tjerët me respekt dhe interes duhet të inkurajohet dhe ne duhet të jemi shembulli më i mirë i tyre.
Teknologjia dëmton shoqërueshmërinë dhe menaxhimin emocional
Ekspozimi ndaj teknologjisë po ndryshon mënyrën e lidhjes së trurit të fëmijëve. Nuk mund të harrojmë se truri i fëmijëve po rritet, është shumë i lakueshëm dhe i ndjeshëm ndaj stimujve. Ajo që arrin ekspozimi i hershëm ndaj ekraneve elektronike është hiperaktiviteti, i cili duhet të përpunojë shumë informacione në të njëjtën kohë shpejt. Përveç kësaj, aftësitë e rëndësishme si vëmendja e përqendruar, imagjinata, rezistenca, zhgënjimi, etj. janë dobësuar. Në botën e teknologjisë ka gjithmonë një përforcim pozitiv që i mban ata vigjilentë dhe të lidhur.
Kështu, dhe sikur të mos mjaftonte kjo, në një studim të kryer në Universitetin e Teksasit nga Sangmin Xun , ai thekson se përdorimi i hershëm i teknologjisë e bën të vështirë për fëmijët dhe adoleshentët të mësojnë të rregullojnë emocionet e tyre. Përveç kësaj, rrit prirjen drejt ankthit dhe depresionit, ul performancën në shkollë dhe kufizon ndërveprimet ndërpersonale. Në këtë pikë të fundit, profesor Peter Fonagy, i cituar në fillim, vë në dukje diçka shumë të habitshme. Teknologjia jo vetëm që ul cilësinë e marrëdhënieve të fëmijëve me moshatarët e tyre. Për më tepër, po krijohet distanca midis brezave të rinj dhe vetë fëmijëve. Këta të fundit tani preferojnë të kërkojnë informacion për dyshimet e tyre në internet sesa të konsultohen me të rriturit.
Fëmijët duhet të kuptojnë më shumë për njerëzit: po për Inteligjencën Emocionale, për lidhjen sociale, për dialogun
Fëmijët duhet të kuptojnë më shumë për njerëzit dhe më pak për të pasur një profil në Instagram ose Facebook. Të vegjlit tanë duhet të krijojnë herët aftësi të tilla bazë si dialogu, ndjeshmëria , rregullimi emocional, interesi për të tjerët, kreativiteti, zgjidhja e problemeve, kënaqësia e lojës, natyra… Kjo nuk do të thotë se ne duhet të ndalojmë aksesin e tyre në teknologji. Ajo që duhet të bëjmë është ta rregullojmë atë, të kontrollojmë kohën e ekspozimit sipas moshës dhe më e rëndësishmja: të jemi shembulli më i mirë i tyre. Nuk mjafton t’i çojmë në një park duke mbajtur një sy në celularin tonë. As nuk është e përshtatshme t’i bëjmë të kuptojnë se interneti është ai mjet që di gjithçka dhe e zgjidh atë.
Ndonjëherë, është mirë të shkosh të pyesësh gjyshërit ose ndonjë të rritur tjetër, të dalësh të eksplorosh, të shpikësh diçka me miqtë, të luash, të krijosh, të biesh, të ngrihesh, të ndërtosh gjëra me duar dhe të bësh ëndrra me njerëz të tjerë, etj. Problemet e jetës nuk zgjidhen duke parë një tutorial në YouTube, dhe kjo është arsyeja pse fëmijët tanë duhet të jenë në gjendje të përballojnë vetë shumë sfida. Le t’u japim atyre atë mësim dhe atë mundësi.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
