Në fokus

August 15, 2017 | 10:10

Fëmijët hiperaktivë/ ADHD, një çrregullim i sjelljes që prek rreth 4% e fëmijëve

 

ADHD është një çrregullim i sjelljes që prek rreth 4% e fëmijëve

Djemtë kanë tre herë më shumë gjasa të preken nga ky çrregullim sesa vajzat, edhe pse arsyeja mbetet e panjohur. Fëmijët me ADHD, janë hiperaktivë dhe nuk arrijnë të përqëndrohen. Ata  kuptojnë në mënyrë të përkryer gjithçka ju thuhet ose kërkohet për të bërë, por kanë probleme gjatë ekzekutimit të detyrave, sepse nuk arrijnë të dëgjojnë dhe të jenë të vëmendshëm në detaje.

1

Sigurisht, shumë fëmijë (sidomos të vegjëlit) veprojnë në këtë mënyrë në kohë, sidomos kur ata janë të shqetësuar ose të ngazëllyer. Por dallimi me ADHD është se simptomat janë të pranishme për periudha të gjata kohore dhe ndodhin në situata të ndryshme. Lajm i mirë është se me trajtimin e duhur (për trajtimin e ADHD), fëmijët me ADHD mund të mësojnë të jetojnë dhe dhe të menaxhojnë me sukses shenjat që shfaqin.

 

Cilat janë simptomat?

ADHD fitoi terminologjinë e tanishme në vitin 1994. Ajo është e ndarë në tri kategori, ose nëntipe, secila me një lloj të veçantë të sjelljes:

1.Lloji i pavëmendshëm, me simptoma që përfshijnë:

 

  • Paaftësi për t’ju kushtuar vëmendje detajeve ose një tendencë për të kryer gabime në shkollë ose në situata të tjera
  • Gabime në detyra apo veprimtari që luajnë
  • Probleme të dukshme dëgjimi
  • Vështirësi në ndjekjen e udhëzimeve
  • Problemet që lidhen me aktivitetet organizative
  • Tendenca për të shmangur aktivitete të cilat kërkojnë fokus mendor
  • Tendencë për të humbur artikuj si lodra, fletoret, apo detyrat e shtëpisë
  • Harresa në aktivitetet e përditshme

 

2.Lloji hiperaktiv-impulsiv, me simptoma që përfshijnë:

 

  • Nervozizëm apo gjeste që tregojnë drojë
  • Vështirë të qëndrojnë të ulur
  • Ekzekutime të tepërta të një aktiviteti
  • Vështirësi të luajnë në heshtje
  • I shpejtë në të shprehur
  • Flasin shumë
  • Zbulojnë përgjigje për pyetjet pa dëgjuar përmbajtjen e këtyre më parë
  • Vështirësi për të qëndruar në pritje
  • Tendencë që të ndërpresin ose të ndërhyjnë

3.Lloji i kombinuar, e cila përfshin një kombinim të llojeve të përmendura më sipër dhe është më i zakonshëm

 

Edhe pse ky mund të jetë fëmijë i vështirë, është e rëndësishme të kujtojmë se fëmijët me këtë sindrom nuk janë “të këqinj”, dhe ju nuk duhet të mendoni se ata sillen në këtë mënyrë për një qëllim. Fëmijët me sindromën ADHD kanë vështirësi në kontrollin e sjelljes së tyre pa ilaçe apo terapi të sjelljes.

 

Si është diagnostikuar?

 

Për diagnozën e ADHD është e nevojshme  që fëmija të plotësojnë kriteret e listuara këtu: 

  • Të demonstrojë sjellje që përfshijnë nëntipe të sipërpërmendura para se të mbushë 7 vjeç
  • Këto sjellje duhet të jenë më intensive, sesa tek fëmijët e tjerë në të njëjtën moshë 
  • Lloji i sjelljes duhet të zgjasë të paktën gjashtë muaj 
  • Sjellja duhet të ndodhë dhe të ndikojë negativisht në të paktën dy aspekte të jetës së fëmijës (p.sh. shkollë, shtëpi, kujdesin ditor, ose marrëdhëniet me miqtë)
  • Fëmijët të cilët kanë përjetuar divorcin e prindërve, një sëmundje, një ndryshim të shkollës apo ngjarje të tjera është e rëndësishme t’ju ushtrohet një kontroll i veçantë për të mos përcaktuar gabimisht diagnozën.

 

Së pari, mjeku do të jetë duhet të kryejë:

  • Një ekzaminim i përgjithshëm fizik (duke përfshirë testet dëgjimit dhe pamje)
  • Të dijë në detaje të gjitha simptomat e fëmijës
  • Historia mjekësore e familjes së tij (studimet shkencore kanë treguar se ADHD ka një komponent gjenetik, dhe ky kusht është zakonisht i trashëguar).
  • Nëse ju merrni drogë
  • Nëse vuani nga një formë e alergjisë
  • Të përjashtohen gjendje emocionale të tilla si depresioni apo ankthi, stresi

 

Cilat janë shkaqet e ADHD?

 

ADHD nuk është rezultat i edukimit të keq prindëror, mbi-konsumit të  sheqerit apo vaksinave.  ADHD ka origjinë biologjike që ende nuk është kuptuar mirë. Hulumtuesit janë duke eksploruar një numër të lidhjeve të mundshme gjenetike dhe mjedisore.

Studimet kanë treguar se shumë fëmijë me ADHD kanë një të afërm me të njëjtin çrregullim.  Hulumtimet e fundit lidhin duhanpirjen gjatë shtatzënisë me ADHD-në. Faktorë të tjerë të rrezikut mund të jetë lindja e parakohshme, pesha e ulët e lindjes dhe dëmtimi i trurit në lindje.

 

© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

MARKETINGU:
Agjente Marketingu:
Erinda Topi: 0688019400
E-mail: [email protected]

© Revista Psikologjia. Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.

To Top