Në jetën e përditshme, për secilin prej nesh, ekziston një alternim i vazhdueshëm i emocioneve të ndryshme dhe kjo pasuri emocionale ka një funksion të rëndësishëm: na informon se si po shkojnë gjërat në lidhje me qëllimet, nevojat, dëshirat, vlerat tona. Në fakt, përballja me situatat e ndryshme që na vë jeta, kërkon mjeshtëri në menaxhimin e emocioneve, në mënyrë që ato të mos na kapin dhe të mos na bëjnë të humbasim kontrollin.
Trashëgimia jonë emocionale
Përvoja emocionale është një nga dimensionet themelore të species njerëzore (dhe jo vetëm njerëzore) dhe përshkon thellë jetën e secilit prej nesh. Emocionet janë baza e cilësisë së marrëdhënieve që krijojmë dhe mbajmë me të tjerët, si në anën pozitive dhe konstruktive (dashuri, mbrojtje, mbështetje, kujdes, harmoni, etj.) dhe në anën negative dhe shkatërruese (zemërimi, agresioni, turp, përbuzje, etj.). Natyrisht, matematika dhe gramatika, për shembull, nuk janë lëndë që fëmija mund t’i mësojë spontanisht; Përballë gjithë kësaj është sigurisht mësimi i një të rrituri. Por fëmijët nuk mësojnë vetëm lëndët shkollore. Emocionet që përjetojnë fëmijët nuk janë diçka që i kanë mësuar nga librat; Të vegjlit mësojnë çdo emocion përmes ndërveprimit të përditshëm me njerëzit përreth tyre.
Fëmijët thithin si sfungjer. Rëndësia e menaxhimit të emocioneve
Tashmë të paktën një herë të gjithë e kemi dëgjuar shprehjen “Fëmijët thithin si sfungjer”. Kjo eshte e vertete. Fëmijët thithin gjithçka. Ata janë në gjendje të perceptojnë gjithçka që ndodh rreth tyre: fjalët, sjelljet dhe, akoma më e habitshme, emocionet e atyre që i rrethojnë. Ata thithin si sfungjer gjithçka që vjen nga njerëzit e rëndësishëm që i rrethojnë; nga prindërit, të afërmit, miqtë, fqinjët. Ata thithin gjithçka që përjetojnë: fjalët, qëndrimet, sjelljet, shprehjet.
Pse fëmijët janë “sfungjer”?
Mendja e fëmijës gjatë viteve të para të jetës nuk funksionon aq mirë sa ajo e të rriturit. Të rriturit zgjedhin informacionin që vjen nga mjedisi dhe ndikon në shqisat: për shembull, kur po ecim në rrugë vëmendja jonë nuk drejtohet te gjithçka rreth nesh, por përqendrohet vetëm në disa aspekte të mjedisit, ato më të rëndësishmet. Do të ishte e pamundur t’i kushtonim vëmendje të detajuar të gjithë njerëzve që takojmë, ngjyrave të mureve në bregdet, hapave që hedhim njëri pas tjetrit për të ecur dhe gjithçka tjetër. Më pas, truri ynë vendos të përzgjedhë disa elementë të spikatur, siç është fakti i ecjes në rrugën e duhur, mospërplasja me kalimtarët e tjerë ose shikimi i rrugës përpara se të kalojë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
