Filozofja dhe shkrimtarja Maura Gancitano shpjegon pse feminizmi nuk është e kundërta e maskilizmit dhe si lëvizja për të drejtat e grave ka ndryshuar vitet e fundit.
Sa herë që një grua e shpall veten feministe është dikush (zakonisht një burrë) që indinjohet dhe merr fjalën për të shpjeguar se feminizmi është si maskilizmi dhe se më së shumti duhet të flasim për barazinë gjinore. Feminizmi nuk është e kundërta e maskilizmit. Feminizmi nuk përjashton dhe nuk ngacmon. Fjala “feminizëm” në enciklopedinë Treccani do të thotë: “Lëvizja për të kërkuar të drejtat e grave (…) e cila shpreson për një ndryshim rrënjësor në shoqëri dhe në marrëdhëniet burrë-grua përmes çlirimit seksual dhe heqjes së roleve që i atribuohen tradicionalisht grave”. Fjala “maskilizëm” përkufizohet si më poshtë: “Termi (…) i përdorur për të treguar polemikisht respektimin e atyre sjelljeve dhe qëndrimeve (personale, sociale, kulturore) me të cilat meshkujt në përgjithësi ose disa prej tyre, do të shprehnin bindjen e epërsisë së dikujt mbi gratë në një nivel intelektual, psikologjik, biologjik, etj.”
Çfarë është maskilizmi?
“Maskilizmi është kultura me të cilën u edukuam – shpjegoi filozofja dhe shkrimtarja Maura Gancitano. Një kulturë sipas së cilës meshkujt janë natyrshëm më të lartë se femrat dhe kjo sjell një sërë përjashtimesh dhe shtypjesh”. Maskilizmi manifestohet në mënyra të shumëfishta, për shembull përmes dhunës fizike, psikologjike ose verbale ose me përjashtim nga vendi i punës. “Shpesh ne as nuk e vërejmë atë. Është aq e lindur për kulturën tonë sa qëndrime të caktuara na duken normale dhe e kemi të vështirë t’i njohim si maskilizëm. Për këtë arsye është mirë të mësojmë të dallojmë dhe kuptojmë nëse diçka që na ndodh, na ndodh sepse jemi gra”.
Çfarë është feminizmi?
Feminizmi është një teori filozofike, një lëvizje dhe një praktikë politike. “Ai lindi si një përpjekje për të qenë pjesë e hapësirës publike, për të marrë përsëri një hapësirë nga e cila gratë ishin përjashtuar gjithmonë”. Që nga esetë dhe studimet e para të fundit të shekullit XIX, lëvizja ka marrë forma dhe objektiva gjithnjë e më të ndryshme. “Sot është më e saktë të flasësh për feminizmat, në shumës, sepse ka kaq shumë rryma të ndryshme si në nivelin akademik ashtu edhe në atë aktivist. Në bazë nuk ka si qëllim përjashtimin e burrave ose t’i bëjë ata të vuajnë atë që kanë vuajtur gratë, por dëshira për të pasur të njëjtat të drejta dhe të njëjtat mundësi. Të drejta që kanë ndryshuar dhe ndryshojnë sipas kohës, historisë dhe vendit”.
Feminizmi ndër-sektorial
Tani po përjetojmë valën e katërt të lëvizjes feministe e cila ka dy karakteristika të rëndësishme që e dallojnë atë. E para është ndërprerja. “Ishte Kimberlé Crenshaw, një juriste dhe aktiviste amerikane, e cila prezantoi konceptin e feminizmit ndërprerës. Kjo rrymë, e cila është mbizotëruese, nuk ka të bëjë vetëm me gratë, por edhe me të gjithë njerëzit e shtypur dhe të margjinalizuar.” Feminizmi ndër-sektorial propozon një model gjithëpërfshirës, i cili nuk fshin burrat, por brenda të cilit të gjithë ata që nuk konsiderohen normalë nga shoqëria, nga gratë te personat me aftësi të kufizuara, duke kaluar përmes komunitetit lgbt, te njerëzit me ngjyrë dhe në përgjithësi të gjitha pakicat kanë të njëjtat të drejta për tu përfaqësuar. Karakteristika e dytë ka të bëjë me internetin dhe rrjetet sociale dhe se si këto e kanë zgjeruar jehonën e reflektimeve feministe. “Bota dixhitale ka kontribuar në përhapjen e lëvizjes feministe – shpjegon filozofi – Grupet dhe kolektivët që më parë numëronin pak njerëz sot arrijnë në miliona. Kjo ka ndryshuar perceptimin e feminizmit dhe të mundësive të tij”.
Feminizmi dhe maskilizmi, nga vjen konfuzioni
Feminizmi është i pakëndshëm, i diskutueshëm dhe nganjëherë i frikshëm. Mbase ky është burimi i përpjekjes për të injoruar kuptimin e tij të vërtetë dhe për ta krahasuar atë me maskilizmin. “Nuk ka pasur kurrë një kohë kur feminizmi është perceptuar si diçka mikpritëse: ai bën pyetje, kjo ju bën t’i kushtoni vëmendje mënyrës se si po silleni dhe flisni. Kjo ju bën të mos ndiheni rehat. Propozimi i një rimendimi të shoqërisë, propozimi i modeleve të reja është diçka që shqetëson: “Bota po ndryshon dhe një reflektim feminist të çon të bësh pyetje shqetësuese që të detyrojnë të pyesësh veten”.
Maskilizmi i dhomës së zhveshjes dhe bisedat e futbollit
Biseda futbolli, dhoma zhveshjesh, ka vende, fizike ose virtuale, ku mbretëron maskilizmi, ku bëhen shaka seksiste, shkëmbehen foto dhe ku burrat besojnë se fjalët dhe veprimet e tyre nuk mund të bëjnë asgjë. Edhe lufta feministe duhet gjithashtu të kalojë nëpër këto vende. Për të parandaluar fakte dhe krime si ajo që i ndodhi mësuesit të Torinos. “Ka ardhur koha që burrat të fillojnë të bëjnë pyetje. Në rastin e mësuesit nga Torino, për shembull, ne duhet të pyesnim veten: “Çfarë të drejte kam për të përhapur këto imazhe?”, “A po lëndoj dikë?” Publikimi i fotografive private do të thotë ushtrim i pushtetit mbi një person tjetër”. Burrat gjithashtu duhet të fillojnë të marrin pozicione. Injorimi nuk mjafton. “Të jesh në një bisedë ku dërgohen përmbajtje të këtij lloji dhe të mos thuash asgjë është një formë bashkëpunimi”.
Të gjithë duhet të jemi feminist
Në vitin 2014 shkrimtarja nigeriane Chimamanda Ngozi Adichie botoi një ese me titull “Ne të gjithë duhet të jemi feminist”, ku shpjegon pse lufta feministe nuk ka të bëjë vetëm me gratë. “Burrat, veçanërisht në Itali, nuk janë mësuar të dëgjojnë por të shpjegojnë. Kjo është arsyeja pse një ndryshim i ritmit dhe pjesëmarrja aktive është e rëndësishme. Privilegji që gëzon një mashkull nuk është faj, por ai mund të ndahet. Feminizmi flet pikërisht për këtë, për të mirën e përbashkët dhe kjo është arsyeja pse është revolucionar”. Dhënia e hapësirës njerëzve që nuk përfaqësohen normalisht, pyetja për pozicionet dhe rolet në shoqëri nuk ka pse të na frikësojë. Kjo është arsyeja pse të gjithë duhet të jemi feminist.
Burimi / https://donna.fanpage.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
