Femra e fortë është një figurë që shpesh ngatërrohet me idenë e pamposhtshmërisë, por në psikologji forca nuk matet me mungesën e dobësive; ajo matet me aftësinë për t’i njohur, pranuar dhe transformuar ato. Lumturia që ajo gjen vetë nuk është një akt egoizmi, por një proces i thellë zhvillimi personal.
Psikologjia pozitive e përshkruan këtë si përvetësim të agjencisë personale, një koncept që Martin Seligman e konsideron themelor për mirëqenien: njeriu i fuqizuar ka aftësinë të krijojë vetë rrethanat që ushqejnë shpirtin e tij, në vend që të presë që ato t’i vijnë nga jashtë.
Femrat e forta e ndërtojnë lumturinë mbi vetëdije. Carl Jung theksonte se “kush shikon jashtë, ëndërron; kush shikon brenda, zgjohet.” Kjo vlen sidomos për gratë që, duke u përballur me pritshmëritë shpesh kontradiktore të shoqërisë, mësojnë se lumturia e vërtetë nuk është një rol i luajtur për të tjerët, por një ndjenjë e jetuar për veten. Në procesin e reflektimit të brendshëm, ato krijojnë një hartë psikologjike që i orienton drejt asaj që u takon me të vërtetë, jo drejt asaj që u kërkohet.
Ky proces kërkon autonomi emocionale, një koncept që femra e fortë e ndërton me kohë. Brené Brown thekson se kur një grua vendos kufij të shëndetshëm, ajo jo vetëm mbron energjinë e saj, por edhe afirmon vlerën e vet. Kufijtë janë forma praktike e vetëdashurisë, dhe vetëdashuria nga ana tjetër është baza e lumturisë që nuk varet nga miratimi i tjetrit. Një grua e fortë nuk i kërkon lumturisë të vijë nga dikush tjetër, sepse e di se marrëdhëniet më të shëndetshme lindin kur dy persona takohen si dy botë të plota, jo si dy boshllëqe që kërkojnë të plotësohen.
Në zhvillimin e identitetit femëror, perspektiva e Erik Erikson ofron një qasje të qartë: personaliteti i qëndrueshëm lind nga kapërcimi i krizave të brendshme me integritet. Femrat që kanë mësuar të qëndrojnë më këmbë kanë kaluar shpesh përmes sfidave që i kanë nxitur të zhvillojnë qëndrueshmërinë, aftësinë psikologjike për t’u ngritur edhe kur rrëzohen. Qëndrueshmëria, sipas psikologes Ann Masten, nuk është diçka e jashtëzakonshme; ajo është “forcë e zakonshme e ndërtuar mbi burime të zakonshme”, duke përfshirë ndjenjën e kompetencës, mbështetjen sociale dhe besimin në vetvete.
Femra e fortë nuk është gjithmonë e vetmuar, por është gjithmonë e vetë-mjaftueshme. Diferenca është thelbësore. Ajo mund të ndërtojë marrëdhënie të thella, por nuk mbështetet te to për të përcaktuar identitetin e saj. Kjo lidhet me konceptin e vetërealizimit që Abraham Maslow e vendos në majën e piramidës së tij të nevojave: njeriu arrin lumturinë më të plotë kur bëhet versioni më i mirë i vetes, jo kur plotëson pritshmëritë e botës.
Në shoqërinë moderne, ku femrat shpesh luftojnë me mbingarkesën emocionale, profesionale dhe familjare, aftësia për të gjetur lumturinë vetë bëhet edhe një akt emancipimi psikologjik. Ajo tregon se gruaja nuk është më thjesht një rol i paracaktuar, por një qenie me nevoja, dëshira dhe objektiva personale. Kjo është arsyeja pse gratë e forta e gjejnë lumturinë brenda vetes: sepse aty nuk ka zëra që i urdhërojnë, por vetëm një zë që i fton të jenë të vërteta.
Në fund, lumturia që ato ndërtojnë është e qëndrueshme, sepse rrjedh nga vetëdija, nga vlera, nga guximi për të qenë autentike. Femrat e forta e dinë se lumturia nuk është dhuratë, por krijim, një akt i heshtur por i fuqishëm, një proces i gjatë por i bukur. Ato e gjejnë lumturinë vetë, jo sepse nuk kanë nevojë për të tjerët, por sepse e kanë mësuar se burimi kryesor i dritës së tyre është brenda tyre.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
