Sinesthesia është një gjendje neurologjike në të cilën informacioni që synon të stimulojë një nga shqisat stimulon disa prej tyre. Njerëzit që kanë sinestezi quhen sinestetë. Fjala vjen nga greqishtja ku “synth” do të thotë “së bashku” dhe “ethesia” do të thotë “perceptim”. Sinaestetët shpesh mund ta “shohin” muzikën si ngjyrë kur e dëgjojnë atë dhe “të shijojnë” teksturat si “të rrumbullakëta” ose “të mprehta” kur hanë ushqime.
Studiuesit nuk janë ende të sigurt se sa e zakonshme është sinestezia. Një studim i vitit 2006 propozoi që ajo ndodh në 2 deri në 4% të popullsisë.
Shembuj të sinestezisë
Nëse keni sinestezi, mund të vini re se shqisat tuaja priren të përzihen së bashku, duke i dhënë perceptimeve tuaja për botën një dimension shtesë. Ndoshta sa herë që kafshoni një ushqim, ndjeni edhe formën e tij gjeometrike: të rrumbullakëta, të mprehta ose katrore. Ndoshta kur ndiheni emocionalë për dikë që doni, mund të mbyllni sytë dhe të shihni disa ngjyra.
Ju mund t’i lexoni këto fjalë me një sërë zërash shoqërues në kokën tuaj, duke karakterizuar secilën fjali me identitetin e saj. Të gjitha këto përvoja janë shembuj të sinestezisë.
Simptomat e sinestezisë
– perceptime të pavullnetshme që mbivendosen midis shqisave (shijimi i formave, dëgjimi i ngjyrave, etj.)
– stimuj ndijor që vazhdimisht dhe në mënyrë të parashikueshme shkaktojnë ndërveprim midis shqisave (p.sh., sa herë që shihni shkronjën A, e shihni atë të kuqe).
Trajtimet
Nuk ka trajtim për sinestezinë. Biseda me një profesionist të shëndetit mendor mund t’ju ndihmojë gjithashtu të shihni vlerën që sinestezia mund t’i shtojë jetës tuaj. Në vend që të keni një anë dominuese të trurit – djathtas ose majtas – mund të zbuloni se të dyja anët e trurit harmonizohen mirë.
Testimi për sinestezi
Vendosni muzikë klasike dhe mbyllni sytë. Zgjidhni një këngë me të cilën nuk jeni njohur përpara se të qetësoheni. Çfarë ngjyre ka muzika? A duket se çdo instrument ka një ngjyrë të ndryshme? A keni një komponent të fortë vizual krahas asaj që po dëgjoni? Nëse po, mund të keni sinestezi.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
