I rëndësishëm për mirëqenien e kockave dhe dhëmbëve, fosfori është një makromineral thelbësor për të na mbajtur të shëndetshëm. Le të zbulojmë funksionet e tij dhe të gjitha ushqimet që të jemi në gjendje ta marrim atë në mënyrë korrekte.
Përfitimet e fosforit
Për të qëndruar të shëndetshëm, trupat tanë kanë nevojë për një gamë të gjerë lëndësh ushqyese. Lista përfshin substanca të tilla si kalcium, magnez, kalium, si dhe një sërë vitaminash që kryejnë funksionet më të ndryshme. Lista e këtyre elementeve thelbësorë përfshin gjithashtu fosforin, i cili është minerali i dytë më i bollshëm në trupin tonë. Rreth 85% e totalit gjendet në kocka, ndërsa pjesa tjetër depozitohet në indet e buta dhe lëngjet jashtëqelizore. Le të shkojmë në detaje, duke zbuluar vetitë kryesore të fosforit dhe rolin e tij në ruajtjen e mirëqenies sonë psiko-fizike.
Çfarë është fosfori?
Fosfori është një nga mineralet e ndryshme për të cilat trupi i njeriut ka nevojë në sasi të mëdha, karakteristikë kjo që i jep titullin “makro-mineral” ose “makro-element”.
Në fakt është një substancë thelbësore në transformimet e energjisë në nivelin qelizor. Fosfori është gjithashtu shumë i rëndësishëm për mirëqenien e kockave dhe dhëmbëve, kontribuon në mekanizmin e rregullimit të PH dhe luan një rol aktiv në konstituimin e ADN-së dhe ARN-së, disa sheqernave dhe proteinave të caktuara.
Karakteristikat e fosforit
Cilat janë, dhe më konkretisht, funksionet e kryera nga ky makro-element? Ndër aktivitetet e ndryshme të kryera, fosfori:
Është i dobishëm për të mbështetur thithjen e kalciumit në zorrë
Është thelbësor në procesin e formimit të kockave dhe në rritjen e organizmit
Ndihmon në aktivizimin e vitaminave në trupin tonë, përfshirë atë të vitaminës D
Ndihmon për të formuar elementë të tjerë të rëndësishëm si enzimat
Rregullon procese të ndryshme biokimike, përfshirë edhe marrjen e glukozës
Stimulon tkurrjen e muskujve
Ka një efekt pozitiv në tru, duke ndihmuar kundër lodhjes mendore dhe duke përmirësuar energjitë psikike
Gjallëron në rast të lodhjes dhe gjendjeve depresive
Zbut nervozizmin dhe ndihmon për të mbajtur nën kontroll ndryshimet e humorit në lidhje me sindromën para menstruale dhe menopauzën
Ku gjendet fosfori?
Burimet përmes të cilave mund të marrim sasinë e duhur të fosforit vijnë nga bota shtazore dhe bimore. Ka disa ushqime që e përmbajnë këtë makro-element. Ndër burimet shtazore mund të përfshijmë qumështin, djathin, të verdhën e vezës dhe peshkun.
Ushqime të pasura me fosfor
Në listën e burimeve bimore në vend të kësaj mund të përfshijmë:
Drithërat
Gruri
Bishtajoret
Portokallet
Kumbullat
Dateri
Kuinoa
Farat e vajit
Disa lloje arrash janë gjithashtu burim i fosforit, duke përfshirë bajamet, arrat dhe fëstëkët.
Marrja ditore e fosforit
Në përgjithësi, një dietë e plotë dhe e ekuilibruar është në gjendje të plotësojë kërkesat ditore të fosforit. Dozat e rekomanduara ditore janë 800 mg fosfor, bazuar në vlerën referuese evropiane. Sidoqoftë, sasitë mund të ndryshojnë në varësi të kushteve specifike, të tilla si shtatzënia ose ushqyerja me gji.
Mungesa e fosforit: simptomat
Pasoja të ndryshme për trupin mund të vijnë nga një mungesë e fosforit. Një mungesë mund, për shembull, të përkthehet në demineralizim të kockave ose probleme të tjera të tilla si dobësia e dhëmbëve, sëmundjet e zemrës, astma, atonia muskulare, ndjenja e përgjithshme eplogështie, dobësim, nervozizëm dhe stres. Ka disa grupe që mund të jenë në rrezik të mungesës së fosforit. Midis këtyre mund të kujtojmë diabetikët, njerëzit që vuajnë nga sëmundja e veshkave ose ata që preken nga problemet e keqthithjes së zorrëve, si në rastin e celiakëve.
Një tepricë e fosforit në trup mund të shkaktojë një çekuilibër në asimilimin e saktë të kalciumit. Një nga shkaqet e ndryshimit që mund të ndodhë midis dy mineraleve, parashikohet në konsumin e sheqerit të bardhë.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi NonSprecare
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
