“Kur mbaron një dashuri”, një këngë e kënduar nga Riccardo Cocciante. Në tekstin e saj ai përshkroi disa ndjesi që të kujtojnë shenjat dhe simptomat e dhimbjes së zemrës. Duke kaluar nga muzika në realitet, një dashuri që përfundon duke prekur psikikën mund të ketë gjithashtu pasoja në mekanizmat e inflamacionit, duke rritur pragun e rrezikut për probleme kardiovaskulare, si p.sh. këputja e një pllake aterosklerotike përgjatë një arterie me pasojë bllokimin e qarkullimit të gjakut ose shfaqjen e miokarditit.
Të paktën te meshkujt, këta mekanizma mund të favorizojnë gjithashtu një rritje të përkohshme të rreziqeve për zemrën, edhe sepse shpesh shtojnë vetminë dhe zakonet e këqija që mund të përkeqësohen kur mbeten vetëm, nga konsumimi i tepërt i alkoolit deri te pirja e duhanit. Për të zbuluar këtë sekret, duke paralajmëruar ata që kanë një sërë marrëdhëniesh të palumtura pas tyre dhe për këtë arsye e gjejnë shpesh veten vetëm, është një kërkim origjinal i kryer në Danimarkë nga ekipi i koordinuar nga Rikke Lund dhe Karolina Koch, nga Departamenti i Mjekësisë Sociale të Universitetit të Kopenhagës.
Studimi, i botuar në Journal of Epidemiology & Community Health ekzaminoi më shumë se 4800 njerëz midis moshës 48 dhe 62 vjeç, duke i kushtuar vëmendje të veçantë përfundimit të një ose më shumë idileve në periudhën e vëzhgimit dhe numrit të viteve që pjesëmarrësit kishin kaluar vetëm. Informacioni është marrë nga një bazë të dhënash kombëtare, Biobanka e Kopenhagës Aging and Midlife dhe përfshinte padyshim parametra të tillë si pesha trupore, zakonet e jetesës, vlerësimi i personalitetit dhe padyshim – kjo është risia – prania e inflamacionit duke marrë parasysh dy parametra që hyjnë në këtë lojë reagimi: interleukin-6 (IL-6) dhe proteina C Reaktive.
Vlerat më të larta të këtyre dy parametrave u vunë re te meshkujt që kishin pasur një numër më të lartë “përplasjesh” në jetën e çiftit, me norma të barabarta me mesatarisht 17% më shumë krahasuar me grupin e kontrollit. Periudha e vetmisë së zgjatur ndikoi gjithashtu në këtë shifër, të paktën në popullatën mashkullore: ata që kaluan shtatë ose më shumë vite vetëm e gjetën veten me nivele më të larta të treguesve të inflamacionit deri në 12% me kalimin e kohës, përsëri në krahasim me ata që në vend të kësaj jetonin në paqe me partnerin. Tek femrat nuk u vu re e njëjta situatë.
Sipas studiuesve danezë kjo mund të lidhet me madhësinë e vogël të kampionit femëror, më pak se një e treta e popullsisë së studiuar, por edhe me mënyrat e ndryshme të reagimit: në përgjithësi, në fakt, gratë priren të përvetësojnë dhimbjen për fundin e një marrëdhënieje, me tipare që mund të shkojnë më lehtë drejt depresionit (gjithashtu një faktor rreziku kardiovaskular), ndërsa meshkujt kanë një tendencë më të madhe për të eksternalizuar shqetësimin që lidhet me vetminë, me zakonet e jetesës jo të shëndetshme dhe konsumimin e alkoolit. Ndërkohë që parametrat e inflamacionit janë rritur tek njerëzit që kane qenë më shpesh (dhe më gjatë) vetëm, gjendja mund të shoqërohet me një gjasë më të madhe për të zhvilluar sëmundje kardiovaskulare dhe diabet, thonë studiuesit.
“Tani e dimë se inflamacioni luan një rol kyç në sëmundjet koronare të zemrës dhe aterosklerozën në përgjithësi – komenton Ciro Indolfi, President i Shoqatës Italiane të Kardiologjisë (SIC). Qelizat e sistemit imunitar luajnë një rol në lezionet e hershme aterosklerotike, duke përshpejtuar përparimin e stenozës dhe aktivizimin e inflamacionit, i cili më pas mund të çojë në infarkt të miokardit. Disa qeliza të bardha të gjakut, të quajtura qeliza T, luajnë një rol kyç në sistemin imunitar sepse ato përcaktojnë se si trupi reagon ndaj disa patogjenëve. Citokinat e prodhuara nga qelizat T shkaktojnë prodhimin e molekulave të tilla si interleukina 6 dhe proteina reaktive C. Në këtë mënyrë, aktivizimi i një numri të kufizuar të qelizave imune mund të inicojë një kaskadë të fuqishme inflamatore. Kështu ateroskleroza, shkaku kryesor i sulmit në zemër, është në thelb një sëmundje inflamatore me të cilën mekanizmat imunitar dhe faktorët e rrezikut metabolik ndërveprojnë për të filluar riprodhimin dhe aktivizimin e lezioneve në pemën koronare”.
Me pak fjalë: duhet t’i kushtojmë vëmendje inflamacionit nëse është e vërtetë që disa vite më parë mendohej se trajtimi i hiperkolesterolemisë dhe hipertensionit mund të eliminonte sëmundjet koronare deri në fund të shekullit të njëzetë, sëmundjet kardiovaskulare mbeten sot shkaku më i zakonshëm i vdekjeve. “Këto fakte na detyrojnë të marrim parasysh edhe faktorët e rinj të rrezikut, siç janë ata të përshkruar në këtë studim, për të rritur parandalimin dhe trajtimin – përfundon eksperti. Pra, duhet t’u këshillojmë veçanërisht atyre që kanë humbur partnerin e tyre një vëmendje më të madhe ndaj faktorëve të rrezikut si p.sh. duhanpirja, alkooli i tepërt, dieta me shumë yndyrë, pasiviteti fizik dhe kontrolli i kujdesshëm i hipertensionit, diabetit dhe kolesterolit për të shmangur rritjen e atakut në zemër dhe sëmundjeve të tjera kardiovaskulare”.
Parandalimi
Me pak fjalë, parandalimi mbetet çelësi themelor. Për ata që jetojnë një lidhje të lumtur dhe veçanërisht për ata që janë vetëm.
Burimi / https://www.repubblica.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
