Sjellja etike e njeriut duhet të bazohet në mënyrë aktive në solidaritet, edukim, lidhje dhe nevoja sociale. Njeriu do të ishte pak i dobishëm nëse do të ishte e nevojshme ta kontrollonte atë me frikën e ndëshkimit dhe shpresën e shpërblimit pas vdekjes. – (Albert Einstein)
Ne jetojmë në një botë që ka harruar kuptimin më të vërtetë të solidaritetit. Gjithkush mendon për individualitetin e tij, për grumbullimin e sendeve, parave, për nxitimin, gjithmonë dhe në çdo rast. Dhe kjo mënyrë jetese na bën të trishtuar, të vetmuar, të sëmurë. Ne kemi gjithçka, por na mungon gjithçka.
Photo/Luca Bruno – LaPresse
Pastaj ndodh një ngjarje dramatike si përmbytjet që po godasin aq fort Emilia Romagna-n dhe njerëzit e përfshirë në katastrofë në mënyrë të pabesueshme ringjallen: ata kanë humbur gjithçka, por ndihen të gjallë, duan të ndihmojnë, këndojnë, përkulen për të shpëtuar jetë, për të pastruar shkollat, shtëpitë, rrugët. Edhe më të vegjlit duket se kthehen në jetë, duke e gjetur spontanisht veten së bashku me bashkëmoshatarët e tyre për t’i dhënë dorën. Pa dashur asgjë në këmbim! Të ndihmosh të tjerët, së bashku me të tjerët, është shpërblimi më i madh në vetvete. Këtu më në fund del në skenë solidariteti: njerëzit aktivizohen, fizikisht dhe mendërisht, ndihen të lidhur me ata që janë në vështirësi, në tragjedi rizbulojnë vëllazërinë e vërtetë njerëzore. Një gjendje e shpirtit njerëzor që nuk mund të kërkohet, të mësohet dhe akoma më keq të detyrohet: ai jeton brenda çdo individi, ai vetëm duhet të zgjohet!
“Dhemshuria nuk është një marrëdhënie midis shëruesit dhe të plagosurit. Është një marrëdhënie mes të barabartëve. Vetëm kur e njohim errësirën tonë, mund të jemi të pranishëm në errësirën e të tjerëve. Dhembshuria bëhet e vërtetë kur njohim njerëzimin tonë të përbashkët.” – (Pema Chödrö)
Pra, pyesim veten: pse ky solidaritet që është baza e mirëqenies sonë psikofizike si individë zgjohet vetëm gjatë tragjedive dhe katastrofave? Pse mënyra jonë e përditshme e jetesës nuk e lejon këtë zgjim?
Solidariteti, i kuptuar si një qëndrim spontan i ndihmës ndaj të tjerëve pa asnjë lloj kthimi, kujdeset për njeriun: e ushqen, e pasuron, e bën të ndihet si vëlla me botën, e bën të perceptojë veten si pjesë e natyrës. nuk ndahet nga asnjë formë jete. Është një zjarr i jetës që ndez gjithçka, është burimi i paqes, i gëzimit, i një vizioni të hapur e të besueshëm për jetën dhe manifestimet e saj, çfarëdo qofshin ato.
Mënyra jonë e përditshme e jetës, e mbyllur në shtëpitë tona, vetëm, me kaq shumë objekte që zëvendësojnë njerëzit, me frikë nga bota, të përqendruar në të njëjtat mendime si gjithmonë, të edukuar në konkurrencë, pasurim material, pesimizëm, është një gjendje që shuan, asgjëson. dhe tjetërson solidaritetin. Kur e gjithë kjo mënyrë jetese fshihet, mbytet nga një përmbytje ose shkatërrohet nga një tërmet, ne çlirohemi nga zinxhirët që burgosin thelbin e jetës, zgjohemi, zgjohemi nga apatia jonë. Ne nuk kemi më asgjë, por në realitet kemi gjithçka: njerëzimi ynë kthehet!
Solidariteti është ndërgjegjësimi i përkatësisë në një komunitet që është aq i madh sa bota. – (Fabrizio Caramagna)
Ngjarjet e jetës janë mjeshtra të pamëshirshëm, sa më të forta dhe më dramatike të jenë, aq më shumë na bëjnë të kuptojmë rrugën që duhet ndjekur, me kusht që zemrat tona të jenë gati për të marrë mësimin. Nëse, nga ana tjetër, të gjithë jemi ende të përqendruar te vetja dhe te besimet tona, ne fillojmë të luajmë rolin e viktimës dhe humbasim mundësinë për të mësuar mësimet e çmuara të jetës.
Jo gjithmonë duhen ngjarje të tilla katastrofike si përmbytjet, tërmetet apo aksidentet për të ndryshuar kursin. Duke qenë në gjendje për të kapur mesazhet e ekzistencës çdo ditë, mund të merren vendime të rëndësishme që synojnë ta kthejnë njeriun në rrugën e duhur, duke humbur zakonet e vogla të vjetra dhe duke i zëvendësuar ato me veprime, mendime dhe sjellje të shëndetshme dhe njerëzore. Nëse, për shembull, dëshironi të përpiqeni të rindezni flakën e solidaritetit të vërtetë (që, ju kujtojmë, është ushqimi i shpirtit njerëzor, sepse të qëndrosh në një lidhje empatike me të tjerët do të thotë të pasurohesh), thjesht provoje në jetën tuaj të përditshme. për të eliminuar të tepërt. Janë këshilla të përsëritura shumë herë, por që mund të bëjnë vërtet ndryshim: çlirohemi nga objektet e padobishme, nga marrëdhëniet toksike që nuk na lejojnë të marrim rrugën tonë, t’u themi jo kërkesave nga bota që nuk na përkasin, i japim hapësirë reale qenies sonë, duke vendosur të pushtojmë kohën tonë në mënyrë konstruktive dhe jo shkatërruese, duke e lejuar veten të ekzistojmë pa ndjenja faji, turpi, frikëra të ndryshme.
Ndërsa vërshimi i këtyre ditëve ka sjellë shkatërrime, vdekje dhe baltë, edhe ne jemi thirrur të fusim duart në llumin tonë të brendshëm. Që më pas të pastrojmë veten dhe të rilindim. Me një shtysë tjetër, me një mënyrë tjetër jetese, më të matur, më të thellë, më të vërtetë. Atëherë po, flaka e solidaritetit do të ndizet vetvetiu sepse më në fund do të ketë hapësirën të shkëlqejë.
Solidariteti i njerëzimit nuk është vetëm një shenjë e bukur dhe fisnike, por një domosdoshmëri urgjente, një ‘të jesh apo të mos jesh’, një çështje jete a vdekjeje. – (Immanuel Kant)
Ne jetojmë shumë të hutuar dhe solidariteti, dhembshuria dhe ndjeshmëria nuk mund të lulëzojnë në shkretëtirën e pavëmendjes. Për të qëndruar zgjuar ndaj ekzistencës jemi thirrur të themi jo, të peshojmë shumë mirë po-të që jemi të gatshëm të pranojmë, të perceptojmë dhe të njohim njëri-tjetrin në thellësi për të mos ngatërruar veten me idealet e botës që nuk janë tonat. , për të rishikuar prioritetet tona të vërteta, për të gjetur veten në vetmi, në heshtje, në boshllëkun pasurues të vetes sonë. Le të përpiqemi të mos shpërqendrohemi nga zhurma e botës për të qëndruar në qendër të vetvetes dhe kështu t’i japim jetë dhe energji të re ndjenjës sonë të solidaritetit që mezi pret të veprojë në ekzistencë.
Solidariteti nuk mund të edukohet
Siç thamë më parë, solidariteti është një përvojë njerëzore që ka të bëjë më shumë me instinktin sesa me mendjen. Është si dashuria: nuk mund të mësohet, thjesht ndodh. Për ta realizuar dhe për t’i dhënë hapësirë për zgjerim, duhet përqendrim, vëmendje, ndërgjegjësim. Për të ndihmuar fëmijët dhe adoleshentët të ushqejnë këtë anë njerëzore, mjafton të heqësh e jo të shtosh (objekte, eksperienca joedukative), mjafton t’i bësh të rriten duke u përballur me vështirësi në vend që të zgjidhësh gjithçka për ta, mjafton të besosh mjafton t’i lëmë të eksperimentojnë pa autoritet dhe të fortë dhe po të gëzuar e të lirë. Edhe këtu sa punë janë thirrur të bëjnë edukatorët dhe prindërit për të pastruar arsimin nga gjithçka që shoqëria e quan të tillë por në realitet nuk është!
Ne jemi në këtë Tokë për të gjetur njëri-tjetrin, për të mos rënë në grackën e shpërqendrimit, për të kapërcyer kufijtë tanë, për të kërkuar të Vërtetën! Pra, le të përpiqemi të gjithë të jetojmë në një mënyrë më të vërtetë: kjo është mënyra e vetme për të qenë në gjendje të ktheheni në të qenit më njerëzor!
* Elena Bernabè, psikologe, shkrimtare
Burimi Eticamente
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
