Gështenjat janë një frut i lashtë dhe falë formës së tyre të veçantë dhe lëkurës me gjemba që i përmban ato konsiderohen si një nga simbolet më të shijshme dhe më përfaqësuese të stinës së vjeshtës. Në të kaluarën janë konsideruar si një ndër ushqimet e varfra, sot ato janë protagonistet e tryezave tona të pjekura, të ziera, të thata ose si ëmbëlsira.
Origjina prehistorike dhe suksesi i përjetshëm: disa gjetje fosile dëshmojnë për praninë e kësaj peme qysh 10 milionë vjet më parë. Në Romën e lashtë këto fruta shiteshin në tregjet e frutave dhe ashtu si rrushi, ofroheshin si dhurata nga të rinjtë e dashuruar për të dashurit e tyre. Në Mesjetë, gështenjat nuk ishin vetëm fruta sezonale, por madje u bënë një çip negociatash dhe një mënyrë pagese, ashtu si gruri; në fund të shekullit të pesëmbëdhjetë, të karakterizuar nga luftëra dhe uri, për shkak të mungesës së drithërave, mielli i gështenjës përjetoi një përhapje të madhe dhe u përdor për prodhimin e bukës, ndoshta i përzier me miellra të tjerë si thekra: dhe për këtë arsye gështenjat ishin riemëruar “buka e të varfërve”.
Për të mbajtur nën kontroll kolesterolin: gështenjat janë të ulëta në yndyrë, por kanë një përmbajtje të lartë fibrash dhe për këtë arsye janë aleatë të shkëlqyer për të luftuar nivelet e larta të kolesterolit. Sidoqoftë, nëse jemi në një dietë me kalori të ulët është më mirë të mos e teprojmë me sasitë, sepse gështenjat janë të pasura me karbohidrate komplekse, të cilat me gatimin transformohen pjesërisht në sheqerna: prandaj ato bëhen shumë të ëmbla, por gjithashtu të dëmshme për ata që janë në dietë ose vuajnë nga diabeti. Ndër elementët ushqyes të pranishëm në gështenja, spikat kaliumi dhe vitamina B, por nuk duhet të anashkalohet kontributi i fosforit, squfurit, magnezit, kalciumit, klorit dhe hekurit, Vitaminës C dhe acidit folik.
Aleatët e linjës: falë përmbajtjes së lartë të fibrave, gështenjat japin një ndjenjë të lartë të ngopjes. Konsumimi i tyre në fund të një vakti është një strategji e shkëlqyer për t’u ndjerë të kënaqur dhe të mos ndjeni nevojën për të ëmbëlsuar më tej qiellzën. Jo vetëm kaq: fibrat e tretshme pengojnë veprimin e enzimave tretëse në zorrë, duke zvogëluar thithjen e karbohidrateve, yndyrave dhe proteinave; ato gjithashtu rregullojnë sheqerin në gjak dhe nivelet e kolesterolit. Të pasura me karbohidrate komplekse, gështenjat janë në gjendje të zëvendësojnë një pjesë të drithërave ose bukës dhe janë një alternativë e jashtëzakonshme në rast të intolerancës ndaj glutenit dhe për ata që vuajnë nga sëmundja celiac.
Për funksionimin e zorrëve: përmbajtja e lartë e celulozës në gështenjë e bën atë një aleat të vlefshëm për funksionimin dhe rregullsinë e mirë të zorrëve. Këto fruta gjithashtu kanë veti të mira anti-inflamatore falë pranisë së acideve fenolike, të cilat njihen për fuqinë e tyre antioksiduese dhe dobinë në kundërveprimin e formimit të radikalëve të lirë. Ato janë gjithashtu të pasura me kalium, një mineral thelbësor për funksionimin e duhur të trupit dhe që së bashku me natriumin rregullojnë ekuilibrin e ujit.
Për një meze të lehtë: gështenja është perfekte si një thyerëse e urisë, që ka një fuqi të madhe ngopëse dhe nuk është për t’u habitur që ajo ka fituar pseudonimin e “bukës që rritet në pemë”. Sidoqoftë, kushtojini vëmendje marrjes së kalorive: gështenjat janë të pasura me karbohidrate deri në atë pikë sa 100 gram gështenja të pjekura sigurojnë pothuajse 200 kalori, kështu që është mirë t’i kushtoni vëmendje porcioneve.
Për hidratim të lartë: gështenjat nuk janë të mira vetëm për t’u ngrënë, por janë edhe një aleat i padyshimtë i bukurisë. Përmbajtja e mirë antioksidante e bën këtë frut perfekt për përmirësimin e hidratimit të lëkurës dhe riparimin e dëmtimeve të shkaktuara nga rrezet ultraviolet, ndërsa vitamina C është e dobishme për prodhimin e kolagjenit, thelbësore për të siguruar elasticitet dhe tonifikim në lëkurë.
Për të rritur energjinë: falë pranisë së niseshtesë dhe sheqernave të thjeshta, gështenjat janë një burim i jashtëzakonshëm energjie. Ato janë të pasura me vitamina B2 dhe PP thelbësore për shëndetin e indeve dhe me acid folik, veçanërisht i rëndësishëm gjatë shtatzënisë, thelbësor në parandalimin e keqformimeve kongjenitale, si dhe në sintezën e ADN-së, proteinave dhe hemoglobinës. Nëse jemi veçanërisht të lodhur ose të stresuar, ngrënia e gështenjave mund të jetë një ilaç i shkëlqyer natyror, gjithashtu i dobishëm në rastet e humbjes së oreksit ose kur kërkohet një dietë restauruese.
Për kujdesin e fytyrës: përdorni gështenja për rutinën e bukurisë, sidomos nëse kemi një tendencë për lëkurë të përzier. Për të përgatitur një maskë me një rezultat të garantuar, do të jetë e mjaftueshme të zieni frutat dhe të grini tulin; për një efekt edhe më të kënaqshëm shtoni lëng portokalli. Nëse, nga ana tjetër, duam të marrim një efekt ushqyes, shtojmë qumësht dhe mjaltë në purenë e gështenjës, ndërsa për të siguruar një ngjyrë të ndritshme shtojmë disa lugë kos natyral.
Për bukurinë e flokëve: veçanërisht në vjeshtë kujdesi për flokët është një domosdoshmëri. Me ndihmën e çmuar të gështenjave, të kesh flokë të butë dhe me shkëlqim është shumë e lehtë, mjafton të përdorësh ujin e përftuar nga zierja e tyre, me të cilin shpëlajmë flokët pas larjes duke shtuar dy lugë gjelle vaj ulliri dhe dy lugë çaj kamomili.
Për një scrub të ëmbël dhe natyral: gjithmonë me temën e estetikës dhe kujdesit ndaj vetes, mund t’i drejtohemi edhe një herë gështenjave, të cilat janë gjithashtu të dobishme për të pasur një lëkurë të butë dhe rrezatuese në të gjithë trupin. Ne përziejmë miellin e gështenjës me ujë dhe shtojmë disa pika vaj bajame të ëmbël ose mjaltë: bërja e një pastrimi delikat do të jetë shumë e thjeshtë dhe do të na japë mirëqenie dhe bukuri.
Burimi / https://www.tgcom24.mediaset.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
