“Nëse i gjykon njerëzit, atëherë nuk do të kesh kohë për t’i dashur ata.”- Nënë Tereza
Një thënie e thjeshtë, por me një thellësi që tejkalon kohën dhe kulturat. Nënë Tereza, figura e përulësisë dhe dashurisë së pakushtëzuar, na kujton se të gjykosh të tjerët është një barrë që na ndalon nga akti më i madh njerëzor: dashuria. Por çfarë kuptimi ka kjo në ditët tona?
Rrjetet sociale: Gjykimi i përditshëm i shpejtë
Jetojmë në një kohë ku opinioni është bërë një reagim i menjëhershëm, shpesh pa mendim të thellë. Në rrjete sociale, njerëzit ndihen të autorizuar të japin gjykime për jetën, pamjen, zgjedhjet dhe gabimet e të tjerëve. Njerëz të panjohur sulmohen publikisht për një fjali, një pamje, apo një mendim ndryshe. E gjithë kjo ndodh në sekonda – pa njohje, pa kontekst, pa mëshirë.
Ndërkohë, po harrojmë të pyesim: Kush është ky njeri në të vërtetë? Çfarë po kalon? Çfarë ka ndjerë? A ka nevojë për gjykimin tim apo për mirëkuptim?
Gjykimi si barrierë ndaj dashurisë
Gjykimi është një veprim që ndan. Ai vendos distanca mes nesh dhe tjetrit. Kur gjykojmë, e shikojmë tjetrin si “të ndryshëm”, “të gabuar” apo “më pak të denjë”. Kjo na pengon të ndërtojmë ura, të afrohemi, të ofrojmë mbështetje. Dashuria, përkundrazi, kërkon pranimin e të tjerëve me gjithë të metat, dhimbjet dhe kontradiktat e tyre. Dashuria kërkon durim, dëgjim dhe përpjekje për të kuptuar – gjëra që kërkojnë kohë dhe zemër të hapur. Aty ku mbizotëron gjykimi, dashuria nuk ka vend.
Mësimi i Nënë Terezës: Të shohësh njeriun përtej gabimeve
Nënë Tereza kaloi jetën me njerëz që shoqëria i kishte harruar: të varfër, të sëmurë, të vdekur, të përjashtuar. Ajo nuk pyeste për të kaluarën e tyre, për zgjedhjet apo mëkatet e tyre. Ajo i shihte si qenie njerëzore që kishin nevojë për dashuri. Ajo thoshte: “Ne nuk mund të bëjmë gjëra të mëdha, por mund të bëjmë gjëra të vogla me dashuri të madhe.” Kjo filozofi është sfidë për ne sot. Në vend që të kërkojmë të jemi të drejtë apo superiorë, a mund të përpiqemi të jemi më të dhembshur?
Si ta zbatojmë këtë mesazh në jetën tonë?
Reflektim para se të gjykojmë: Kur ndiejmë dëshirën për të gjykuar dikë, mund të ndalemi për një moment dhe të pyesim veten: Çfarë do të bëja unë në vendin e tij/saj?
Dëgjim i sinqertë: Të dëgjosh dikë pa ndërprerje, pa paragjykim, është një formë e dashurisë.
Mbështetje, jo përçmim: Njerëzit që bëjnë gabime kanë nevojë më shumë për ndihmë sesa për dënim.
Edukim për empati: Fëmijët, të rinjtë, komunitetet – të gjithë mund të mësojnë ta vlerësojnë të ndryshmen dhe jo ta përçmojnë.
Në vend të përfundimit: Një thirrje e heshtur për dashuri
Bota nuk ka nevojë për më shumë gjykim. Ka mjaft ndarje, urrejtje dhe përbuzje. Ka më shumë se kurrë nevojë për pranueshmëri, dhembshuri dhe dashuri. Thënia e Nënë Terezës na kujton se kjo nuk është një teori e lartë morale – është një mënyrë jetese.
Prandaj, herën tjetër kur të tundohesh të gjykosh dikë – ndalo, frymo thellë dhe kujto:
“Nëse i gjykon njerëzit, atëherë nuk do të kesh kohë për t’i dashur ata.”
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
