Nga pikëpamja e trurit dhe ndjenjave, dashuria nuk është thjesht ndjenjë, është një përvojë neurologjike intensive. Kur gratë bien në dashuri, shpesh vërehet një ndryshim i dukshëm në mënyrën si mendojnë, ndihen dhe veprojnë. Shprehja “e humbën mendjen nga dashuria” nuk është thjesht metaforë poetike – ajo ka mbështetje në shkencën e trurit dhe psikologjinë emocionale.
Çfarë ndodh në trurin e një gruaje të dashuruar?
Studime neuropsikologjike kanë treguar se në fazën e parë të dashurisë romantike, në tru aktivizohen zona të ngjashme me ato që përfshihen në varësi ndaj drogës. Kur gratë janë të dashuruara:
-Rritet niveli i dopaminës, neurotransmetuesi i kënaqësisë dhe motivimit. Kjo i bën ndjenjat e dashurisë të forta dhe shpesh euforike.
-Ulet aktiviteti në korteksin prefrontal, pjesa e trurit që merret me logjikën dhe gjykimin kritik. Kjo mund të shpjegojë pse dikush mund të bëjë zgjedhje të pazakonshme kur është i dashuruar.
-Rritet oksitocina dhe vazopresina, që lidhen me ndjenjën e lidhjes dhe besimit. Këto hormone e forcojnë ndjeshmërinë dhe nevojën për afërsi emocionale.
Si ndikon dashuria në sjelljen dhe perceptimin emocional të grave?
Gratë, për arsye biologjike dhe kulturore, mund të përjetojnë dashurinë më emocionalisht dhe më intensivisht sesa burrat në disa raste. Kur bien në dashuri, ato mund të:
-Bëhen më të përkushtuara dhe të ndjeshme ndaj nevojave të partnerit.
-Kalojnë më shumë kohë duke menduar për marrëdhënien dhe duke projektuar një të ardhme të përbashkët.
-Tregojnë më shumë gatishmëri për sakrificë, ndonjëherë duke vënë nevojat e tyre në plan të dytë.
Kjo “humbje e mendjes” nuk është mungesë arsyeje, por një formë tjetër e përqendrimit emocional, ku emocionet e forta përparësohen ndaj mendimeve kritike.
Kur dashuria bëhet e rrezikshme për shëndetin mendor?
Në disa raste, përfshirja emocionale mund të kalojë kufijtë e shëndetshëm. Kjo ndodh sidomos kur dashuria kthehet në varësi emocionale ose kur gruaja idealizon një partner që nuk është i përshtatshëm. Këto situata mund të çojnë në:
-Ankth emocional, pasiguri, xhelozi të theksuar.
-Humbje identiteti, kur gruaja e lidh vetëvlerësimin vetëm me praninë ose miratimin e partnerit.
-Marrëdhënie toksike, ku sakrificat bëhen të pabalancuara dhe të dëmshme.
Dashuria si forcë, jo si dobësi
Edhe pse ndonjëherë dashuria i bën gratë të veprojnë me më shumë emocion sesa logjikë, kjo nuk është një “humbje e mendjes” në kuptimin negativ. Përkundrazi, është një dëshmi e fuqisë së lidhjes emocionale që natyra njerëzore është ndërtuar të kërkojë. Çelësi është ruajtja e ekuilibrit midis ndjenjës dhe arsyes, për të krijuar marrëdhënie të shëndetshme dhe të qëndrueshme.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
