Jetojmë në një botë maskash, ku është e vështirë të thuash atë që mendon, duhet shumë guxim dhe shpesh je etiketuar si njeri jo i zakonshëm, i papajtueshëm, jashtë rregullave. Ajo që duhet të jetë një avantazh, një meritë, që është e vërteta, të flasë vetë e vërteta, në të vërtetë bëhet një “shqetësim” për sistemin, për ata që janë rreth nesh dhe për ata që çdo ditë përdorin maskë të ndryshme.
Një botë që e kemi ndërtuar vetë, e bërë nga pamja, nga mashtrimi dhe nga marrëdhëniet njerëzore të rrethanave; të thuash çfarë mendon, shpesh konsiderohet e papërshtatshme, veçanërisht nëse nuk përputhet me atë që mendon bashkëbiseduesi ynë. Në praktikë preferojmë të vëmë një maskë, t’i përshtatemi njerëzve, ngjarjeve dhe vendeve. Këto maska janë rezultat i frikës së trashëguar gjenetikisht nga ata që na kanë paraprirë në këtë shoqëri, në të cilën ekziston një frikë e prekshme për të qenë e papërshtatshme nëse jemi të sinqertë, të frikësuar për të qenë të qeshim, të mbetemi vetëm, të margjinalizuar.
Kjo është arsyeja pse duhet guxim për të thënë atë që mendoni, se përse duhet ta mposhtni këtë frikë stërgjyshore, frikën për të qenë vetëm, frikën e moskuptimit, frikën e gjykimit apo hakmarrjes kundër vetes.
Për shembull, njoh njerëz që janë shembullorë në mënyrën e tyre të drejtë dhe të ndershme, janë të detyruar të mos jenë në gjendje të shprehin atë që mendojnë, për arsye të thjeshtë se, nëse ata duhet të bëjnë, punëdhënësit do të thoshin “kjo është dera!” dhe me krizën e tanishme apo edhe me rritjen e papunësisë, frika fiton guximin për të qenë veten.
Për “komoditet” edhe këta njerëz, që qëndrojnë jashtë për talentet njerëzore, ndjehen të detyruar që të mos shprehin veten e tyre siç dëshirojnë, zgjedhin të luajnë një “rol”, atë të punonjësit kukull, ku çmimi për t’u paguar është gjithmonë një maskë e mallkuar veshur.
Rreziku i të thënit NUK për atë çfarë mendon, është që të ndalosh së qeni vetvetja dhe të biesh në duart e personaliteteve të ndryshme, që turbullojnë mendjen tonë. Duke ndaluar të qenit “i vërtetë”, do të ndalosh veten: është një ligj! Kjo nuk do të thotë që vetja jonë do të zhduket nga një ditë në tjetrën, por do të bjerë në gjumë të thellë në thellësinë e esencës sonë, nën një shtresë të madhe mendimesh të pandërprera dhe personalitetesh të shumta, të shkrepura në varësi të konteksteve në të cilat jetojmë. Kështu lindin qëndrimet “fasadë”, frazat e rrethanave, duke qenë të mirë me të gjithë, të njerëzishëm, gjithnjë të gatshëm, dhe kurrë me fjalë jashtë kontrollit. Me pak fjalë, kukulla perfekte!
Të mos gënjyerit, të qenit gjithmonë vetvetja në çdo rast, së bashku me guximin për të thënë atë që mendojmë, sjell më pak shpenzime energjie dhe njëkohësisht na lejon që të mos bëhemi skllevër ndaj pritshmërive të të tjerëve. Kështu që ata do të ndalin së ekzistuari frikën, nuk do të kemi frikë se nuk do t’u pëlqejmë apo do të jemi në lartësinë e duhur, sepse do të jemi ata që jemi dhe do të themi atë që mendojmë, pa asnjë frikë.
K.M/Revista Psikologjia
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
