Share

Tweet

Share

Shperndaj

Email

Comments

Sakrifica dhe mrekullia në vendin e Muhamedit. Rrëfimi i Kadri Tresës: Si shkuam për haxhillëk në Mekë. Vizita te varri i Muhamedit (alejhim selam). Organizmi i përsosur për miliona pelegrinë nga gjithë bota. Ja ritet fetare për të cilat sakrifikohej.

Teksa avioni ulej në pistën pambarim të Xhidas, pelegrinët shqiptarë besuan se më në fund, ëndrra e tyre e kahershme u bë realitet. Gjithçka përreth ishte e magjishme. Jo shumë larg prej portës hyrëse të shtetit arab, vinte parajsa e tokës, vendi i shenjtë për myslimanet e kësaj bote, dhe jo vetëm për ta…

…Pasditen e 28 marsit ‘98 kontingjenti prej 300 pelegrinësh shqiptarë, të ndarë në dy avionë, u nisën në udhëtimin dyorësh për në Arabinë Saudite ku do të qëndronin të paktën 15 ditë. Niste haxhillëku. Kadri Tresa, njëri prej pelegrinëve shqiptar të atij kontingjenti, 19 vite më pas sjell me ngjyra të gjalla për lexuesit, ditët e jashtëzakonshme të një veprimtarie, të cilët jo shumë njerëz kanë shansin ta shijojnë, dhe kur mundësia më e madhe është ta kesh vetëm një herë në jetë. Besimtar i thjeshtë, por me titull “Haxhi” ai kujton nga ajo ditë se, sapo avioni u ngrit nga pista e Rinasit, myslimanët shqiptarë, të cilët ishin nisur për haxh, filluan të këndonin njëzëri sure për haxhillëkun. Të gjitha gratë, që në Rinas kishin vënë nga një shami në kokë. Ndërsa kur u njoftuan se avioni po hynte në territorin ajror të Arabisë Saudite, meshkujt zhveshën rrobat e trupit për t’u pajisur me ihramin, një veshje e paqepur, tip peshqir, me të cilën mbulohej trupi duke lënë jashtë vetëm shpatullën e djathtë.

INTERVISTA

Si ishte kontakti i parë me Arabinë Saudite?

U mahnitëm kur pamë aeroportin gjigant të Xhidas, i cili është i dytë në botë për nga madhësia, pas atij amerikan, “Xhon Kenedi”. Në aeroport na u bë një kontroll i imët, ku masat merreshin si për ndalimin e lëndëve narkotike ashtu dhe për hyrjen e mundshme të terroristëve. Në fund firmosëm një letër ku thuhej se për sa kohë do të qëndronin më Arabinë Saudite do t’u përshtateshim ligjeve të vendit. Pasaportat tona i mbajti drejtuesi i grupit.

Si ishte mënyra e organizimit?

Mund të them pa frikë se kishim të bënim me një organizim të përsosur. Atë vit morën pjesë në haxh më shumë se 2 milionë pelegrinë. Sapo zbritëm në Xhida zuri një shi. Ata që punonin në aeroport na u drejtuan: “Ju shqiptarët erdhët me këmbë të mbarë, pasi kishte më shumë se dy vjet që s’binte shi te ne”. Teksa po prisnim autobusët që do të na çonin drejt Mekës, bëmë faljen e radhës, Namazin, që ishte e para që kryem në Arabinë Saudite. Gjatë kësaj kohe avionë të tjerë zbrisnin në aeroport, duke sjellë pambarim pelegrinë nga e gjithë bota; nga Amerika, Kanadaja, Australia etj. Pastaj na vendosën nga një shirit, ku ishte shkruar shtetësia jonë dhe hoteli ku do strehoheshim. Kjo kishte efekt për ata persona që mund të humbnin rrugën. Po t’i drejtoheshe policisë, të gjenin menjëherë dhe të bashkonin me grupin. Rastet të tilla ndodhnin plot. Madje unë vetë u ngatërrova dhe humba grupin tim, por e gjeta shpejt. Pjesë e organizimit ishte dhe vaksinimi që na bënë në aeroport e që vlente për të na mbrojtur nga temperaturat e larta.

Çfarë temperaturash kishte në Arabi gjatë asaj kohe?

Në Arabi Saudite u përballëm me një temperaturë të larë, me të cilën nuk ishim mësuar. Gjatë ditës kjo temperaturë arrinte në 42 gradë, ndërsa natën zbriste në 39 gradë. Fillimisht mezi merrnin frymë. U desh dy-tri ditë që të ambientoheshim disi. Shumë nga pelegrinët shqiptarë u sëmurën. Megjithatë ishte organizuar që, nga një hotel me kondicionerë, të hipnim në një autobus me ajër të kondicionuar. Në këtë mënyrë udhëtimi bëhej më i lehtë.

Cili ishte riti fetar për të cilën sakrifikuat?

Në mesnatë arritëm në një hotel mjaft komod. Si pushuam pak u nisëm për në xhaminë madhështore të Mekës. Fillimisht bëmë shtatë rrotullime mes dy shkëmbinjve të mëdhenj që kishin një distancë të madhe mes njëri-tjetrit. Ky rit quhej “Umra”. Të dy shkëmbinjtë ishin brenda territorit të xhamisë. Ky rit vazhdoi për tri orë me radhë nën një vapë të madhe. Por njëkohësisht kishte dhe një dyndje të madhe pelegrinësh.

Çfarë ndodhi pas shtatë herë rrotullimi?

Atëherë pimë ujë Zemeni. Midis dy shkëmbinjve kishte burime me ujë, të cilin Muhamedi a.s. e kishte cilësuar si “Ujë Zemeni”. Ai përdorej për të lagur buzët e besimtarëve. Pasi mbaruam me “Umra-n” shkuam te Guri i Shenjtë, i cili njihet dhe si Guri i Mekës dhe bëmë “Tauaf-in”. Edhe këtu bëmë shtatë rrotullime rreth Gurit të Mekës. Që të arrije të prekje Gurin e Mekës ishte një gjë shumë e mirë, por ishte jashtëzakonisht e vështirë, për shkak të dyndjes së njerëzve, të cilët kërkonin të gjithë që ta preknin atë. Pranë Gurit të Mekës ishte dhe varri i Ismailit, ku pamë dhe gjurmët e dashit, i cili u bë kurban.

A vizituat dhe vende të tjera?

Para ditës së “Kurban Bajramit” na çuan një ditë të vetme në Arafat. Atje kishte qëndruar dhe Muhamedi a.s. Ishte një fushë e madhe e asfaltuar ku ishin vendosur çadra në të cilat na strehuan. Iu falëm Zotit deri në perëndim të diellit. Pas perëndimit na çuan në Muzdelife. Atje, pasi falëm Namazin natën, morëm gurë të vegjël me të cilët do të qëllonim shejtanin. Për të kryer këtë rit shkuam në Mina. Riti për hedhjen e gurëve te vendi ku qëndronte shejtani bëhej në një kohë të caktuar, para lindjes së diellit.

Si do të vazhdonte më pas ceremoniali?

Shtatë ditë pas mbërritjes në Arabinë Saudite, erdhi dita e Kurban Bajramit. Pas faljes u therën deshët. Riti e kërkonte që kush kishte mundësi të falte diçka në të holla. Me këto bliheshin deshët, thereshin dhe u jepeshin të varfërve. Atë ditë më kujtohet se një sheik dha një pritje për besimtarët në një xhami të madhe. Në një sallë mjaft të gjerë ishte shtruar një drekë madhështore, ku nuk mungonte as çorba dhe groshët dhe as mishi i thëllëzave. Më pas na çuan në Medina. Aty ndodhet dhe varri i Muhamedit a.s. Nga Meka në Medina ishte një distancë prej rreth 400 kilometrash. Udhëtimi kaloi në mënyrë komode, dhe pse gjatë gjithë rrugës nuk pamë asnjë pemë, por vetëm shkretëtirë. Për të kryer ritet fetare ndaluam, pasi buzë rrugës ishin ndërtuar xhami të shumta. Në Medina, pasi vizituam varrin e Muhamedit a.s, të cilin nuk të lejonin ta prekje, shkuam në një xhami tepër të madhe. Ishte një kryevepër arkitekturore, ku ndodheshin 480 tonë ar, dhe ku mund të faleshin 1 milion besimtarë njëkohësisht. Tavani i xhamisë ishte portativ. Gjatë ditës mbyllej dhe përdoreshin kondicionerët, ndërsa gjatë natës hapej.

Kur do të ktheheshit në Shqipëri?

Ditën e 14 prillit 1998 kontingjenti i pelegrinëve shqiptarë mori rrugën e kthimit për në atdhe. Kur mbërritëm në aeroportin “Nënë Tereza”, binte një shi i ftohtë.

***

Aksidenti me 280 besimtarë,

si shpalleshin “Sheitët” pasi vdisnin në Haxhillëk

Duke shprehur mbresat e tij për udhëtimin e paharruar në Mekë, Kadri Tresa thotë se gjatë procesit të “goditjes së shejtanit me gurë” ndodhnin aksidente: “Ne hymë në disa tunele të mëdha, të cilat ishin pajisur me aspirator dhe ndriçim shumë të mirë. Për shkak të orës së kufizuar, kishte dyndje për të arritur te vendi ku hidheshin gurët për të qëlluar shejtanin. Unë vetë nuk arrita dot, edhe pse bërja e një riti të tillë ishte një gjë shumë e mirë për çdo besimtar. Bëra çmos. Ndërsa dyndja ishte e tillë që të shtypte, nëse një njeri ulej të merrte pantoflat, të cilat i dilnin nga këmbët. Pas përfundimit të ritit mund të gjeje me mijëra pantofla. Në kohën kur ishim ne, gjetën vdekjen rreth 280 besimtarë të komunitetit malejzian”, rrëfen Kadri Tresa. Ai thotë se një i vdekur në kohën e Haxhillëkut shpallej “Sheit”. Ai futej në morg, edhe sikur të vdiste të hënën. Ndërsa nxirrej nga morgu vetëm ditën e premte. Pas faljes së të premtes, katër zezakë të mëdhenj merrnin kufomën dhe e rreth rrotullonin te Guri i Mekës. Më pas varrosej. Kur lihej amanet, i vdekuri varrosej në vendin që kishte kërkuar. Por midis miliona besimtarësh që shkonin në Mekë, kishte prej tyre që nguteshin të vdisnin gjatë procesit të Haxhillëkut me qëllim që të merrnin titullin e “Sheitit”. “Pas hedhjes së gurëve, riti kërkonte që burrat të qetheshin. Arabët u qethën krejt zero, ndërsa në të tjerët normalisht. Ky rit cilësohej si sevap. Pastaj u rikthyem në Mekë”, rrëfen Kadri Tresa mbresat nga udhëtimi i paharrueshëm.

Meka

Një nga dy kryeqendrat e Arabisë Saudite. Përveçse Meka është vendlindja e Muhamedit, ky qytet është qendër shpirtërore e islamizmit, vendi për ku bëhet pelegrinazhi.

Medina

Qytet në Arabinë Saudite perëndimore, vendi i monumentit të varrit të Muhamedit. Po ashtu, Medina është qyteti i dytë më i shenjtë i islamizmit, që ndryshe quhet Al Madinah.

Islamizmi

Është më e reja nga të tri fetë e mëdha monoteiste botërore. Myslimanët shohin në të përmbushjen e feve më të vjetra, asaj çifute e krishtere. Bota islame ka formulën e saj të besimit: “Unë dëshmoj se nuk ka zot tjetër përveç Allahut dhe dëshmoj se Muhamedi është i dërguari i Tij”.

Pelegrinazhi, Meka, vendi që jep titullin “Haxhi”

Në kryeqytetin shqiptar, Tiranë, funksionon prej vitesh Drejtoria e Përgjithshme e Mekës, e cila merret me organizimin e pelegrinëve që kërkojnë të njihen nga afër me Gurin e Mekës, varrin e Muhamedit (alejhim selam) dhe xhamitë e qëndisura me ar. Pelegrinazhi i haxhillëkut nga besimtarët konsiderohet si një sakrificë dhe jo si një shëtitje turistike. Në këtë udhëtim nuk mund të shkojnë njerëz, të cilët kanë probleme me shëndetin dhe sidomos me zemrën apo tensionin. Nëse një haxhi vdes gjatë procesit të haxhillëkut, ai shpallet “Sheit”. Haxhi fillon një javë përpara ditës së Kurban Bajramit. Ndërsa titulli “Haxhi” merret pasi ke përfunduar ritet e haxhit në Mekë. Çdo njeri që shkon një herë të vetme në Mekë, konsiderohet “Haxhi”.

 

© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.