Ndonjëherë humbja e kohës po fiton jetë. Sepse përtej asaj që jemi shtyrë të besojmë, koha nuk është flori, as kallaj. T’i lejosh vetes momente ku nuk bëjmë asgjë dhe kufizohemi në të qenët, ndjerë dhe shijuar, është sinonim i mirëqenies dhe lumturisë.
Humbja e kohës është një koncept shumë relativ. Aq sa do të ishte e këshillueshme që ta pastronim pak këtë ide dhe ta zbatonim nga një këndvështrim tjetër: si një çelës i vlefshëm për mirëqenien. Le të mendojmë për këtë, ne jetojmë në një shoqëri që na ka bindur se koha është ‘ari’ dhe se çdo sekondë e jetës sonë duhet të përdoret mirë për të marrë një përfitim prej saj, një performancë.
Marrja e kësaj qasjeje fjalë për fjalë na çon padyshim në atë labirintin tashmë të njohur dhe të përsëritur të çrregullimeve të stresit dhe ankthit. Janë ato kushte që, si një termometër, pasqyrojnë një sëmundje latente në botën tonë, që nuk është gjë tjetër veçse të neglizhojmë veten. Prandaj, koha nuk është flori, argjend apo kallaji: koha është jetë.
Të dish se si ta menaxhojmë atë dhe t’i lejojmë vetes herë pas here të mos bëjmë asgjë dhe të kufizojmë veten në ‘qenien, ndjesinë dhe të qenit’ është të fitojmë shëndet. Megjithatë, ne e kemi të vështirë ta zbatojmë këtë ide. Kur kalojmë kaq shumë orë të jetës sonë në modalitetin “produktiviteti”, mendja madje interpreton se shtrirja në divan dhe pushimi është humbje kohe.
Nga ana tjetër, ekspertë të menaxhimit të kohës, si Dr. Alex Soojung-Kim Pan, i njohur edhe për punën e tij si konsulent në Silicon Valley, na shpjegon në librin e tij Rest, se si të jemi më produktiv duke punuar më pak, se është koha për të bërë një riformulim të thellë të stilit tonë të jetesës dhe punës. Ne duhet të ndërgjegjësohemi se ndonjëherë humbja e kohës po e fiton atë, po i lejojmë vetes të rimbushim bateritë dhe të gjejmë qetësi mes çrregullimit.
Humbja e kohës po fiton jetë
Max Weber, një filozof, ekonomist dhe sociolog i njohur i fillimit të shekullit të 20-të, na la një reflektim të vlefshëm që duket se është zbehur nga koha. Sipas tij, me ardhjen e revolucionit industrial, njerëzit filluan ta lidhnin veprimtarinë e punës pothuajse me një parim moral. Puna nuk ishte thjesht një mënyrë për të fituar para për të mbijetuar, ishte (dhe është) shumë më tepër se kaq.
Puna për shumë është një mënyrë për të dinjizuar qenien njerëzore. Aktiviteti është produktivitet, është krijim dhe mjet me të cilin kontribuohet në shoqëri. E gjithë kjo është e vërtetë, megjithatë; Ndonjëherë, ne e çojmë atë në ekstrem. Aq shumë sa që ka shumë njerëz të paaftë për t’u çlodhur, burra dhe gra që ndjejnë zhgënjim të vërtetë dhe madje edhe një ndjenjë faji kur nuk bëjnë asgjë. Kjo qasje, ku kuptohet se pasiviteti është sinonim i humbjes së kohës, na çon në gjendje të lodhjes së lartë psikologjike. Për shembull, është një studim kurioz i kryer në Universitetin e Mainz-it, Gjermani nga Dr. Leonard Reinecke, ku ata nxjerrin në pah diçka interesante. Një pjesë e mirë prej nesh e vlerësojnë veten negativisht kur kalojmë kohë duke parë televizor.
Ne kënaqemi duke parë filma dhe seriale, por një pjesë e vetes shpesh vepron si një gjykatës i ashpër. Arsyeja? Ne qortojmë veten se jemi joaktivë dhe kemi humbur kohë.
Mos u bëni si lepuri i bardhë tek Liza në botën e çudirave
“Unë jam me nxitim, me nxitim!” tha lepuri i bardhë tek Liza në botën e çudirave. Ky personazh miqësor dhe ikonik simbolizon si askush tjetër imazhin e asaj sëmundjeje që përcakton shumë njerëz: atë të ‘hiperokupimit’. Le ta pranojmë, ne gjithmonë kemi diçka për të bërë, jemi gjithmonë të zënë me shikimin e orës dhe me ankthin e papërcaktuar të mospërmbushjes së detyrimeve. Kjo lloj sjellje ushqehet gjithashtu nga ‘hiperpërgjegjësia’ dhe vetë-kërkesa. Duhet bërë shpejt dhe duhet bërë në mënyrë perfekte, dy dimensione që padyshim na çojnë në humnerën e ankthit dhe atyre gjendjeve psikologjike shumë rraskapitëse.
Kultura e produktivitetit dhe e përsosmërisë na ka bërë të ndihemi fajtorë për faktin e thjeshtë që i kemi dhënë vetes kohë për të “bërë asgjë”. Ndonjëherë, edhe duke u përpjekur të shijojmë një pushim të merituar, mendja jonë na torturon me ato mendime për të gjitha gjërat që supozohet të bëjmë.
Jepini vetes kohë, jepini vetes jetë
Ndonjëherë humbja e kohës nuk të heq asgjë. Krejt e kundërta: të jep jetë. Le të mendojmë për këtë, është koha të eliminojmë “duhet dhe duhet” nga mendjet tona . Është momenti ideal për t’i lejuar vetes të bëhemi përsëri fëmijë, duke e lënë veten të rrëmbehemi nga mërzia, madje edhe nga ai dimension ku më në fund del zëri i qenies sonë të brendshme, duke u ndjerë i lirë, i relaksuar dhe madje edhe lozonjar.
Arti për të mos bërë asgjë lejohet dhe praktikimi i tij disa orë në ditë nuk lë pasoja, por përkundrazi hap dyert . Mendja është e pastër, kreativiteti, reflektimi dhe tingulli i intuitës lulëzojnë. Në fakt, Dr. Alex Soojung-Kim Pan tashmë na e vë në dukje këtë në librin e tij të lartpërmendur Pushimi: ne duhet të kuptojmë se të punosh më mirë nuk do të thotë domosdoshmërisht të punosh më shumë. Në fakt, është vërtetuar se duke punuar më pak orë jemi më produktivë dhe cilësia e jetës sonë përmirësohet.
Prandaj, le të mësojmë t’i japim vetes atë dhuratë të jashtëzakonshme që, sado ta dëshirojmë, është e kufizuar: le t’i japim vetes kohë, t’i japim vetes cilësinë e jetës dhe mundësinë që thjesht të kufizohemi, të ekzistojmë, të jemi, të jemi. dhe kënaquni me pesë shqisat.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
