Në jetën tonë të përditshme, shpesh përkufizohemi nga rolet që luajmë: prind, partner, mik, koleg. Psikologët e zhvillimit personal, si Carl Rogers dhe Susan David, na kujtojnë se këto role janë vetëm sipërfaqe të identitetit tonë, dhe shpesh mund të mbulojnë atë që jemi realisht brenda.
Por pse ndonjëherë harrojmë veten?
Kur identiteti ynë është i lidhur kryesisht me pritshmëritë e të tjerëve, lind një boshllëk i brendshëm. Rogers, një nga teoricienët më të rëndësishëm të psikologjisë humaniste, thekson se njerëzit shpesh ndihen të zhgënjyer ose të shpërqendruar kur vetja autentike dhe vetja e prezantuar për të tjerët nuk përputhen. Kjo mund të shfaqet në forma të ndryshme:
Ndjenja e humbjes së qëllimit kur jemi larg detyrave të zakonshme ose rolit që kemi marrë.
Vështirësi për të thënë “jo” ose për të ndjekur dëshirat personale nga frika e zhgënjimit të të tjerëve.
Një ndjenjë boshllëku ose ankthi ekzistencial që shpesh nuk kuptohet nga të tjerët.
Si të lidheni me veten autentike?
Ndërgjegjësimi i roleve – Susan David sugjeron të bëni një listë të rolave që luani dhe të analizoni se cilat janë zgjedhje të tua dhe cilat janë detyrime të imponuara. Njohja e diferencës është hapi i parë drejt autonomisë emocionale.
Vetë-reflektimi i thellë – Merrni kohë për të pyetur veten: “Çfarë do të bëja nëse askush nuk po më shikonte?” Shkrimi i ditarit është një mënyrë e fuqishme për të dëgjuar vetveten pa ndërhyrjen e opinionit të jashtëm.
Pranimi i ndjenjave pa gjykim – Rogers sugjeron të pranoni ndjenjat, dëshirat dhe frikërat tuaja si pjesë të natyrshme të identitetit. Kur nuk gjykojmë veten për emocionet tona, krijojmë hapësirë për autenticitet.
Eksperimentimi me vetë-shprehjen – Provoni aktivitete që lidhen me interesat dhe pasionet tuaja, pavarësisht nga pritshmëritë e të tjerëve. Kjo ndihmon në ndërtimin e një ndjenje të fortë të vetë-identitetit që nuk varet nga rolet shoqërore.
Meditimi dhe qetësia e brendshme – Praktikat mindfulness ndihmojnë në krijimin e një lidhjeje të drejtpërdrejtë me vetveten, duke zvogëluar zhurmën e pritshmërive të jashtme dhe duke forcuar ndjenjën e vetëdijes autentike.
Identiteti ynë nuk është vetëm ajo që tjerët shohin. Ai është thelbi i vetes, i lirë nga pritshmëritë, titujt dhe rolet e përkohshme. Kur mësojmë të njohim dhe pranojmë veten në vetmi, krijojmë një bazinë të fortë emocionale dhe psikologjike, nga e cila mund të ndërtojmë marrëdhënie më të shëndetshme, vendime më të qarta dhe një jetë më të plotë.
Siç shkruan Carl Rogers: “Ndërgjegjësimi i vetes dhe pranimi i saj janë themeli i rritjes personale.” Pyetja “Kush jam unë kur nuk jam asgjë për të tjerët?” bëhet një ftesë për të zbuluar vetveten në mënyrën më autentike të mundshme.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
