A e ke pyetur ndonjëherë veten si e shikon veten? Ky është pikërisht thelbi i imazhit për veten, një përfytyrim i brendshëm që ndërtojmë për vetveten, përfshirë pamjen tonë të jashtme dhe mënyrën si jemi e si lidhemi me të tjerët.
Ky imazh nuk është vetëm fizik, ai përfshin edhe mënyrën si e perceptojmë veten intelektualisht, emocionalisht dhe shoqërisht. Në këtë artikull do të zbulojmë më shumë rreth këtij koncepti, karakteristikat e tij dhe disa mënyra praktike për ta përmirësuar.
Çfarë është imazhi për veten?
Imazhi për veten është përfaqësimi mendor që kemi për veten – si dukemi, si sillemi, çfarë mendojmë dhe si ndihemi për veten. Ky imazh formohet që në fëmijëri dhe formësohet nga përvojat jetësore.
Zakonisht është i qëndrueshëm, por mund të ndryshojë me kalimin e kohës, sidomos kur kalojmë përvoja të rëndësishme që ndikojnë në vetëvlerësimin tonë.
Karakteristikat e një imazhi të shëndetshëm për veten
Një imazh i shëndetshëm për veten është realist, i balancuar dhe në përputhje me atë që jemi në të vërtetë. Ja disa prej karakteristikave kryesore të tij:
Vetëdije për pikat e forta dhe ato të dobëta.
Vetëvlerësim dhe besim në vetvete.
Respekt dhe dashuri ndaj vetes.
Pranim i vetes ashtu siç jemi – brenda dhe jashtë.
Qasje pozitive dhe inkurajuese ndaj vetes.
Qëndrim realist, pa e ekzagjeruar as të mirat e as të metat.
Si ta përmirësojmë imazhin për veten?
Edhe pse është i ndërtuar ndër vite, imazhi për veten mund të riformësohet dhe përmirësohet. Këtu janë disa strategji që mund të ndihmojnë:
1.Mos u krahaso me të tjerët
Krahasimi është i zakonshëm dhe i natyrshëm, por shpesh i dëmshëm. Sipas teorisë së krahasimit social të psikologut Leon Festinger (1954), ne priremi të vlerësojmë veten në raport me të tjerët, veçanërisht kur ndodhemi në situata pasigurie.
Në vend që të krahasosh veten me të tjerët, krahasoje me versionin tënd më të mirë – atë që do të dëshiroje të ishe. Kjo të ndihmon të zhvillohesh pa u ndjerë më pak i vlefshëm.
2.Njihe veten më mirë
Sa më shumë ta njohësh veten, aq më realist dhe më i shëndetshëm do të jetë imazhi yt. Kjo përfshin të reflektosh mbi mënyrën si reagon, si mendon dhe çfarë ndjen në situata të ndryshme.
Investo kohë për të eksploruar personalitetin tënd, vlerat që mbart, synimet që ke dhe emocionet që përjeton.
3.Kujdesu për dialogun e brendshëm
Mënyra si flet me veten ka ndikim të drejtpërdrejtë në imazhin që ke për veten. A i flet vetes me dashamirësi, apo me kritikë të ashpër?
Fillo ta ndërtosh një dialog të brendshëm më të shëndetshëm: përdor fjalë inkurajuese, prano gabimet si pjesë të zhvillimit dhe vlerëso përpjekjet që bën çdo ditë.
4.Identifiko dhe vlerëso pikat e tua të forta
Njohja dhe pranimi i cilësive pozitive është thelbësor për një imazh të shëndetshëm. Reflekto mbi aftësitë, sukseset dhe cilësitë që të karakterizojnë dhe bëj një listë me to – jo për t’u mburrur, por për të kultivuar vetëdijen dhe vetëvlerësimin.
Nuk do të thotë të injorosh të metat, por të mësosh të mos e lësh vetëkritikën të errësojë gjithçka tjetër.
Një reflektim për fund…
Po ti, çfarë imazhi ke për veten? A e njeh në të vërtetë kush je? Si ndihesh kur e sheh veten në pasqyrë?
Të ndërtosh një imazh të shëndetshëm për veten do të thotë të njohësh vlerën tënde si njeri – me gjithçka që je, edhe të fortat, edhe të metat. Është një proces që zgjat gjithë jetën, por ia vlen çdo hap.
“Vetërespekti ndikon në zgjedhjet tona. Sa herë veprojmë në përputhje me veten tonë të vërtetë, fitojmë respekt. Është kaq e thjeshtë. Çdo zgjedhje ka rëndësi.”
– Dan Coppersmith
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
