Poeti latin Horace e tha atë: “carpe diem”, ose shfrytëzo momentin. Besimi ishte se e tashmja është faza e vetme e jetës mbi të cilën njeriu ka një farë kontrolli, pasi e kaluara është prapa nesh dhe nuk mund të ndryshohet, ndërsa e ardhmja ende nuk ekziston dhe ne nuk kemi asnjë fuqi mbi të. Atëherë pse të shqetësohem? Edhe pse kanë kaluar shumë shekuj, disa aspekte të këtij mesazhi janë ende të vlefshme dhe mund të na ofrojnë sugjerime të dobishme për jetën tonë të përditshme.
Kuptimi i “carpe diem” – Filozofia e Horacit bazohet në vlerësimin se njeriu nuk ka aftësi për të njohur të ardhmen e tij, as për ta përcaktuar atë. Meqenëse është e mundur të veprohet dhe të ndryshohet e tashmja, pikërisht në këtë dimension duhet të përqendrohen veprimet dhe përgjegjësia. Kjo është arsyeja pse ne gjithmonë duhet të përpiqemi të shfrytëzojmë mundësitë për të qenë të lumtur, pa u dhënë shumë pas shpresave për të ardhmen. Ekzistenca është e pasigurt dhe do të përfundojë në mënyrë të pashmangshme me vdekje, por pikërisht për këtë arsye ajo duhet të jetohet në kërkim të plotësisë dhe lumturisë që çdo moment i shkurtër mund të ofrojë. Në bazën e mendimit Horatian ekziston koncepti tipik i filozofisë së Epikurit Grek që nënkuptonte lumturinë si mungesë dhimbjeje dhe si nevojë për të kapur momentin sepse “gjithçka rrjedh”.
Dhe për ne sot? – Ajo që mund të na mësojë Horaci është se për të kuptuar rëndësinë e së tashmes, është e nevojshme të dimë se si ta konsiderojmë dhe vëzhgojmë atë. Ritmet frenetike të ditëve tona na bëjnë të jetojmë të projektuar në të ardhmen, në garën drejt realizimit të projekteve, planeve afatgjata, strategjive komplekse që na përfshijnë dhe na lidhin për vite me radhë. Le të mendojmë për ato familje që planifikojnë karrierën shkollore të fëmijëve të tyre nga kopshti, pa marrë parasysh aspiratat dhe talentet që ata mund të shfaqin ndërsa rriten. Shpesh ne jemi aq të përfshirë në këto plane komplekse saqë harrojmë t’i atribuojmë çdo ditë vlerën e tij individuale dhe madje të shijojmë momentet e këndshme që mund të na japë, ndoshta çuditërisht.
Le të mësojmë të shijojmë të tashmen, si e vlerësoni dhe kënaqeni me të tashmen? Le ta shohim, hap pas hapi.
Ngadalësoni – A keni vërejtur ndonjëherë sa shumë detaje vini re kur udhëtoni me biçikletë ose në këmbë sesa me makinë? E gjitha ka të bëjë me shpejtësinë më të ngadaltë. Pra fjala kryesore është: ngadalësoni ritmin e jetës sonë të përditshme, për ta jetuar atë me më shumë vetëdije dhe më pak furi. Mjafton t’i bësh gjërat një nga një dhe të marrësh një moment kohe midis një veprimi dhe një tjetri për të parë me kënaqësi që puna, sido që të jetë, ka dalë mirë, ose të pushosh herë pas here duke hequr të gjitha mendimet dhe thjesht të shijosh shijen e mirë të kafesë që po pi, ose heshtjen përreth, ose ngjyrën e qiellit jashtë dritares.
Moderoni pritjet: nuk është thelbësore të kemi gjithçka menjëherë, në të vërtetë shumë nevoja janë artificiale dhe nxiten nga konventat shoqërore. Të mësosh të jesh i kënaqur me atë që ke është hapi i parë për të mos jetuar në një ndjekje të vazhdueshme të kënaqësisë së pakapshme.
Nuk do të jemi të lumtur në të ardhmen nëse nuk do të jetojmë të tashmen – është e kotë të lëmë mirëqenien “kur kam ca kohë të lirë” apo edhe vetëm kur fillon fundjava: çdo ditë e vitit ka vlerën e saj dhe duhet të shijohet në maksimum, me vetëdijen që nuk do të kthehet: e nesërmja do të na sjellë gjëra të tjera të mira, por ato do të jenë të ndryshme.
Mos u shqetëso – Truri ynë është programuar të përballet me rrezik; duhet të jemi të bindur se jemi të aftë të trajtojmë kërcënimet që mund të vijnë. Problemi është se ne shpesh i perceptojmë si gjëra të rrezikshme që në realitet nuk janë aspak: në këtë mënyrë ne harxhojmë shumë energji në parashikimin e gjithçkaje që mund të shkojë keq, ndërsa mund të relaksohemi dhe të shijojmë për shembull gëzimin e të shikuarit përpara në një pushim ose një udhëtim që po organizojmë.
Vlera e gjesteve të vogla – Një mënyrë e thjeshtë për të ngadalësuar ritmin është të përqendrojmë vëmendjen tonë në ndjesitë e këndshme që përjetojmë çdo ditë, madje edhe në gjërat më të parëndësishme: për shembull ndjesinë e freskisë që na jep një pastë e mirë dhëmbësh, ose ndjesinë e këndshme të muskujve të ngrohtë dhe të ngathët në fund të një seance ushtrimi. Ndalimi për të dëgjuar trupat dhe ndjesitë tona është një mënyrë e thjeshtë për të ndaluar rrjedhën e ngjarjeve dhe për të shijuar momentin.
Burimi / https://www.tgcom24.mediaset.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
