Mbështetja themelore e trupit, ato lejojnë lëvizjen, një aktivitet themelor për autonominë. Por ato nuk janë të kufizuara në këtë. Ashtu si duart dhe sytë, edhe këmbët flasin shumë për personalitetin dhe gjendjen shpirtërore të të gjithëve ne. Dhe duke qenë më pak të “kontrollueshme”, ato janë më të sinqerta.
Kjo pjesë e trupit është shumë e rëndësishme: na lejon të ecim dhe të qëndrojmë në këmbë, veprimtari themelore për autonominë. Në një hulumtim të vitit 2004 të botuar nga Journal of Material Culture, antropologu Tim Ingold shkroi: “Përshkrimi i evolucionit njerëzor paraqet duart si mjete të racionalitetit dhe inteligjencës dhe këmbët si mjete të thjeshta mekanike të nevojshme për të ecur”. Sidoqoftë, shpjegon Ingold, nuk do të ishte e saktë që kjo e fundit të zbresë në mbështetje të thjeshtë.
“Në rrjedhën e evolucionit”, vazhdon ai, “tre ndryshime kanë bërë që hominidët të ngjajnë me atë që jemi sot: rritja e madhësisë së trurit, transformimet anatomike të dorës dhe ndryshimet e të gjithë trupit të lidhura me qëndrimin në këmbë”. Këmba e njeriut do të ishte rrjedhojë e mutacioneve që i kanë lejuar njeriut të miratojë ecjen tipike të specieve tona.
Anatomikisht perfekt
Nëse këmba është transformuar për t’iu përshtatur pozicionit në këmbë, në disa lëndë karakteristikat tipike anatomike të këmbës së paraardhësve tanë janë ende të identifikueshme. Kjo është ajo që doli nga një studim i botuar në American Journal of Anthrapology në 2013 nga Jeremy DeSilva dhe Simone Gill nga Universiteti i Bostonit (SHBA).
Pasi vëzhguan ecjen e 398 personave, studiuesit kishin theksuar një fleksibilitet të veçantë të këmbës në mes të gjatësisë së saj, saktësisht siç ndodh te shimpanzetë. Humbja e kësaj karakteristike anatomike do të lidhej me padobishmërinë e saj për njeriun bashkëkohor, i mësuar të ecë në terren të rregullt. Por evolucioni i këmbës është ende në progres: “Përdorimi i këpucëve, shpjegon Airone Francesco Malerba, shefi i njësisë operative për kirurgjinë e kaviljes dhe këmbës në Institutin Ortopedik Galeazzi në Milano, ka ulur funksionalitetin e tyre. Kështu gishtat, dikur të nevojshëm për ngjitje, nuk luajnë më një rol kaq të rëndësishëm, aq sa disa studiues hipotezojnë atrofinë e tyre të ardhshme”. Megjithatë këmba mbetet një pjesë komplekse e trupit: “Përbëhet nga struktura që duhet të jenë në gjendje të mbajnë peshën e trupit dhe t’i japin shtytjen për të ecur, të gjitha duke iu përshtatur sipërfaqeve dhe pengesave”. Një strukturë që i nënshtrohet këtyre streseve do të konsumohet shpejt. Nëse kjo nuk ndodh, kjo është për shkak se këmba vepron gjithashtu si një amortizues: “Me çdo hap është në gjendje të ngurtësohet për të siguruar shtytjen, por edhe për të zbutur ndikimin në tokë”.
Sekretet e ekstremiteteve tona
Një pjesë e rëndësishme e trupit, si këmbët, mund të luajnë një rol vendimtar edhe nga pikëpamja psikologjike. Këmbët në fakt janë të afta të komunikojnë. Këmbët, në praktikë, nuk gënjejnë. Ndoshta kjo është edhe arsyeja pse ata kanë qenë gjithmonë subjekt i tabuve: ato zbulojnë atë që shprehja e fytyrës dhe e duarve mund të maskojë. “Midis rregullave të pashkruara të shoqërisë sonë ekziston në fakt ajo e shmangies së shikimit në këmbët e bashkëbiseduesit”, shpjegon Airone Marco Pacori, psikoterapist dhe autor i Sekretet e gjuhës së trupit (Sperling & Kupfer): “ne shpesh shkarkojmë tensionin me lëvizjen e tyre”.
Nëse, për shembull, ne jemi duke biseduar me dikë dhe shfaqet një person tjetër më interesant, mund të ndodhë që të mbajmë këmbët drejt bashkëbiseduesit tonë të parë dhe të orientojmë njërën këmbë drejt të dytit. “Kjo tregon që këmbët janë një pikë e mirë vëzhgimi për të tjerët”.
Burra dhe gra
Nuk është rastësi që burrat dhe gratë lëvizin këmbët ndryshe: “Nëse një burrë është i shqetësuar ai do ta tregojë atë duke i tundur, ndërsa një grua do t’i mbajë të gozhduara në tokë”, vazhdon Pacori. “Në rastin e parë impulsi është ai i arratisjes ndërsa në të dytin reagimi është ngrirja (paralizë)”. Këto ndryshime reflektohen edhe në ecje: meshkujt hedhin hapa të mëdhenj, gratë më të shkurtra. Sipas hulumtimit nga Universiteti i Massa-chitës (SHBA), bazuar në eksperimente në të cilat subjekteve iu treguan silueta lëvizëse për tu përcaktuar si mashkull apo femër, çdonjëri prej nesh është në gjendje të zbulojë këto karakteristika gjinore.
Disa janë të frikshme… deri në veshjen e çorapeve kur lahen
Sado e çuditshme dhe e paarsyeshme mund të duket, podofobia është frika nga këmbët, ekziston dhe ka një ndikim në popullatë: sipas vlerësimeve më të fundit, duket se prek 1 person në 1.000, ndërsa sipas të dhënave më pak të azhurnuara (2007) në lidhje me Italinë duket se prek 16% të popullsisë, kryesisht në jug të vendit. Podofobët ndjehen të neveritshëm kur shohin këmbët e tyre dhe të të tjerëve, deri në atë pikë sa mbajnë çorape kur bëjnë dush. Jo vetëm kaq: neveria mund të shndërrohet në ankth nëse jo në panik të vërtetë në rastet më serioze. Në fakt, podofobia është një çrregullim me intensitet të ndryshëm. Ajo nga e cila varet ende nuk dihet, por specialistët bien dakord për gjurmimin e origjinës së saj në disa trauma të fëmijërisë të lidhura me këmbët.
A mund të shërohet?
Po, për sa kohë që ju ndiqeni nga një specialist i cili ndjek metodat normale të desensibilizimit dhe psikoterapisë: ndërkohë, nëse kemi të bëjmë me një podofob, është mirë të shmangni shfaqjen e këmbëve, shikimin dhe bisedën për këtë.
Se kush jemi ne e tregojnë këpucët tona
Mënyra më e mirë për të kuptuar një person është të shikosh këmbët e tij. Në një studim të botuar në Journal of Research in Personality, ekspertët i treguan një grupi vullnetarësh fotografi të disa këpucëve dhe u kërkuan atyre të hamendësonin disa tipare të personalitetit të përdoruesit. “Njerëzit, thanë autorët, mund të bëjnë gjykime të sakta në lidhje me moshën, gjininë, të ardhurat, dashurinë dhe ankthin e lidhjes vetëm duke parë këpucët tuaja”. Kjo është veçanërisht e vërtetë për gratë: “Balerinat zgjidhen nga gratë e lidhura me stereotipet femërore, këpucët me takë preferohen nga joshësit”, thotë Marco Pacori. “Përveç kësaj, takat e larta theksojnë gjatësinë e kofshëve, një detaj i vlerësuar nga burrat”. Sidoqoftë, këpuca është gjithashtu një pajisje shtesë nga e cila varet shëndeti: “Ajo e duhura nuk duhet të jetë shumë e ngushtë, por mjaft e ngurtë dhe me një lidhëse që e mban të fiksuar në këmbë”, shton Malerba. “Këpucët e grave nuk duhet të kenë takë më të madhe se 5 cm”.
Fetishizëm, pse tërheq këmba?
Këmba ka qenë gjithmonë një objekt tërheqës, si në pamjen e saj ashtu edhe në mënyrën e lëvizjes: “Këmba femërore, thotë Marco Pacori, është e pëlqyer sepse madhësia e saj e vogël ka një efekt të hormoneve seksuale. Duket gjithashtu se ato mund të sekretojnë të njëjtat feromone, substanca të prodhuara nga disa gjëndra, të rajonit gjenital”. Edhe pse sipas një studimi të botuar disa vjet më parë në revistën Cortex, këmbët konsideroheshin si pjesa më pak erogjene e trupit për syrin, disa studime kanë nxjerrë në pah vlerën erotike të kontaktit të tyre.
Të ecësh zbathur është në modë
E përhapur prej disa vjetësh, praktika e të ecurit zbathur, pa këpucë dhe çorape, në qytet ose në natyrë, po bëhet gjithnjë e më e përdorur. Është një mënyrë për të rizbuluar kontaktin me mjedisin duke larguar atë që është artificiale. Kjo praktikë sjell përfitime për trupin, të paktën tek ata që nuk vuajnë nga sëmundja e thembrës kontakti i këmbës me tokën stimulon një përshtatje natyrore, e cila nuk mund të ndodhë me këpucët,” shpjegon Francesco Malerba. “Por kjo praktikë vlen në rastet kur terreni është i ashpër dhe i pabarabartë. Të ecurit zbathur në shtëpi nuk është i dëmshëm por as i favorshëm nuk është”.
Burimi / https://www.linguaggiodelcorpo.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
