Disa njerëz kanë vështirësi të falin veten sepse mbeten të bllokuar në cikle faji, turpi dhe vetëdënimi që kërcënojnë ndjenjën e tyre të identitetit dhe të veprimit, sipas një studimi të botuar në Self & Identity.
Pse disa njerëz e kanë pothuajse të pamundur të falin veten, madje edhe vite pas një gabimi? Ndërsa vetëfalja konsiderohet një hap kyç në shërimin emocional, rruga drejt faljes së vetes mund të jetë thellësisht komplekse. Studiuesit kanë zbuluar se faji dhe turpi i tepërt janë të lidhura me shumë forma të shqetësimit psikologjik, duke përfshirë depresionin dhe ankthin, por përvoja aktuale e të qenit “i bllokuar” në vetëfajësim është studiuar pak. Në hulumtimin aktual, Lydia Woodyatt dhe kolegët e tij e mbushin këtë boshllëk duke eksploruar përvojat e jetuara të njerëzve që ose kishin qenë ose nuk kishin qenë në gjendje të falnin veten për një keqbërje të perceptuar.
Autorët ishin veçanërisht të interesuar në një tension teorik midis dy nevojave themelore psikologjike: veprimi (aftësia për të kontrolluar dhe ndikuar në jetën e dikujt) dhe identiteti shoqëror-moral (nevoja për ta parë veten si një person të mirë). Studimet e mëparshme sugjerojnë se mospërmbushja e njërës prej këtyre nevojave mund të bllokojë faljen e vetvetes. Për shembull, njerëzit mund të shmangin marrjen e përgjegjësisë për të mbrojtur identitetin e tyre moral, por duke vepruar kështu mund t’i lërë të ndihen të pafuqishëm. Anasjelltas, pranimi i përgjegjësisë së plotë mund të ruajë një ndjenjë të lirisë së veprimit, por të çojë në turp të madh. Për të kuptuar se si këto nevoja kontradiktore shfaqen në jetën reale, autorët miratuan një qasje cilësore, të bazuar në narrativë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
