Të flesh mirë është thelbësore për shëndetin dhe për të përballuar më në harmoni ditët. Ja një sërë sjelljesh që favorizojnë natyrshëm gjumin me cilësi të natës.
Ndikimi i celularit
Sipas një studimi të Universitetit të Uashingtonit, botuar në revistën “Organizational Behavior and Human Decision Processes”, përdorimi i celularit pas orës nëntë të mbrëmjes, mund të ndikojë jo mirë në cilësinë e gjumit, duke sjellë efekte negative në rendimentin e punës ditën tjetër. Arsyeja qëndron tek efektet e dritës së ekranit të celularit, e cila pas orës nëntë, ndikon negativisht në prodhimin e hormonit të melatoninës, që ndihmon për t’u përgatitur për gjumë.
Higjiena e gjumit
Stili i jetesës dhe faktorët ambientalë ndikojnë në cilësinë e gjumit. Sjellja jonë gjatë ditës dhe sidomos orët e gjata që paraprijnë momentin kur duhet të shkojmë në shtrat, mund të ndikojnë në gjumin e natës. Ndaj është e rëndësishme të ndjekim një higjienë të gjumit, duke u munduar të përshtatim një sërë sjelljesh, të cilat fiziologjikisht favorizojnë një çlodhje të mirë e gjumë të rehatshëm.
Dhoma e gjumit
Dhoma e gjumit duhet të përdoret vetëm për të fjetur. Prania e televizorit, kompjuterit, tryezës së punës, krijon një lidhje mes aktiviteteve aspak çlodhëse dhe ambientit ku duhet të mbizotërojë një gjendje relaksi, e cila të favorizojë gjumin e natës.
Errësirë, qetësi dhe temperatura e duhur
Dhoma e gjumit duhet të jetë mjaftueshëm e errët, e qetë dhe duhet të ketë temperaturën e duhur, duke evituar teprimet e të ngrohtit apo të ftohtit.
Efektet e kafeinës
Në orët e mbrëmjes do të ishte mirë të evitonit marrjen e pijeve me bazë kafeine dhe pije si kafe, çaj, coca-cola dhe çokollatë. Në fakt, kafeina kryen një aktivitet ngacmues te nervat dhe për këtë arsye ju lë pa gjumë. Më mirë të evitoni edhe ushqimet me shumë kalori dhe mos hani me tepri.
Efektet e alkoolit
Do të ishte mirë që të mos pinit alkool në orët e mbrëmjes. Edhe pse alkooli është qetësues, ka veprim shumë të shpejtë. Favorizon gjumit, por pastaj tretet menjëherë nga organizmi dhe sistemi nervor qendror bëhet hiperaktiv, duke ju bërë të zgjoheni shpesh gjatë natës.
Efektet e duhanit
Edhe duhani duhet evituar: nikotina ka efekte ngacmuese në sistemin qendror nervor. Duhani irriton rrugët e frymëmarrjes dhe mund të favorizojë shfaqjen e shqetësimeve gjatë gjumit.
Efektet e ushtrimit fizik
Edhe aktiviteti fizik mesatar/i lartë mund të ndikojë në cilësinë e gjumit. Është e vërtetë që kjo gjë ndodh për të aktivizuar më shumë mekanizma: rritjen e temperaturës së trupit, modifikimin e sekrecionit të melatoninës, ndikon në nivelin e relaksit dhe rehatisë psiko-fizike. Prandaj, para se të shkoni në shtrat është mirë të evitoni aktivitete që përfshijnë veçanërisht mendjen dhe ndjenjat (studimi, puna në kompjuter, videolojërat).
Orare të rregullta
Për aq sa është e mundur, duhet të mundoheni të shkoni në shtrat në mbrëmje dhe të zgjoheni në mëngjes në orare të rregullta. Këto orare duhen respektuar edhe në fundjavë apo në ditët e pushimeve.
Në shtrat, jo më shumë nga sa është e nevojshme
Duhet të qëndroni në shtrat vetëm kohën e nevojshme për të fjetur, si në mbrëmje, po ashtu dhe në mëngjes.
Nëse flini me zor, me të kaluar dhjetë minuta, është e këshillueshme t’i dedikoheni aktiviteteve qetësuese derisa t’ju vijë sërish gjumë.
Përgatiti: Manjola Ereqi
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
