Përgatiti Orjona Tresa
Kur dëgjojmë për raste dhune apo krime të kryera nga fëmijë, nuk mund të mos pyesim veten: si ka mundësi që ata, që njëherë ishin fëmijë të pafajshëm dhe të pastër, të kthehen në të dhunshëm dhe të pandjeshëm?
Roli i familjes
Një nga gabimet më të mëdha ndodh brenda familjes. Në shumë raste, fëmijët rriten në mjedise ku mungon dashuria, respekti dhe mbështetja. Dhuna verbale apo fizike që prindërit përdorin ndaj fëmijëve, shpesh në emër të disiplinës, nuk bën gjë tjetër veçse ushqen agresionin dhe ankthin. Një fëmijë që rritet duke parë apo përjetuar dhunë, ka shumë gjasa të mendojë se kjo është mënyra normale për të zgjidhur konfliktet. Mungesa e kohës cilësore me ta, në një epokë kur prindërit janë të zënë me punë apo teknologjinë, i lë fëmijët të ndihen të pavlerësuar dhe të izoluar.
Shoqëria dhe presioni i mjedisit
Shoqëria ka një ndikim të jashtëzakonshëm në formimin e karakterit të një fëmije. Në një kohë kur media promovon dhunën, materializmin dhe suksese të arritura me çdo kusht, fëmijët janë të ekspozuar ndaj një bote ku morali dhe empatia duken të dorës së dytë. Për më tepër, presioni nga bashkëmoshatarët mund të jetë shkatërrues, duke i shtyrë ata drejt sjelljeve shkatrruese për t’u përshtatur apo për të treguar “forcë”.
Roli i shkollës dhe institucioneve
Shkollat, që dikur ishin baza e edukimit jo vetëm akademik por edhe moral, shpesh nuk arrijnë të luajnë më këtë rol. Edukimi në shumë raste është kthyer në mekanik, duke u fokusuar vetëm në nota dhe rezultate, pa vlerësuar aspektin emocional dhe social të nxënësve. Një fëmijë i lënë pas dore në shkollë, ose i përjashtuar nga bashkëmoshatarët, ndien zhgënjim dhe mllef, që shpesh manifestohet në dhunë.
Ndikimi i teknologjisë
Në një epokë dixhitale, teknologjia luan një rol të dyfishtë. Nga njëra anë, ajo ofron mundësi të pafundme për të mësuar dhe krijuar. Por nga ana tjetër, përdorimi i pakontrolluar i saj, veçanërisht i lojërave të dhunshme dhe rrjeteve sociale, mund të bëjë që fëmijët të humbasin kontaktin me realitetin dhe ndjenjën e empatisë. Në vend që të mësojnë të ndiejnë për të tjerët, ata mund të bëhen të pandjeshëm ndaj dhimbjes dhe vuajtjes.
Zgjidhja fillon me ne!
Për ta ndryshuar këtë situatë, duhet të fillojmë nga vetja. Si prindër, duhet të krijojmë një ambient të sigurt dhe të dashur për fëmijët tanë, ku ata të ndihen të dëgjuar dhe të respektuar. Si mësues dhe edukatorë, duhet të promovojmë vlera humane dhe të ndihmojmë fëmijët të ndërtojnë empati dhe mirëkuptim. Si shoqëri, duhet të punojmë për të krijuar një kulturë që promovon dialogun dhe respektin, jo dhunën dhe agresionin.
Në fund të fundit, duhet të kuptojmë se çdo fëmijë që bëhet i dhunshëm është produkt i një dështimi kolektiv. Ata janë pasqyra e një bote që ka humbur ekuilibrin dhe njerëzillëkun. Ndryshimi fillon duke pranuar gabimet tona dhe duke ndërtuar një të ardhme më të ndritur për ta.
*Shënim Revista Psikologjia
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
