Të flasim me veten, me ndërgjegjen tonë, të kemi një dialog të brendshëm që jo gjithmonë na jep këshilla pozitive, por ndonjëherë na bën të ndihemi keq. Si të mos nënshtrohemi? Si mund të mësojmë ta trajtojmë veten mirë?
Para së gjithash, ne duhet të përcaktojmë dialogun e brendshëm që është mënyra në të cilën strukturohen modelet tona të mendimit dhe mënyra se si flasim me veten. Kjo formë ndikon në mënyrën se si ndihemi. Dialogu i brendshëm tenton të shfaqet më shpesh në një mënyrë negative, duke u bërë shkatërrues. Pa e kuptuar, dialogu i brendshëm zë rrënjë thellë, dhe fillon të jetë pjesë e qëndrimeve dhe sjelljeve tona.
Që në fëmijërinë e hershme, theksojnë ekspertët, krijohen marrëdhënie ndërpersonale dhe ndërtohen diskurse të ndryshme, të përbërë nga role, besime dhe etiketime të pasakta ose të shtrembëruara. Ne flasim gjatë gjithë kohës me familjen, miqtë apo kolegët, por në realitet personi me të cilin flasim më shumë jemi vetvetja. Nëse dikush në rrethin tonë ka nevojë për ne, me shumë mundësi jemi të prirur t’i ofrojmë përgjigjen më të mirë për t’i kënaqur. Por ka shumë të ngjarë që kur jemi në nevojë, të mos kemi të njëjtin durim që i kushtojmë të tjerëve: fillojmë të etiketojmë veten, ta gjykojmë ose të mendojmë në një mënyrë vetë-shkatërruese.
Të menduarit keq për veten gjeneron refuzim, faj ose zemërim, duke çuar në vetëbesim të ulët ose një gjendje ankthi, stresi ose depresioni. Dialogu ynë i brendshëm ka një forcë të jashtëzakonshme, mund të na mbushë me pozitivitet dhe negativitet, dhe me të mund të ndihemi të përmbushur ose t’i dorëzohemi dinamikës së vetë-sabotimit.
Si ndikon dialogu ynë i brendshëm?
Mënyra se si zgjedhim t’i drejtohemi vetes na përcakton. Nëse i drejtohemi vetes me përbuzje, duke besuar se vlejmë shumë më pak se kushdo tjetër, duke kritikuar potencialin tonë, ne jemi armiku ynë i parë dhe fillojmë të përfshihemi në një proces vetë-sabotimi. Në vend të kësaj, kur flasim me njëri-tjetrin me dashuri, respekt dhe dhembshuri, ne jemi miq me veten. Gjatë dialogut tonë të brendshëm, zonat aktivizohen nervore, duke sjellë një ndryshim brenda trurit. Nëse përdorim dialog pozitiv, ai do të na forcojë humorin, do të zvogëlojë stresin, ankthin dhe përfundimisht do të përmirësohemi. Nëse dialogu i brendshëm është negativ, humori ynë bie, ashtu si dhe energjia, apo mënyra se si përballemi me situata të ndryshme. Prandaj, një dialog i brendshëm negativ na dëmton dhe na dobëson. Na bën shumë më të prirur ndaj çrregullimeve të humorit.
Për më tepër, dialogu i brendshëm negativ do të censurojë më tej marrëdhëniet tona shoqërore. Ne sabotojmë veten, mendimet tona, duke kompromentuar mënyrën se si sillemi ose emocionohemi. Fakti i aplikimit të një sjelljeje totalisht joefektive në situatën në të cilën jemi të ekspozuar, sjell mendime negative, e bashkë me të edhe emocionet më të pakëndshme, duke na bërë të hyjmë në një lak, që komprometon negativisht qasjen tonë me botën, njerëzit dhe sigurisht me veten tonë.
Dialogu i brendshëm dhe rritja personale
Dialogu i brendshëm shkakton konflikte të brendshme, të cilat shfaqen në mënyrën se si ne lidhemi me njëri-tjetrin, në qëndrimet, sjelljet dhe emocionet, ndaj vetes apo ndaj të tjerëve. Personi që mban një dialog të brendshëm shumë kërkues, mund ta transferojë këtë sjellje te të tjerët, duke mos lejuar gabimin dhe duke u bërë shumë kërkues. E njëjta gjë ndodh kur, nëpërmjet dialogut të brendshëm, ne veprojmë si kritikë, gjykatës, vlerësues të të tjerëve. E gjithë kjo përfundon duke e zbehur temën, për shkak të pasojave sociale të krijuara nga ky qëndrim. Pak nga pak po dëshmojmë një përkeqësim të strukturës shoqërore dhe të vetëvlerësimit të dikujt, dhe kështu forcohet dialogu i brendshëm negativ i vendosur në nivel personal.
Kur flasim me dikë tjetër kemi më shumë durim dhe jemi më korrekt se kur e bëjmë me veten. Në momentin që fillojmë të përsërisim një mendim përmes dialogut të brendshëm, ai do të pranohet si e vërtetë absolute. Ky proces ndodh në lobin frontal, veçanërisht në zonën e Broca, e cila është përgjegjëse për të folurit. Një proces dëgjimi fillon në tru, i cili krijon një përgjigje fiziologjike dhe hormonale ndaj mesazhit të përsëritur. Prandaj, ato mesazhe që i përsërisim vetes mund të provokojnë përgjigje që lidhen me disponimin tonë dhe rrjedhimisht me rritjen personale, duke na forcuar apo kufizuar.
A kanë të gjithë një dialog të brendshëm?
Disa njerëz jetojnë të torturuar nga rrjedha e vazhdueshme e mendimeve që mbushin mendjen e tyre, qofshin ato pozitive apo negative, të cilat vazhdojnë pa pushim. Zhurma mendore e shkaktuar nga të gjitha këto mendime bëhet një shqetësim i pakuptimtë dhe njeriu ndjen nevojën për të gjetur përgjigje, në mënyrë që t’i japë fund e t’i nxjerrë nga mendja. Por shpesh ndodh e kundërta: ai cikël mendimesh, në vend që të zvogëlohet, rritet. Pikërisht për këtë arsye, njerëzit që ndihen të rrënuar nga të gjitha këto mendime duan të punojnë me to, sepse ata ndihen të rraskapitur dhe nuk ndihen mirë me veten e tyre.
Pasi ata janë të vetëdijshëm se dialogu i tyre i brendshëm është jashtë kontrollit, ata ndërgjegjësohen për këtë dhe fillojnë ta dëgjojnë, kuptojnë dhe zgjidhin atë. Nga ana tjetër, ka njerëz që nuk e kuptojnë se çfarë po ndodh me ta dhe nuk janë të gatshëm të korrigjojnë dialogun e brendshëm. Në praktikën klinike, disa pacientë nuk janë të vetëdijshëm se si dialogu i tyre i brendshëm dhe paragjykimet konjitive po rëndojnë jetën e tyre. Kur e zbulojnë dhe e marrin parasysh, fillon predispozicioni për të ndryshuar. Vetëm nëpërmjet këtyre hapave njeriu mund të rifitojë kontrollin e situatës dhe të rifitojë qetësinë, përndryshe besimet kufizuese dhe negative do të vazhdojnë të luajnë rolin e tyre shkatërrues dhe vetë-sabotues.
Llojet e dialogut të brendshëm negativ
Dialogu i brendshëm është thelbësor për të identifikuar dhe ndjerë trupin tuaj, për të korrigjuar gjuhën për të shmangur lëndimin dhe për të përmirësuar kujdesin dhe vetëvlerësimin. Llojet e dialogut të brendshëm janë:
Dialog autokritik: personi është në një gjendje autokritike të vazhdueshme, gjykon veten, vlerëson veten negativisht, pakëson arritjet e tij, lartëson defektet dhe kufizimet e tij. Nuk ka shumë besim te vetja, ndaj është në konfrontim të vazhdueshëm për të gjetur atë që mund ta plotësojë. Ai ndihet shumë i frustruar që nuk ka arritur rezultatet e dëshiruara.
Dialog katastrofik: ka një nevojë të madhe për parandalim përballë situatave të klasifikuara si të rrezikshme, pasi beson fort se nëse ndodh diçka negative, me siguri do të jetë protagonist. Ai është plotësisht i angazhuar, hiper vigjilent dhe parashikon ngjarje. Kjo gjeneron rritje të ankthit për të ardhmen, kontrollin dhe bashkë me të edhe shumë konsumim.
Dialog viktimist: beson me vendosmëri se jeta është shumë e vështirë dhe e ndërlikuar. Ai vazhdimisht e sheh veten në një rrugë pa krye, pa burime për të mundur të kapërcejë situatat që i paraqet jeta dhe ka një vizion negativ për jetën dhe për aftësitë e veta. Ai ndjen një mungesë të madhe mbrojtjeje dhe shprese. Shkalla e tij e neurotizmit nuk e lejon atë të arrijë ndryshimin e dëshiruar.
Dialog vetë-kërkues: personi kërkon vazhdimisht nga vetja, pa pushim. Kjo çon në lodhje dhe sakrifica. Nuk mendon për gabimet. Në rast gabimesh që i përkasin të tjerëve, ai nuk resht së menduari se mund të jenë të tijat. E gjithë kjo e bën atë të bjerë në stres kronik, të rraskapitur dhe me mungesë burimesh dhe me bindjen se duhet të bëjë gjithnjë e më shumë për të arritur qëllimet e tij.
Mësoni ta trajtoni veten mirë. Këshilla për përmirësimin dhe ndryshimin e dialogut tonë të brendshëm
Pasi të keni identifikuar dialogun tuaj të brendshëm, mund të filloni ta përmirësoni atë. Ndryshoni mendimet që kanë konotacione negative në favor të të tjerëve që janë më konstruktivë, inkurajues dhe më pak të ashpër. Trajnoni mendimet tuaja për të qenë më të sjellshëm, empatikë dhe të sigurt për veten tuaj.
Jini të durueshëm, pasi do t’ju duhet kohë:
- Lidhuni me veten: bëhuni të vetëdijshëm dhe filloni të jeni më fleksibël dhe më përshtatës ndaj ndryshimeve.
- Kthejeni me kokë poshtë dialogun tuaj të brendshëm: përdorni dashurinë për veten dhe dhembshurinë për veten tuaj. Jini mirënjohës për atë që keni dhe vlerësojeni atë.
- Zbatoni reflektimin: Kur e lejoni veten të jeni reflektues, ju e hapni veten ndaj ndryshimit. Merrni një qasje pozitive për të ndjerë se jeni në gjendje ta arrini atë.
- Praktikoni një mënyrë jetese të shëndetshme: kujdesi i mirë për veten ndihmon në ruajtjen e një humori të mirë, gjë që redukton vetë-dialogun negativ.
- Përmirësoni disponimin tuaj: krijimi i një atmosfere më të relaksuar përballë situatave të tensionuara ju ndihmon t’i përballoni më mirë ato. Përmirësoni situatat me humor të mirë, relaksoni klimën dhe rigjallëroni buzëqeshjet.
- Kujdesuni për rrethin tuaj shoqëror: Rrethimi me njerëz që janë në harmoni të mirë, me të cilët ndiheni rehat dhe që ju lejojnë të jeni vetvetja, do t’ju ndihmojë të ndiheni mirë me veten si vetëm ashtu edhe kur jeni me të tjerët, pa pasur nevojë për t’iu drejtuar krahasimeve.
- Pranimi: pranimi i një dialogu të brendshëm negativ na jep mundësinë ta ndryshojmë atë dhe në të njëjtën kohë, të kemi një marrëdhënie më të mirë me veten.
- Identifikimi: njohja në cilat situata ose me cilat përvoja ose profile njerëzish është ndezur dialogu ynë i brendshëm, do të na ndihmojë t’i korrigjojmë ato dhe të na pengojë të ekspozohemi ndaj tyre.
- Përqendrohuni në emocionet tuaja: Ndjenja e emocioneve që prodhojnë tek ju disa veprime, situata, mendime ose besime, do t’ju ndihmojë të kuptoni nëse janë apo jo të duhurat për ju.
- Meditoni: praktikimi i meditimit na bën më të vetëdijshëm për veten. Është një strategji e mirë për t’u marrë parasysh për të përmirësuar dialogun tonë të brendshëm.
Burimi / https://www.ansa.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
