Një nga sjelljet më të dhimbshme dhe shpesh të pakuptueshme që përjetojnë shumë njerëz është dëshira për të ndjekur dikë që nuk ua kthen ndjenjat. Në pamje të parë, kjo duket si një gabim emocional apo mungesë vetëvlerësimi. Por psikologjia sugjeron se pas kësaj sjelljeje fshihen motive më të thella dhe shpesh të pavetëdijshme.
1.Nevoja për të fituar miratim
Që në fëmijëri, shumë njerëz mësohen të kërkojnë dashurinë përmes përpjekjes dhe “meritës”. Nëse një prind ka qenë emocionalisht i ftohtë ose i paarritshëm, fëmija mëson të besojë se dashuria duhet fituar. Më vonë, ky model përsëritet në marrëdhënie romantike apo sociale – duke ndjekur ata që nuk të duan në shpresën që, një ditë, do të të pranojnë dhe dashurojnë.
2.Bindja se “nuk je mjaftueshëm”
Kur dikush na refuzon, ai aktivizon plagë të vjetra vetëbesimi. Në vend që të largohesh dhe të mbrosh veten, shumë njerëz përpiqen të provojnë vlerën e tyre – si një mënyrë për të hedhur poshtë ndjesinë e brendshme se “nuk jam i dashurueshëm”. Kjo kthehet në një betejë me vetveten, jo me tjetrin.
3.Varësia emocionale dhe idealizimi
Kur dikush na mohon vëmendjen, ai shpesh idealizohet. Refuzimi mund ta bëjë tjetrin të duket edhe më tërheqës – një kombinim i ndjenjës së mungesës, misterit dhe dëshirës së parealizuar. Kjo quhet varësia nga shpërblimi i vonuar – një lloj mekanizmi psikologjik ku truri lidhet më fort me atë që nuk e ka.
4.Frika nga intimiteti i vërtetë
Duket paradoksale, por ndonjëherë ndjekim ata që nuk na duan sepse në një nivel të thellë kemi frikë nga lidhja reale. Kur jemi të fiksuar pas dikujt që nuk na jep dashuri, shmangim rrezikun që sjell afërsia e vërtetë – si zhgënjimi, vulnerabiliteti dhe ekspozimi emocional.
5.Shpresa që mbijeton përtej arsyeve
Njeriu është një qenie që jeton me shpresë. Edhe kur faktet tregojnë se një person nuk na do, një pjesë e jona kapet pas një përjashtimi të mundshëm, një shenje të vogël, një “nëse”. Kjo shpresë shpesh nuk ka të bëjë me realitetin, por me nevojën për të besuar se mund të jemi të dashur dhe të zgjedhur.
Si të çlirohesh nga kjo dinamikë?
Vetëvëzhgimi i ndershëm – Prano ndjenjat që ke dhe pyet veten: Çfarë po kërkoj realisht në këtë person? A është dashuri, apo dëshmi e vlerës sime?
Punë me vetëvlerësimin – Fillimi i shërimit është ndërtimi i një ndjenje të qëndrueshme vetëvlerësimi që nuk varet nga refuzimi apo pranimi i të tjerëve.
Pranimi i realitetit – Refuzimi nuk është dështim personal. Është informacion i vlefshëm që na ndihmon të orientohemi drejt marrëdhënieve që ushqejnë, jo që na lëndojnë.
Kërko mbështetje – Terapia mund të ndihmojë në identifikimin e plagëve të vjetra që nxisin këtë sjellje dhe të ndihmojë në ndërtimin e marrëdhënieve më të shëndetshme.
Të ndjekësh ata që nuk të duan nuk është një shenjë dobësie apo marrëzie. Është një shenjë se ka diçka brenda teje që ende kërkon shërim, kuptim dhe dashuri. Në vend që ta gjykosh veten, dëgjoje atë nevojë dhe pyet veten: “Çfarë më mungon vërtet – dhe si mund ta gjej brenda vetes, jo tek të tjerët?”
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
